Двукоссе

« »
Французскае двукоссе
„ “  " "  “ ” Нямецкае двукоссе  Машынапіснае падвойнае двукоссе  Англійскае падвойнае двукоссе
Пунктуацыя апостраф (’ ') дужкі ([ ], ( ), { }, ⟨ ⟩) двукроп’е (:) коска (,) працяжнік (‒, –, —, ―) шматкроп'е (…, ..., . . .) клічнік (!) кропка (.) дэфіс (‐) дэфіс-мінус (-) пытальнік (?) двукоссе (“ ”, ‘ ’, « », ‹ ›) кропка з коскай (;) касая рыса (слэш, дроб) (/,  ⁄ ) Словараздзяляльнікі прабел ( ) ( ) ( ) інтэрпункт (·) Асноўная тыпаграфіка амперсанд (&) камерцыйнае at (@) зорачка (астэрыск) (*) адваротная касая рыса (\) маркер спісу (буліт) (•) цыркумфлекс (^) крыжык (†, ‡) градус (°) перавернуты клічнік (¡) перавернуты пытальнік (¿) актаторп (рашотка, хэш) (#) знак нумара (№) знак дзялення (÷) парадкавы індыкатар (º, ª) працэнт, праміле, мільённая доля (%, ‰, ‱) абзац (¶) рыска (′, ″, ‴) знак параграфа (§) тыльда (~) падкрэсленне (_) вертыкальная рыса (¦, |) Інтэлектуальная ўласнасць знак аховы аўтарскага права (©) знак аховы сумежных правоў (®) сімвал знака абслугоўвання (℠) знак аховы сумежных правоў для фанаграмы (℗) таварны знак (™) Знакі валют знак валюты (агульны) (¤) знакі валют (канкрэтныя) (₳ ฿ ₵ ¢ ₡ ₢ ₠ $ ₫ ৳ ₯ € ƒ ₣ ₲ ₴ ₭ ℳ ₥ ₦ ₧ ₱ ₰ £ ₹ ₨ ₪ ₸ ₮ ₩ ¥ ៛) Рэдкая тыпаграфіка астэрызм (⁂) інтэрабанг (‽) іранічны знак (؟) Іншае Дыякрытычныя знакі Шпацыя У іншых пісьменнасцях Армянская пунктуацыя Кітайская пунктуацыя

Двукоссе — парны пунктуацыйны знак, які выкарыстоўваецца для вылучэння простай мовы, цытат, назваў літаратурных твораў, газет, часопісаў, арганізацый, а таксама асобных словаў, калі яны ўключаюцца ў тэкст не са сваім звычайным сэнсам, выкарыстоўваюцца ў іранічным сэнсе, прапануюцца ўпершыню, альбо, наадварот, як састарэлыя і да т. п.

Віды двукоссяў

Назва двукосся	Выгляд	Шасн. код Unicode	Мнемакод HTML
Ялінкі, вуглавое (або французскае) двукоссе	« »	U+00AB і U+00BB	« і »
Звычайнае (або нямецкае) двукоссе	„ “	U+201E і U+201C	„ і “
Асаблівае (або польскае) двукоссе	„ ”	U+201E і U+201D	„ і ”
Англійскае двукоссе	“ ”	U+201C і U+201D	“ і ”
Няпарнае двукоссе	” ”	U+201D	”
Прамое (праграмісцкае) падвойнае двукоссе	" "	U+0022	"

Клавіятура

Набор ASCII, як і большасць раскладак клавіятуры, мае толькі прамыя адзіночныя ( ' - 0x27) і падвойныя (" — 0x22) двукоссі, якія і ўжываліся ў беларускіх тэкстах цягам доўгага часу. Але з пашырэннем Unicode рэкамендуецца ўжываць двукоссі беларускай тыпаграфікі: «вуглавыя» (U+00AB і U+00BB) і „звычайныя“ (U+201E і U+201C).

Віды двукоссяў у мовах свету

Мова	Асноўнае			Альтэрнатыўнае			Прагал	Назва
	асноўнае	укладзенае		асноўнае	укладзенае
Албанская	«…»	‹…›		“…„	‘…‚
Афрыкаанс	„…”	‚…’						Aanhalingstekens
Балгарская	„…“			«…»				балг.: Кавички
Беларуская	«…»			„…“				бел.: Двукоссе
Бразільская партугальская	“…”	‘…’						Aspas або Vírgulas dobradas
Валійская	‘…’	“…”		“…”	‘…’		1–2 pt
Венгерская	„…”	»…«						венг.: macskaköröm (‘каціныя кіпцюры’), венг.: idézőjel (‘знак цытаты’=„ ”), венг.: hegyével befelé forduló jelpár (» «)
Грузінская								груз. ბრჭყალები (brč’q’alebi ‘кіпцюры’)
Грэчаская	«…»	‹…›		“…„	‘…‚		1 pt	грэч. εισαγωγικά, (‘уводзіны’)
Дацкая	»…«	›…‹		„…“ або ”…”	‚…‘			дацк.: citationstegn («знак цытаты»), дацк.: anførselstegn, дацк.: gåseøjne («гусіныя вочы»)
Інданезійская								індан.: Tanda kutip, tanda petik
Інтэрлінгва								Virgulettas
Ірландская	“…”	‘…’					1–2 pt
Ісландская	„…“	‚...‘						ісл.: Gæsalappir (‘гусіныя лапкі’)
Іспанская	«…»	“…”		“…”	‘…’		0 pt	ісп.: Comillas latinas or ісп.: comillas angulares (« »), ісп.: comillas inglesas dobles (“ ”), ісп.: comillas inglesas simples (‘ ’). ‹ і › ніколі не выкарыстоўваюцца ў іспанскай мове
Італьянская	«…»			“…”	‘…’		1–2 pt	італ.: Virgolette
Італьянская, Швейцарыя	«…»	‹…›						гл. вышэй
Іўрыт	“…”			“…„				merkha'ot — іўр.: מֵרְכָאוֹת (мн. лік да merkha — іўр.: מֵרְכָא)
Карэйская	“…”	‘…’		『…』	「…」			кар.: 따옴표(“ttaompyo”)
Каталонская	«…»	“…”		“…”	‘…’		0 pt	катал.: Cometes
Латышская	«…»	„…”						лат.: Pēdiņas
Літоўская	„…“	‚…‘		«…»	‹…›			літ.: Kabutės
Лужыцкая	„…“	‚…‘
Нарвежская	«…»	‘…’		„…”	‘…’			нарв.: Anførselstegn, нарв.: gåseauge/нарв.: gåseøyne (‘гусіныя вочы’), нарв.: hermeteikn/нарв.: hermetegn, нарв.: sittatteikn/нарв.: sitattegn, нарв.: dobbeltfnutt
Нідэрландская	„…”	‚…’		“…”	‘…’			нідэрл.: Aanhalingstekens («знак цытаты»)
Нямецкая	„…“	‚…‘		»…«	›…‹			ням.: Anführungszeichen, ням.: Gänsefüßchen («гусіныя лапкі»), ням.: Hochkommas/ням.: Hochkommata («высокія коскі»)
Нямецкая, Швейцарыя	«…»	‹…›						Гл. вышэй
Партугальская	«…»	‹…›		“…”	‘…’			Aspas або Vírgulas dobradas
Партугальская (Бразілія)	“…”	‘…’						Aspas
Польская	„…”	‚…’		«…»				польск.: Cudzysłów
Руская	«…»	„…“					0 pt	руск.: Кавычки (агульны паняцце); руск.: ёлочки (yolochki, ‘елачкі’: вуглавое двукоссе); руск.: лапки (lapki, ‘маленькія лапкі’: звычайнае двукоссе)
Румынская	„…”	«…»						рум.: Ghilimele (мн. лік), рум.: ghilimea (адзіночны лік, выкарыстоўваецца вельмі рэдка)
Славацкая	„…“	‚…‘		»…«	›…‹
Славенская	„…“	‚…‘		»…«	›…‹
Спрошчаная кітайская	“…”	‘…’		﹃...﹄	﹁...﹂		Fullwidth form	GB/T 15834:1995 Архівавана 9 верасня 2006.
Сербская	„…“	‚…‘		»…«	›…‹			сербск.: Наводници, знаци навода
Традыцыйная кітайская	「…」	『…』		“…”	‘…’			引號 (yǐn hào) 國語文教育叢書第三
Турэцкая	«…»	‹…›		“…”	‘…’		0–1 pt	турэцк.: Tırnak İşareti («пазногцевы знак»)
Харвацкая	„…“	‘…’		»…«	‘…’			харв.: Navodnici „…“ і »…« (альтэрнатыўны варыянт не выкарыстоўваецца ў рукапісных тэкстах, толькі ў прэсе і друку), харв.: polunavodnici ‘…’
Чэшская	„…“	‚…‘		»…«	›…‹			чэшск.: Uvozovka (адзіночны лік), чэшск.: uvozovky (множны лік) (cf. чэшск.: uvozovat — «укараняць»)
Эсперанта								эспер.: Citiloj
Эстонская	„…“			«…»				эст.: Jutumärgid (‘story marks’)
Фінская	”…”	’…’		»…»	’…’			фінск.: Lainausmerkki («знак цытаты», адзіночны лік), фінск.: lainausmerkit (множны лік)
Французская	« … »	« … » or “…”		“ … ”	‘ … ’		¼-em / non-break	фр.: Guillemets
Французская, Швейцарыя	«…»	‹…›						Гл. вышэй
Шведская	”…”	’…’		»…»	’…’			шведск.: citationstecken, шведск.: anföringstecken, шведск.: citattecken (сучасны паняцце), шведск.: dubbelfnutt (размоўны варыянт, для падвойнага ASCII-двукосся)
Японская	「…」	『…』						(in'yōfu)

Двукоссе ў беларускай мове

Цяпер у беларускай мове, як у прыватным выкарыстанні, так і ў сродках масавай інфармацыі, не існуе адзінага агульнапрынятага варыянту двукосся, хаця традыцыйна ў беларускіх друкарнях выкарыстоўваліся 2 віды двукоссяў: «вуглавое двукоссе» (ялінкі) і звычайнае альбо „нямецкае двукоссе“.

Ужыванне двукоссяў у старых выданнях

Праца	Год выдання	Месца выдання	Графіка	Ужываныя двукоссі
газета «Наша Ніва»	1911	Вільня, друкарня Марціна Кухты	кірыліца	« » і „ “
Максім Багдановіч. Вянок	1913 (1914)	Вільня, друкарня Марціна Кухты	кірыліца	„ “ і « »
Газета «Вольная Беларусь»	1918	Мінск	кірыліца	« »
Торф і яго выкарыстанне ў народнай гаспадарцы: працы сесіі Беларускай акадэміі навук, красавік 1934 г.	1935	выдадзена АН БССР	кірыліца	„ “
«Навука» на службе нацдэмаўскай контррэвалюцыі	1931	выдадзена АН БССР	кірыліца	„ “
гізэта «Наша Ніва», №34	1907	Вільня	кірыліца	„ “
Вокладка драмы «Раскіданае гняздо» Янкі Купалы	1919	Вільня, друкарня «Прамень»	кірыліца	„ “
Рэкламная абвестка кнігі «Калоссе»	1938		кірыліца і лацінка	„ ”
Газета «З Беларускага Палетку»	1937	Вільня, друкарня імя Фр. Скарыны	кірыліца і лацінка	„ “
Дадатак на Нашай Нівы: апавяданне Элізы Ажэшкі «Гэдалі», вокладка	1907		лацінка	„ “
Рэкламная абвестка ў «Нашай Ніве»	1912		лацінка	„ “
Аздабленне кнігі Адама Станкевіча	не раней за 1938		лацінка	„ “
Z historyi apolohetyki chryściajanskaj	1928	Вільня	лацінка	„ “
Мужыцкая праўда	1862—1863		лацінка	„ ”