Beirut
 | |
 | |
| Math | dinas fawr, endid tiriogaethol gweinyddol, y ddinas fwyaf, national capital  |
|---|---|
| Poblogaeth | 2,421,354 |
| Cylchfa amser | UTC+2, UTC+03:00 |
| Gefeilldref/i | Cairo, Istanbul, Amman, Athen, Damascus, Emirate of Dubai, Yerevan, Los Angeles, Lyon, Marseille, Moscfa, Québec, Trieste, Montréal, Buenos Aires, Dinas Mecsico, Baghdad, Tripoli, Karachi, Rio de Janeiro, Île-de-France, Dubai |
| Nawddsant | Siôr |
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Beirut Governorate |
| Gwlad |  Libanus |
| Arwynebedd | 20 km² |
| Uwch y môr | 0 metr |
| Gerllaw | Y Môr Canoldir |
| Cyfesurynnau | 33.8869°N 35.5131°E |
 | |
Beirut (Arabeg: بيروت ; Ffrangeg: Beyrouth) yw prifddinas Libanus er 1941. Lleolir Senedd Libanus a sedd llywodraeth y wlad yno. Mae'n gorwedd ar bentir, ar lan y Môr Canoldir a hi yw prif borthladd y wlad. Saif i'r gorllewin o Fynydd Libanus sy'n rhoi ffurf triongl i'r ddinas. Gan na fu cyfrifiad yno ers blynyddoedd mae'r amcangyfrifon o'i phoblogaeth yn amrywio o rhwng 1 a 2 filiwn o bobl.
Hanes
[golygu | golygu cod]Roedd y ddinas ym meddiant y Tyrciaid am ganrifoedd nes i Ffrainc ei chipio ar ddiwedd y Rhyfel Byd Cyntaf. Pan enillodd Libanus ei hannibyniaeth yn 1941 dewisiwyd Beirut yn brifddinas iddi.
Dioddefodd y ddinas ddifrod sylweddol yn ystod y rhyfel cartref (1973-1976) ac eto yn 1982 pan ymosododd byddin Israel arni er mwyn gorfodi'r PLO i ymadael.
Datblygiadau diweddar
[golygu | golygu cod]Yn 2006 cafodd y ddinas ei tharo nifer o weithiau gan lu awyr Israel gan ladd rhai cannoedd o bobl a dinistrio rhannau o'r ddinas, yn arbennig maerdvefi y de ac ardal y maes awyr. Ym Mai 2008 ceisiodd Llywodraeth y wlad esgymuno aelodau o Hezbollah: penderfyniad y bu iddi'n ddiweddarach wrthdroi oherwydd y protestio a gwrthdystio cyhoeddus. Yn dilyn ymyrraeth gan Dywysog Qatar sefydlwyd Llywodraeth newydd gyda Phrifweinidog newydd yn ei harwain.
Enwogion
[golygu | golygu cod]- Nancy Ajram, cantores Arabeg