Γ΄ Συριακός Πόλεμος

Γ΄ Συριακός πόλεμος
Συριακοί πόλεμοι
Νόμισμα του Σέλευκου Καλλίνικου
Χρονολογία	246-241 π.Χ.
Τόπος	Συρία,Μεσοποταμία, Μικρά Ασία
Έκβαση	Νίκη των Πτολεμαίων
Αντιμαχόμενοι
Βασίλειο των Σελευκιδών Βασίλειο των Πτολεμαίων
Ηγετικά πρόσωπα
Σέλευκος Β' Καλλίνικος Πτολεμαίος Γ' Ευεργέτης

Ο Γ΄ Συριακός πόλεμος (246-241 π.Χ.) ή Λαοδίκειος πόλεμος, ήταν μια πολεμική σύγκρουση που έφερε αντιμέτωπους τον Πτολεμαίο Ευεργέτη και τον Σέλευκο Καλλίνικο .

Αποπομπή της Λαοδίκης. Δυναστική κρίση.

Ο Αντίοχος Β' Θεός εγκατέλειψε την συζυγό του Λαοδίκη και παντρεύτηκε την κόρη του Πτολεμαίου Β' Φιλάδελφου Βερενίκη, προκειμένου οι σχέσεις μεταξύ των δυο βασιλείων να εξομαλυνθούν(253 π.Χ.).

Ο Αντίοχος Θεός πέθανε ύστερα από έξι χρόνια (Ιούλιος του 246 π.Χ. ). Λίγο πριν πεθάνει όρισε τον διάδοχο του. Αυτός ήταν ο γιος της Λαοδίκης Σέλευκος. Ο Αντίοχος Θεός αγνόησε τα δικαιώματα του μικρού του γιού από την Βερενίκη και προχώρησε σε αυτή την πράξη προκείμενου να αποφύγει μια εσωτερική κρίση. Αυτό όμως πού ήθελε να αποφύγει έγινε επειδή η φιλόδοξη Λαοδίκη παραμέρισε τον νεαρό γιο της και αποφάσισε να κυβερνήσει η ίδια. Η Βερενίκη αντέδρασε ζητώντας από τον αδελφό της Πτολεμαίο Ευεργέτη να επέμβει για να την βοηθήσει. Έτσι ξέσπασε νέος πόλεμος.

Έναρξη του πολέμου. Επέμβαση του Πτολεμαίου Ευεργέτη στην Συρία.

Οι Αντιοχείς υποστήριξαν αρχικά την Βερενίκη επειδή μισούσαν την Λαοδίκη και πίστευαν ότι είχε δηλητηριάσει τον πρώην σύζυγο της πράγμα πολύ πιθανό . Η γνώμη τους όμως άλλαξε όταν ο πτολεμαϊκός στόλος κατέλαβε την Κιλικία και το επίνειο της Αντιόχειας την Σελεύκεια της Πιερίας (άνοιξη του 246 π.Χ. ή Σεπτέμβριος του 246 π.Χ.) .

Η Βερενίκη κατέφυγε μαζί με τον γιο της σε έναν ναό του Απόλλωνα που βρίσκονταν στο προάστιο Δάφνη της Αντιόχειας. Εκεί δολοφονήθηκε ύστερα από διαταγή της Λαοδίκης.

Εισβολή του Πτολεμαίου Ευεργέτη στην Συρία

Όταν ο Πτολεμαίος Ευεργέτης πληροφορήθηκε τον θάνατο της αδελφής του εισέβαλε ο ίδιος στην Συρία έφτασε στην Κιλικία και από εκεί προχώρησε μέχρι την Μεσοποταμία (Δεκέμβριος 246 π.Χ. ή άνοιξη του 245 π.Χ.) . Αναγκάστηκε όμως να επιστρέψει στο βασίλειο του (Φεβρουάριος 245 π.Χ.) επειδή παρουσιάστηκαν εσωτερικά προβλήματα (μια εξέγερση για την οποία τίποτα δεν είναι γνωστό) .

Ο Σέλευκος Καλλίνικος για να στερεώσει την θέση του συμμάχησε με τον βασιλιά του Πόντου Μιθριδάτη, στον οποίο έδωσε ως σύζυγο την αδελφή του Λαοδίκη και εδάφη στην Φρυγία και με τον βασιλιά της Καππαδοκίας Αριαράμνη, στον γιο (Αριαράθη) του οποίου έδωσε ως σύζυγο την αδελφή του Στρατονίκη και τις περιοχές Καταονία και Μελιτηνή(245 π.Χ.).

Αντεπίθεση του Σέλευκου

Το καλοκαίρι του 245 π.Χ. ο Σέλευκος Καλλίνικος πέρασε το όρος Ταύρος ξεκινώντας την αντεπίθεση του. Έως το 244 π.Χ. είχε ανακαταλάβει όλα τα χαμένα εδάφη του βασιλείου του εκτός από ορισμένες πόλεις στην Κιλικία και την Σελεύκεια στην Πιερία, επειδή ο στόλος του ναυάγησε σε τρικυμία. Η επίθεση του όμως στην Νότια Συρία απέτυχε. Ο Σέλευκος Καλλίνικος που επιπλέον αντιμετώπιζε προβλήματα εξαιτίας της μητέρας του Λαοδίκης η οποία δεν εννοούσε να παραιτηθεί από την άσκηση της εξουσίας αποσύρθηκε.

Ο πόλεμος συνεχίστηκε με επιδρομές του πτολεμαϊκού στόλου στα σελευκιδικά εδάφη της Μικράς Ασίας (από την Καρία ως τον Ελλήσποντο). Αρκετές παραλιακές πόλεις και νησιά του Αιγαίου (Έφεσος, Μίλητος , Σάμος) καταλήφθηκαν.

Ο Σέλευκος Καλλίνικος υποχώρησε τελικά στις απαιτήσεις της μητέρας του και παρέδωσε τα εδάφη του κράτους του που βρίσκονταν δυτικά του όρος Ταύρος στην διακυβέρνηση του νεώτερου αδελφού του Αντίοχου Ιέρακος. Πίσω από τον Αντίοχο Ιέρακα βρίσκονταν η Λαοδίκη που ασκούσε την εξουσία. Μόνο όταν οι στρατιωτικές δυνάμεις των δυο αδελφών ενώθηκαν ο Πτολεμαίος Ευεργέτης αναγκάστηκε να σταματήσει τον πόλεμο (241 π.Χ.) .

Η συνθήκη ειρήνης

Σύμφωνα με την συνθήκη ειρήνης ο Πτολεμαίος Ευεργέτης κρατούσε τις πόλεις της Κιλικίας , την Σελεύκεια της Πιερίας , τα παράλια της Νότιας Ιωνίας της Καρίας και της Λυκίας τις πόλεις της Θράκης Λυσιμάχεια, Σηστό, Αίνο και Μαρώνεια(και από το 230 π.Χ. και τα Κύψελα, όταν εκδίωξε τον τύραννο τους Αδαίο) και τα νησιά Λέσβο και Σαμοθράκη. Στους Σελευκίδες παρέμενε μόνο η Βόρεια Ιωνία.

Η άποψη κάποιων νεότερων ιστορικών ερευνητών ότι ο Πτολεμαίος Ευεργέτης έχασε την κυριαρχία του Αιγαίου ύστερα από ναυμαχία που έγινε στην Άνδρο (το 246 π.Χ. ή 245 π.Χ.)με αντίπαλο τον Αντίγονο Γονατά, δεν είναι καθόλου βέβαιη, καθώς η ναυμαχία αυτή τοποθετείται σύμφωνα με απόψεις άλλων ερευνητών είτε το 258 π.Χ. είτε το 256 π.Χ. είτε το 227 π.Χ. οπότε αντίπαλος των Πτολεμαίων στην ναυμαχία ήταν ο Αντίγονος Δώσων.

Συνέπειες

Ύστερα από την κατάληψη του μεγαλύτερου μέρους των μικρασιατικών παραλίων από τον στόλο του, ο Πτολεμαίος Ευεργέτης μπορούσε εξ’ αιτίας της εύθραυστης εσωτερικής κατάστασης του σελευκιδικού κράτους να επεμβαίνει όποτε επιθυμούσε στο εσωτερικό του κράτους του αντιπάλου του. Έτσι όταν ο Σέλευκος Καλλίνικος την διάρκεια μιας εμφύλιας διένεξης ηττήθηκε σε μια μάχη που δόθηκε στην Άγκυρα το 239 π.Χ. από τον αδελφό του βρήκε την ευκαιρία να εισβάλει στην Συρία και να πολιορκήσει τις πόλεις Δαμασκό και Ορθωσία τις οποίες θα καταλάμβανε αν ο Σέλευκος Καλλίνικος δεν κατάφερνε να συγκεντρώσει νέες δυνάμεις.

Η κατάστασή αυτή δεν άφησε αδιάφορους τους Αντιγονίδες βασιλείς. Έτσι το 227 π.Χ. ο Αντίγονος Δώσων αποβιβάστηκε στην Καρία και αφού κατέλαβε ορισμένες πόλεις σύναψε συνθήκη με έναν δυνάστη που ονομάζονταν Ολύμπιχος. Οι πολιτικές εξελίξεις στην Κυρίως Ελλάδα άφησαν την επέμβαση αυτή χωρίς συνέχεια.

Πηγές

• Ιστορία του Ελληνικού έθνους Τόμος Δ' Μέγας Αλέξανδρος –Ελληνιστικοί Χρόνοι Εκδοτική Αθηνών 1979
• Στρατιωτική Ιστορία ΝΙΚΟΛΑΟΣ Γ. ΛΑΣΚΑΡΗΣ . Η κατάκτηση της Κοίλης Συρίας από τον Αντίοχο Γ (202-198 π.Χ.) Εκδότης Σ. ΠΑΝΕΛΗΣ. Τεύχος 77 . 2003
• LIVIUS Articles on Ancient History Third Syrian War (Laodicean War; 246-241) Αρχειοθετήθηκε 2015-05-26 στο Wayback Machine.

Δείτε επίσης

• Συριακοί Πόλεμοι