Anatomija čovjeka
Anatomija čovjeka je jedna od najvažnijih grana medicine. Čovjeka čini nervni sistem, krvotok, pet čula, organi za disanje, organi za kretanje, organi za varenje hrane, organi za izlučivanje štetnih materija i organi za razmnožavanje.
Oblasti anatomije čovjeka
[uredi | uredi izvor]- Grubo anatomsko-sistemsko ili regionalno proučavanje dijelova i organa ljudskog tijela. Gruba anatomija obuhvata kadaversku anatomiju i osteologiju
- Mikroskopska anatomija / histologija
- Ćelijska biologija (citologija) i citogenetika
- Površinska anatomija
- Radiološka anatomija
- Razvojna anatomija/embriologija
Sistemi organa
[uredi | uredi izvor]Suvremano označavanje natomskih struktura temelji se na Terminologia Anatomica, međunarodnom standardu za anatomsku nomenklaturu. Iako je redoslijed standardiziran, hijerarhijski odnosi u tehničkoj pomoći su donekle nejasni i stoga su otvoreni za tumačenje.
Životinjski i ljudski organizmi vema su složeni živi sistetemi sa više nivoa organizacije - od at0ma i molekula, preko ćelija i tkiva - do organa i organskih sistema. Za svaki organizacioni nivo živog sistema svojstveni su i njemu primjereni procesi. Radljivost ćelije počiva na biološkoj aktivnosti njenih molekula. Funkcije svakog višeg nivoa organizacje moguće su samo u uvjetima međusobnog usaglašavnja i objedinjavanja aktivnosti sastavnih struktura. Najviši nivo organizacije i funkijske integracije tih komponenti je individua jedinka).
Osnova funlcioniranja i održavanja stukture živih bića na svakmn od spmnenutih nivoa je karakteristični biološki red. Uređenost životnih procesa počiva na djelotvornoj anatomskoj organizaciji organskih struktura, od molekulske do organizamske razine. Prema tmne, u anatomsko-fiziološkom smislu, pojedinačne funkcije organa iz takvih grupa uključene su u svojevrsne cjeline posebne biološke nmnjene, koje se označavaju kao funkcionalni sistemi. Kod najjednostavnijih životinjskih organizama, pak, sve životno bitne aktivnosti odvijaju se u jednoj ćeliji i njenim funkcionalno povezanitn struktutnim cjelinama, koje takoder predstavljaju osobene funkcionalne sisteme.
Uloge pojedinih dijelova istog sistema na svrsishodan način međusobno se dopunjuju i povezuju u jedinstvenu cjelinu, koja se usaglašava sa ostalim organskim sistemima. Prema tome, životne funkcije organizma u cjelini počivaju na usaglašavanju i integraciji niza životno bitnih aktivnosti svih sistema organa (homeostaza). Potpuno zakazivanje satno jedne od njih, nespojivo je sa životom.
Svako tijelo, pa i životinjski organizam, ima neku vrstu potpornih elemenata koji mu održavaju oblik i položaj. Kod čovjeka, tu funkciju imaku skelet i sistem mišića i tetiva. To se odnosi čak i na relativno rijetka bića izuzetno promjenjive forme, a i ona sa čvršćom konstukcijom građena su od fleksibilno spojenih dijelova. Takva građa i posebni lokomotorni organi (mišićni sistem) omogućavaju kretanje cijelog organizma, tjelesnih regija, organa ili ćelijskih struktura. Svi ovi oblici kretanja (u najširem smislu) predstavljaju jednu od temeljnih životnih aktivnosti, za koje je, kao i za svaki rad, neophodna pogonska energija. Ona se dobija djelovanjetn funkcionalnog sistema ishrane (probave ili varenja hrane), tj. sistemi organa i struktura koje hranu razlažu do takvih sastojaka koje organizam može apsorbirati i iskoristiti za život i rad.
Neupotrebljive i štetne tvari iz organizma odstranjuje sistem organa za izlučivanje (ekskreciju). Odreeni dio matetije i energije ptitom troši se na održavanje živih sttuktura i njihovih životnih aktivnosti, rast i razvoj.
Prilagođavanje životnih funkcija stalno promjenljivim uvjetima unutrašnje i vanjeke sredine omogućava sistem prijemnika odfovarajućih informacija, putem čula.
Dok organizam obavlja rad, kojim se održavaju njegova organizacija i funkcija, ćelije i tkiva se troše, ali i stalno obnavljaju. To je moguce zahvaljujući sposobnosti umnožavanja ćelija i njihovih struktura. Pored toga, ljudski organizam, kao i ostala živa bića, sposoban je da se reproducira, tj. da stvara potpuno nova, sebi slična stvorenja, spajanjem spolnih ćelija (gameta). Ta osobita skupina funkcija, koje otnogućavaju ostvativanje jedne od temeljnih posebnosti života, povezana je usistem organa za razmnožavanje.
Aktivnost svih spmenutih sistema reguliraju, usklađuju i objedinjuju organski sistemi za nemijsku i nervnu samoregulaciju: endokrini i nervni sistem.
- Skeletni sistem
- Mišićni sistem
- Probavni sistem
- Respiratorni sistem
- Mokraćni sistem
- Reproduktivni sistem
- Endokrini sistem
- Kardiovaskularni sistem
- Limfni sistem
- Imunski
- Čula
- Koža
Čuveni anatomi
[uredi | uredi izvor]- Benjamin Alcock
- Jean Astruc
- Patricia Bergquist
- Vincent Bochdalek
- James Dixon Boyd
- Philipp Bozzini
- Geoffrey Bourne
- John Browne
- Charaka
- Johann Conrad Brunner
- William Cheselden
- William Cowper
- Max Fürbringer
- Antoni de Gimbernat
- Friedrich Goll
- Leonardo da Vinci
- Edwin Stephen Goodrich
- Gaspard Goyrand
- George Gulliver
- Hajrudin Hadžiselimović
- Gunther von Hagens
- Arthur Ham
- Hippocrates
- Wilhelm His, Sr.
- John Hunter
- William Hunter
- Jean Baptiste Paulin Trolard
- Juan Valverde de Amusco
- Jeffrey Laitman
- Eber Landau
- Joseph Lieutaud
- Amato Lusitano
- Niko Miljanić
- Keith L. Moore
- Leo Testut
- Henri Rouvière
- Lennart Olsson
- Bronislaw Onuf-Onufrowicz
- William Charles Osman Hill
- Johann Conrad Peyer
- Prosector
- Santiago Ramón y Cajal
- Anders Retzius
- Luigi Rolando
- Olaus Rudbeck
- William Shippen
- Adriaan van den Spiegel
- Edward Charles Spitzka
- Ludwik Teichmann
- Andreas Vesalius
- Johann Gottlieb Walter
- Thomas Wharton
- Johann Winter von Andernach
- Henry Gray
- Madhusudan Gupta
Reference
[uredi | uredi izvor]- Ovaj članak sadrži tekst u javnom vlasništvu iz 20. izdanja Grayeve anatomije (1918)
Vanjski linkovi
[uredi | uredi izvor]
- Anatomija čovjeka na Curlie
- "Anatomy of the Human Body". 20th edition. 1918. Henry Gray. In public domain.
- Human anatomy in photo
- Terminologia Anatomica (names of anatomical features) on FIPAT site
- Human Body Maps (interactive human body) on HL.com
| Sisari |  | |
|---|---|---|
| Ostali kičmenjaci | ||
| Beskičmenjaci | ||
| Biljke | ||
| Discipline |
| |
| Ostale teme | ||