Kensonenn kevig dre serriñ divouezh
LFE – niverenn | 103 |
LFE – unicode | t |
LFE – skeudenn | |
X-SAMPA | t |
Selaou |
---|
Unan eus ar c'hensonennoù e taolennoù ofisiel al lizherenneg fonetikel etrebroadel ganti un arouezenn ispisial eo ar gensonenn kevig dre serriñ divouezh treuzskrivet [t] hervez reolennoù al LFE, ganti an niverenn dave 103.
Kavet e vez stank-tre ar fonenn [t] e yezhoù ar bed ha gant an darn vrasañ anezhe e vez implijet un doare [t] d'an nebeutañ evel fonem ha lies gwezh e kaver yezhoù, da skouer an holl yezhoù indez-aryek komzet en India en o zouez an hindeg, ma vez implijet gante meur a doare [t] disheñvel enebiet an eil re ouzh ar re all war al live fonologel, da skouer un [t] plaen enebiet ouzh un [t] c'hwezhet.
N'anavezer nemet div yezh hep [t] ebet: an hawaieg hag ar samoaeg, hep [n] ebet ivez.
E yezhadur ar brezhoneg emañ liammet ar fonem-mañ ouzh ar e fonem mouezhiet par [d] dre ar c'hemmadurioù dre vlotaat hag ouzh ar fonem ruz [z] (diorroet ez-istorel diwar [θ]) dre ar c'hemmadur c'hwezhañ (sellit ivez ouzh ar pennad: "Dereziadur kensonennel"):
- [t] > [d]
- "tenn" > "da dad"
- [t] > [z]
- "tad" > "ma zad"
Hervez reolennoù fonotaktikel ar brezhoneg e vez divouezhiet atav, evel an holl kensonennoù dres serriñ hag ivez ar c'hwibanennoù, e dibenn ur ger pe c'hoazh dirak ur gensonenn divouezh all (sellit ouzh ar pennad: "Liveadur").
Ral a wezh e kaver kensonennoù dent rik e yezhoù, rak daoust ha ma vez deskrivet fonennoù 'zo evel kensonennoù dent, da skouer <n>, <t> ha <d> er yezhoù romanek hag ivez e brezhoneg peurliesañ e stok lodenn vrasañ ouzh ar c'hevig kentoc'h evit ouzh an dent daoust met renket e vezont alies evel kensonennoù dent kentoc'h evit kensonennoù kevig abalamour m'az eo kensonennoù lavnenn an teod re ar yzhoù romanek keit ha m'az eo kensonennoù beg an teod an c'hensonennoù kevig damheñvel oute kavet e saozneg da skouer ha deskrivet int-i evel kensonennoù kevig.
Doareoù resis
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]LFE | Deskrivadur |
---|---|
t | tenuis |
tʰ | c'hwezhet |
tʲ | staonkaet |
tʷ | gweuzet |
tˁ | gourlañchennekaet |
t̚ | didarzh |
tʼ | dre strakal |
Skouerioù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Brezhoneg: tad
- Tchekeg: toto [toto], "an dra-mañ"
- Finneg: parta [pɑrtɑ], "barv"
- Galleg: tordu [tɔʀdy], "gwaret"
- Alamaneg: Töchterchen [ˈtʰœçtɐçən], "merc'h yaouankañ"
- Gresianeg: τρία [ˈtriˌa], "tri"
- Japaneg: 特別 (tokubetsu) [tokɯbetsɯ], "ispisial"
- Serbeg: д(иј)ете [d(ij)ete],"bugel"
- Svedeg: tåg [ˈtʰoːg], "tren"
- Taieg: ตา [taː], "lagad"
Gwelit ivez:
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Kensonennoù | Gwelit ivez: Lizherenneg fonetik etrebroadel, Vogalenn | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An arouezennoù a-zehoù e pep par mar bez a ra dave d'ur gensonenn mouezhiet. E gris emañ ar sonioù ma kreder dibosubl o c'havout. |