Перайсці да зместу

Майкл Хаўтан

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Майкл Хаўтан
Дата нараджэння 1949[1]
Месца нараджэння
Грамадзянства
Род дзейнасці біяхімік, вірусолаг, мікрабіёлаг, даследчык
Навуковая сфера мікрабіялогія
Месца працы
Альма-матар
Узнагароды
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Сэр Майкл Хаўтан (англ.: Michael Houghton; нар. 1949[1], Лондан[2][1]) — брытанскі вучоны, лаўрэат Нобелеўскай прэміі. Разам з Квай-Лім Чу, Джорджам Куо і Дэніэлам Брэдлі адкрыў гепатыт С у 1989 годзе[4]. Таксама адкрыў геном гепатыту D у 1986 годзе[5]. Адкрыццё віруса гепатыту C (HCV) прывяло да хуткай распрацоўкі дыягнастычных рэагентаў для выяўлення HCV ў паступленнях крыві, што знізіла рызыку заражэння HCV праз пераліванне крыві з аднаго з трох да прыкладна аднаго з двух мільёнаў[6][7]. Паводле ацэнак, тэст на антыцелы прадухіліў па меншай меры 40 000 новых інфекцый у год толькі ў ЗША і значна больш па ўсім свеце[8].

У цяперашні час Хаўтан займае пасаду на кафедры перадавых даследаванняў у галіне вірусалогіі ў Канадзе і з’яўляецца прафесарам вірусалогіі Лі Ка Шынг ва Універсітэце Альберты, дзе ён таксама з’яўляецца дырэктарам Інстытута прыкладной вірусалогіі Лі Ка Шын[9]. Атррымаў Нобелеўскую прэмію па фізіялогіі і медыцыне 2020 года разам з Харві Джэймсам Альтэрам і Чарльзам Райсам[10][11].

Ранняе жыццё і адукацыя

[правіць | правіць зыходнік]

Нарадзіўся ў Вялікабрытаніі ў 1949 годзе, яго бацька быў кіроўцам грузавіка і прафсаюзным чыноўнікам[8]. Адукацыю атрымаў у Алейнскай школе[12]. У 17 гадоў ён натхніўся стаць мікрабіёлагам, прачытаўшы пра Луі Пастэра[13][14]. Хаўтан атрымаў стыпендыю для навучання ва Універсітэце Усходняй Англіі, які скончыў з адзнакай ніжэйшага класа па біялагічных навуках у 1972 годзе[15], а затым атрымаў ступень доктара філасофіі ў галіне біяхіміі ў Каралеўскім каледжы Лондана ў 1977 годзе[8][16].

Кар’ера

[правіць | правіць зыходнік]
Нобелеўская прэмія па фізіялогіі і медыцыне 2020 года: Семявыя эксперыменты Альтэра, Хоўтана і Райса, якія прывялі да адкрыцця HCV як узбуджальніка гепатыту не-А і не-В.

Хаўтан далучыўся да G. D. Searle & Company, перш чым перайсці ў Chiron Corporation у 1982 годзе. Менавіта ў Chiron Хоўтан разам з калегамі Куай-Лім Чу і Джорджам Куо і Дэніэлам Брэдлі з Цэнтраў па кантролі і прафілактыцы захворванняў упершыню выявілі доказы HCV[17].

Хаўтан быў суаўтарам шэрагу рэзультатыўных даследаванняў, апублікаваных у 1989 і 1990 гадах, якія ідэнтыфікавалі антыцелы да гепатыту С у крыві, асабліва ў пацыентаў з больш высокім рызыкай заражэння, у тым ліку тых, каму пералівалі кроў[18][19][20][21]. Гэтая праца прывяла да распрацоўкі аналізу крыві ў 1990 годзе; шырокае абследаванне крыві, якое пачалося ў 1992 годзе з распрацоўкі больш адчувальнага тэсту, з тых часоў практычна ліквідавала заражэнне гепатытам С у запасах донарскай крыві ў Канадзе[22][23]. У іншых даследаваннях, апублікаваных у той жа перыяд, Хоўтан і яго супрацоўнікі звязвалі гепатыт С з ракам печані[24][25][26].

У 2013 годзе каманда Хоўтана з Універсітэта Альберты паказала, што вакцына, атрыманая з аднаго штаму гепатыту С, была эфектыўнай супраць усіх штамаў віруса[27][28].

Узнагароды

[правіць | правіць зыходнік]
  • 1992 — Прэмія памяці Карла Ландштэйнера[29]
  • 1993 — Прэмія Роберта Коха[30]
  • 1994 — Прэмія Уільяма Бомонта [31]
  • 2000 — Прэмія Ласкера[32]
  • 2005 — Прэмія памяці Дэйла Сміта[33]
  • 2009 — Прэмія Хепдарта за прыжыццёвыя дасягненні[34]
  • 2013 — Ён стаў першым чалавекам, які адмовіўся ад міжнароднай прэміі Фонду Гайрднера ў памеры 100 000 долараў, заявіўшы: «Я палічыў, што было б несправядліва прыняць гэтую ўзнагароду без уключэння двух калегаў, доктара Куай-Лім Чу і доктара Джорджа Куо»[35][36].
  • 2019 — Ганаровая ступень доктара навук Універсітэта Усходняй Англіі[37]
  • 2020 — Нобелеўская прэмія па фізіялогіі і медыцыне[10]
  • 2021 — Прысвечаны ў рыцары за заслугі ў медыцыне

Зноскі

  1. ↑ а б в г Pioneers of Medicine Without a Nobel Prize / пад рэд. G. Thompson — Імперскі каледж Лондана. — С. 200. — 296 с. — ISBN 978-1-78326-383-7 — doi:10.1142/P922
  2. ↑ а б University of Alberta virologist Michael Houghton jointly wins Nobel Prize for medicine
  3. ↑ Montenegro A. ORCID Public Data File 2023 — 2023. — doi:10.23640/07243.24204912.V1 Праверана 10 лістапада 2023.
  4. ↑ "Isolation of a cDNA clone derived from a blood-borne non-A, non-B viral hepatitis genome". {{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка)
  5. ↑ "Structure, sequence and expression of the hepatitis delta (delta) viral genome". {{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка)
  6. ↑ Opinion: Nobel-worthy discovery right in our backyard(недаступная спасылка). Canadian for Health Research. Архівавана з першакрыніцы 14 верасня 2016. Праверана 21 снежня 2021.
  7. ↑ Science world abuzz as virologist turns down Gairdner award. The Globe and Mail.
  8. ↑ а б в Pioneers of Medicine Without a Nobel Prize.
  9. ↑ MMI Faculty – Michael Houghton, PhD(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 6 сакавіка 2018. Праверана 21 снежня 2021.
  10. ↑ а б Press release: The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2020.
  11. ↑ "Nobel Prize in Medicine Awarded to Scientists Who Discovered Hepatitis C Virus – Harvey J. Alter, Michael Houghton and Charles M. Rice were jointly honored for their decisive contribution to the fight against blood-borne hepatitis, a major global health problem".
  12. ↑ Congratulations to a Nobel Prize Laureate(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 14 красавіка 2021. Праверана 21 снежня 2021.
  13. ↑ Michael Houghton, PhD(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 14 чэрвеня 2012. Праверана 21 снежня 2021.
  14. ↑ Eureka moments in research(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 13 лістапада 2017. Праверана 21 снежня 2021.
  15. ↑ Nobelist: keep faith, because Covid vaccine is just round corner.
  16. ↑ Liver Cirrhosis and Its Development – Google Books. Праверана 12 January 2014.
  17. ↑ Houghton, M (2009). "The long and winding road leading to the identification of the hepatitis C virus". J. Hepatol. 51 (5): 939–948. doi:10.1016/j.jhep.2009.08.004. PMID 19781804.
  18. ↑ Kuo, G (1989). "An assay for circulating antibodies to a major etiologic virus of human non-A, non-B hepatitis". Science. 244 (4902): 362–364. doi:10.1126/science.2496467. PMID 2496467.
  19. ↑ Esteban, JI (1989). "Hepatitis C virus antibodies among risk groups in Spain". Lancet. 334 (8658): 294–297. doi:10.1016/s0140-6736(89)90485-6. PMID 2569102.
  20. ↑ Van Der Poel, CL (1989). "Anti-hepatitis C antibodies and non-A, non-B post-transfusion hepatitis in the Netherlands". Lancet. 334 (8658): 297–298. doi:10.1016/s0140-6736(89)90486-8. PMID 2569103.
  21. ↑ Alter, HJ (1989). "Detection of antibody to hepatitis C virus in prospectively followed transfusion recipients with acute and chronic non-A, non-B hepatitis". N. Engl. J. Med. 321 (22): 1494–1500. doi:10.1056/nejm198911303212202. PMID 2509915.
  22. ↑ Cha, T-A (1991). "Use of a signature nucleotide sequence of hepatitis C virus for detection of viral RNA in human serum and plasma". J. Clin. Microbiol. 29 (11): 2528–2534. doi:10.1128/JCM.29.11.2528-2534.1991. PMID 1663510.
  23. ↑ Bresters, D (1992). "Enhanced sensitivity of a second generation ELISA for antibody to hepatitis C virus". Vox Sang. 62 (4): 213–217. doi:10.1111/j.1423-0410.1992.tb01201.x. PMID 1379394.
  24. ↑ Hasan, F (1989). "Hepatitis C HCV associated hepatocellular carcinoma". Hepatology. 10 (4): 589–91. doi:10.1002/hep.1840100432. PMID 2169456.
  25. ↑ De Bisceglie, AM (1989). "Detection of antibody to hepatitis C virus in patients with various chronic liver diseases". Hepatology. 10 (4). doi:10.1002/hep.1840100432.
  26. ↑ Saito, I (1990). "Hepatitis C virus infection is associated with the development of hepatocellular carcinoma". Proc. Natl. Acad. Sci. USA. 87 (17): 6547–6549. doi:10.1073/pnas.87.17.6547. PMID 2168552.
  27. ↑ "A hepatitis C virus (HCV) vaccine comprising envelope glycoproteins gpE1/gpE2 derived from a single isolate elicits broad cross-genotype neutralizing antibodies in humans". {{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка)
  28. ↑ "An inactivated hepatitis C virus vaccine on the horizon?". {{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка)
  29. ↑ Karl Landsteiner Memorial Award 1992
  30. ↑ Robert Koch Prize 1993 Архівавана 13 лістапада 2017.
  31. ↑ William Beaumont Prize 1994
  32. ↑ Albert Lasker Clinical Medical Research Award 2000
  33. ↑ List of Past AABB Award Recipients. aabb.org.
  34. ↑ The William H. Prusoff HEP DART Lifetime Achievement Award.
  35. ↑ World-renowned virologist named recipient of Gairdner Award(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 12 студзеня 2014. Праверана 21 снежня 2021.
  36. ↑ Edmonton scientist turns down $100,000 'baby Nobel' because it shut out colleagues.
  37. ↑ A Titanic actor, climate change trailblazer and banking boss: Meet UEA's newest honorary graduates(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 11 чэрвеня 2019. Праверана 21 снежня 2021.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Майкл_Хаўтан&oldid=4854797"