Idi na sadržaj

Alpha Centauri

S Wikipedije, slobodne enciklopedije
Za druga značenja, pogledajte Alpha Centauri (višeznačna odrednica).
Alpha Centauri A
Alpha Centauri A i B
Podaci posmatranja
Epoha: 2000
SazviježđeKentaur
Rektascenzija14h 39m 36.2s[1]
Deklinacija-60° 50' 07"[1]
Vidljivi sjaj-0.01[1] m
Tipizacija
Spektralna klasaG2V[1]
B-V indeks boje+0.71[1]
Astrometrija
Udaljenost4.36 [2] SG
(1.33 Pc)
Fizikalne osobine
Masa1.1[2] M☉
Procijenjena starost4.85 milijardi[2] g
Ostali nazivi
Oznaka po Bayer-uα Centauri A [3]
Oznaka po BSKHR 5459[3]
Oznaka po Henry-Draper kataloguHD 128620[3]
Oznaka po Tycho kataloguTYC 9007-5849-1[3]
Oznaka po Hipparcos kataloguHIP 71683[3]
Alpha Centauri B
Alpha Centauri snimljeno sa SDSS
Podaci posmatranja
Epoha: 2000
SazviježđeKentaur
Rektascenzija14h 39m 36.2s[1]
Deklinacija-60° 50' 07"[1]
Vidljivi sjaj1.33[1] m
Tipizacija
Spektralna klasaK1V[1]
B-V indeks boje+0.88[1]
Astrometrija
Udaljenost4.36 [2] SG
(1.33 Pc)
Fizikalne osobine
Procijenjena starost4.85 milijardi[2] g
Ostali nazivi
Oznaka po Bayer-uα Centauri B [4]
Oznaka po BSKHR 5460[4]
Oznaka po Henry-Draper kataloguHD 128621[4]
Oznaka po Tycho kataloguTYC 9007-5848-1 [4]
Oznaka po Hipparcos kataloguHIP 71681[4]

Alpha Centauri (α Cen, α Centauri) je zvijezda u sazviježđu Kentaur. Udaljena je 4.36 sg od Sunca. Poslije Sunca najbliža nam je zvijezda. Tradicionalni nazivi su Rigil Kentaurus, Rigil Kent i Toliman. Rigil Kenaturus potječe od arapskog naziva za stopalo Kentaura (ar. Rijl-Qanturis). Toliman potječe od naziva za liniju (ar. Al-Zuliman).[2]

Zvjezdani sistem

[uredi | uredi izvor]

Ubraja se u trostruke sastoji se od α Cen A, α Cen B, i α Cen C, koja se i naziva Proxima Centauri. α Cen A i B su stare 4.85 milijardi godina, a time za 250 miliona godina starije od Sunca.[1][2][3][4]

Alpha Centauri A

[uredi | uredi izvor]

Alpha Centauri A ima prividan sjaj od -0.01 čime je 4. pojedinačna zvijezda po sjajnosti na nebu. Slična je Suncu i spada u žuto-bijele divove spektralne klase G2V.[2]

Kinematika i hemijski sastav

[uredi | uredi izvor]

Njena galaktocentrična udaljenost iznosi oko 23700-33700˙sg. Za približno 28000 godina približit će se našem Suncu na razdaljinu od 3,3˙sg. Tada će njen prividni sjaj iznositi -0,66 mag. Prisustvo željeza iznosi oko 158% u poređenju sa Suncem.[5]

Alpha Centauri B

[uredi | uredi izvor]

Alpha Centauri B je zvijezda glavnog niza, nešto manja od Sunca. Ima prividan sjaj od 1.33, sjajnija je od Rigela. Ona je patuljak spektralne klase K2V. Prisustvo željeza iznosi oko 162% u poređenju sa Suncem. Ovdje je u julu 2013. otkrivena vansolarna planeta[6] čije je otkriće još osporeno.[7]

Alpha Centauri C

[uredi | uredi izvor]

Alpha Centauri C (Proxima Centauri) je crveni patuljak. Udaljena 4,24 sg i jedna od najbližih zvijezda. Otkrio ju je 1915. škotski astronom Robert Innes . Njen prividni sjaj iznosi 11-11,9 mag, ubraja se u promjenljive podvrste UV Ceti. Za sada se smatra da je Proxima Centauri u gravitacionom polju α Cen A i α Cen B. Udaljena je od njih 2,2°. Ima spektralnu klasu M5Ve, time bi mogla biti manja zvijezda glavnog niza ili subpatuljak. Njena masa iznosi 12,3% mase Sunca, smatra se da će ostati u ovom stadiju sljedećih 4 biliona godina.[2]

Pretraga vansolarnih planeta

[uredi | uredi izvor]

Pomoću tranzitne metode otkrivena je planeta za koju se smatralo da pripada zvijezdi Alpha Centauri B. Otkriće je objavljeno u britanskom naučnom magazinu "Nature". Smatralo se da ima masu Zemlje. Njena udaljenost, od matične zvijezde Alpha Centauri B, bi iznosila oko 6 miliona km a njena revolucija oko 3,236 dana. Druge observatorije nisu uspjele potvrditi otkriće te se smatralo da se radi o greški mjerenja. Međutim Guillem Anglada-Escudé, sa univerziteta Queen Mary, je 2013 analizirao radijalnu brzinu treće zvijezde Alpha Centauri C. Pomoću spektrografa HARPS i teleskopa s objektivom od 3,6 metara registrovane su planete koje bi mogle imati orbitu od 11.2, 13.6 i 18.3 dana. Temperatura na površini planete se procjenjuje na oko -40 C[7] Ustanovljeno je da planeta ima 1,3 Zemljine mase. Ovo otkriće je neobično jer su, do sada crveni patuljci smatrani "neprijateljima" planeta. Smatra se da je ovim otkriven novi tip tzv. "zemljolikih" planeta[8] Za sada je Alpha Centauri C odnosno Proxima Centauri najvjerovatniji kandidat, u ovom zvjezdanom sistemu, s vansolarnim planetama.[9]

Zanimljivosti

[uredi | uredi izvor]
  • Sonda Voyager 1 koja je startovana 1977. treba oko, iako leti 61.000 km/h, 56 hiljada godina da dospije do Alphe Centauri.[10]
  • Juri Milner investor, Stephen Hawking astrofizičar i Mark Zuckerberg su najavili projekat "Breaktrough Starshot" vrijedan 100 miliona dolara. Projektom će biti finasirane minijaturne sonde, veličine poštanske marke, koje bi pogonjene pritiskom zračenja (fotoni) stigle do Alpha Centauri. Brzina bi iznosila oko 20% brzine svjetlosti.[11] Za to je neophodan laser procjenjene jačine oko 100 GW.[12]
  • Sadašnje tehnologije bi omogućile let dužine oko 6.300 godina, šta bi zahtijevalo višegeneracijske svemirske brodove (ukoliko su s posadom).[13]

Adaptacija

[uredi | uredi izvor]

Muzika

[uredi | uredi izvor]

Također pogledajte

[uredi | uredi izvor]

Reference

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ a b c d e f g h i j k Zvijezde u sazviježđu Kentaur iz njemačkog arhiva astronomije u Arhivirano 14. 8. 2011. na Wayback MachineMinhenu učitano 8.5.2014 (de)
  2. ^ a b c d e f g h i Zvijezde u sazviježđu Kentaur iz Constellation Guide učitano 8.5.2014 (en)
  3. ^ a b c d e f SIMBAD baza podataka, Strazburški centar astronomskih podataka (CDS), Strazburg, Alpha Centauri A učitano 8.5.2014 (en)
  4. ^ a b c d e f SIMBAD baza podataka, Strazburški centar astronomskih podataka (CDS), Strazburg, Alpha Centauri B učitano 8.5.2014 (en)
  5. ^ α Cen A Arhivirano 10. 3. 2015. na Wayback Machine iz astrostudio.org, pristupljeno 7. 2.2015 (en)
  6. ^ α Cen B Arhivirano 10. 3. 2015. na Wayback Machine iz astrostudio.org, pristupljeno 7. 2.2015 (en)
  7. ^ a b Zaun, Harald (26. 8. 2016). "Keine Erde 2.0, aber eine potentiell habitable extrasolare Nachbarwelt". Telepolis (jezik: njemački). Heise. Pristupljeno 31. 8. 2016.
  8. ^ Zaun, Harald (26. 8. 2016). "Klein, schnell, erdgroß - aber keine zweite Erde". Telepolis (jezik: njemački). Heise. Pristupljeno 31. 8. 2016.
  9. ^ Holland, Martin (3. 11. 2017). "Hinweis auf Mehrfachplanetensystem: Staubgürtel um sonnennächsten Stern Proxima Centauri". Telepolis (jezik: njemački). Heise Verlag. Pristupljeno 7. 11. 2017.
  10. ^ "Geheimnisse des Weltalls Info und Aliens". Geheimnisse des Universums (jezik: njemački) (6.). N24. 2011.
  11. ^ Menn, Andreas (13. 4. 2016). "Stephen Hawking und Mark Zuckerberg schicken Sonde zu Alpha Centauri". Die Wirtschaftswoche (jezik: njemački). Handelsblatt GmbH. Pristupljeno 31. 8. 2016.
  12. ^ Rauch, Christian (14. 12. 2016). "Auf nach Alpha Centauri" (jezik: njemački). Heise Verlag. Technology Review. Pristupljeno 21. 12. 2016.
  13. ^ Schwann, Ben (28. 12. 2018). "TR Online 2018: Von Reisen nach Proxima Centauri, aufwändigen Akkus und zunehmend unwirksamen Impfungen". Technology Review (jezik: njemački). Heise Verlag. Pristupljeno 6. 1. 2019. Die nächsten interessanten Exoplaneten sind 4,2 Lichtjahre von der Erde entfernt, eine Distanz, deren Überwindung mit heutigen Technologien 6300 Jahre erfordern würde. Also würde eine Reise mehrere Generationen brauchen. Tatsächlich würden die meisten daran beteiligten Menschen weder die Erde noch den aufgesuchten Exoplaneten je zu sehen bekommen
  14. ^ "Alpha Centauri". bandcamp (jezik: engleski). Pristupljeno 6. 1. 2019.

Vanjski linkovi

[uredi | uredi izvor]
Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/w/index.php?title=Alpha_Centauri&oldid=3613953"