Θωρηκτό
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Το Θωρηκτό (Θ/Κ) (αγγλικά: ironclad, για τα πρώτα και battleship, BB, για τα μεταγενέστερα) είναι (σχετικά) μεγάλο θωρακισμένο πολεμικό πλοίο, που ο κύριος οπλισμός του αποτελείται από βαρέα πυροβόλα, μεγάλου διαμετρήματος
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Κατά τη διάρκεια του τέλους του 19ου αιώνα και (μέχρι) τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, το θωρηκτό ήταν ο ισχυρότερος τύπος πολεμικού πλοίου, και μια μοίρα θωρηκτών ήταν ζωτική για κάθε κράτος που επιθυμούσε να ελέγχει τις θάλασσες. Ο όρος θωρηκτό έγινε τυπικός στα τέλη της δεκαετίας του 1880, για να περιγράψει έναν τύπο γενικά θωρακισμένου πολεμικού (ironclad)[1]. Κομβικό σημείο στην εξέλιξη των θωρηκτών θεωρήθηκε η καθέλκυση του Βρετανικού θωρηκτού HMS Dreadnought, σε βαθμό που τα θωρηκτά που ήταν παλαιότερης σχεδίασης ή μικρότερα από αυτό να ονομάζονται pre-dreadnoughts, ενώ όσα ήταν νεώτερης σχεδίασης ή τουλάχιστον ίδιου μεγέθους με αυτό να αναφέρονται γενικά ως dreadnoughts.
Η ακμή των θωρηκτών και η αμφισβήτησή τους
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα θωρηκτά, στην εποχή τους, ήταν σύμβολα της ναυτικής κυριαρχίας και ισχύος, παίζοντας μεγάλο ρόλο στη διπλωματία και την πολεμική στρατηγική[2]. Μια παγκόσμια κούρσα κατασκευής ή και προμήθειας θωρηκτών άρχισε (κυρίως) στην Ευρώπη, μετά από τη δημοσίευση το 1890 του The Influence of Sea Power upon History, 1660–1783. από τον Alfred Thayer Mahan[3]. Αυτή η κούρσα ναυτικών εξοπλισμών (αρχικά) κορυφώθηκε με την αποφασιστική Ναυμαχία της Τσουσίμα (1905)[4][5], το αποτέλεσμα της οποίας επηρέασε σημαντικά τη σχεδίαση του HMS Dreadnought[6][7]. Η καθέλκυση του HMS Dreadnought το 1906 πυροδότησε μια νέα κούρσα ναυτικών εξοπλισμών, που ευρύτατα θεωρήθηκε μια από τις έμμεσες αιτίες του Α' Παγκοσμίου Πολέμου[8]. Οι Ναυτικές Συνθήκες των δεκαετιών 1920 (πρώτη στις 21/11/1921 στήν Ουάσινγκτον με συμμετοχή ΗΠΑ, Μεγάλης Βρετανίας, Ιαπωνίας, Γαλλίας και Ιταλίας[εκκρεμεί παραπομπή]) και 1930 περιόρισαν τον αριθμό των θωρηκτών, αλλά η ανάπτυξη τεχνικών καινοτομιών στη σχεδίασή τους συνεχίστηκε. Τόσο οι δυνάμεις των Συμμάχων, όσο και οι αντίστοιχες του Άξονα ανέπτυξαν μεγάλο αριθμό θωρηκτών κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Η πραγματική πολεμική αξία των θωρηκτών αμφισβητήθηκε, ακόμη και κατά την περίοδο της κυριαρχίας τους[9]. Μολονότι δαπανήθηκαν τεράστια ποσά στην ανάπτυξη των θωρηκτών, τα τελευταία ήταν αυξανόμενα ευάλωτα σε πολύ μικρότερα και φθηνότερα όπλα, όπως οι τορπίλες, οι θαλάσσιες νάρκες, πλήγματα από αεροσκάφη και τελικά τα κατευθυνόμενα βλήματα[10]. Το αυξανόμενο εύρος απόστασης των ναυτικών αναμετρήσεων οδήγησε στην αντικατάσταση του θωρηκτού από το αεροπλανοφόρο ως κυρίαρχο τύπο πολεμικού σκάφους κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Στην τελευταία κλάση θωρηκτών ανήκε το HMS Vanguard, που καθελκύστηκε το 1944. Μερικά θωρηκτά διατηρήθηκαν και κατά διαστήματα ανακλήθηκαν σε χρήση (μόνο) από τις ΗΠΑ, κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου και μέχρι το 2000, αλλά και πάλι μόνο σε ρόλο υποστήριξης (συνήθως) αποβάσεων με ναυτικά πυρά.
Το εκτόπισμα και το τέλος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το εκτόπισμα των θωρηκτών αρχικά ήταν 5000 τόνοι και έφθασε μέχρι και τους 72.800 τόνους (Γιαμάτο). Σήμερα το θωρηκτό έχει εκλείψει, καθώς το μεγάλο τους μέγεθος τα κάνει εύκολους στόχους σε σύγχρονα όπλα, απ` τα οποία η θωράκιση δεν προσφέρει πλέον προστασία. Γενικά, ο σύγχρονος θαλάσσιος πόλεμος ευνοεί μικρά και ευέλικτα πλοία.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Stoll, J. Steaming in the Dark?, Journal of Conflict Resolution Vol. 36 No. 2, June 1992.
- ↑ Sondhaus, L. Naval Warfare 1815–1914, ISBN 0-415-21478-5.
- ↑ Herwig pp. 35, 41, 42.
- ↑ Mahan 1890/Dover 1987 pp. 2, 3.
- ↑ Preston (1982) p. 24.
- ↑ Breyer p. 115.
- ↑ Massie (1991) p. 471.
- ↑ Sondhaus 2004, p. 207.
- ↑ O'Connell, Robert J. (1993). Sacred vessels: the cult of the battleship and the rise of the U.S. Navy. Oxford [Oxfordshire]: Oxford University Press. ISBN 0-19-508006-8.[page needed]
- ↑ Lenton, H. T.: Krigsfartyg efter 1860
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
