Σφάζεντς
Συντεταγμένες: 52°24′37.3″N 17°4′37.6″E / 52.410361°N 17.077111°E
| Σφάζεντς | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| |||
  Σφάζεντς | |||
| Χώρα | Πολωνία | ||
| Διοικητική υπαγωγή | Γκμίνα Σφάζεντς | ||
| Έκταση | 8,16 km² | ||
| Πληθυσμός | 29.295 (31 Μαρτίου 2021)[1] | ||
| Ταχ. κωδ. | 62-020 | ||
| Ζώνη ώρας | UTC+01:00 (επίσημη ώρα) UTC+02:00 (θερινή ώρα) | ||
| Ιστότοπος | Επίσημος ιστότοπος | ||
 Σχετικά πολυμέσα | |||
Το Σφάζεντς (πολωνικά: Swarzędz, γερμανικά: Schwersenz) είναι πόλη του Πόβιατ Πόζναν, στο Βοεβοδάτο της Μεγάλης Πολωνίας της δυτικοκεντρικής Πολωνίας. Βρίσκεται στη μητροπολιτική περιοχή του Πόζναν. Τα έτη 1975 έως 1998, ήταν μέρος του Βοεβοδάτου Πόζναν. Ο πληθυσμός της πόλης είναι 29.862 κάτοικοι (2020).[2]
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η ετυμολογία του Swarzędz λαμβάνεται συχνά ως απόδειξη της σημασίας της περιοχής στην προχριστιανική λατρεία του Σβαρόγ.
Τα τεκμηριωμένα στοιχεία για έναν οικισμό στην τοποθεσία του σύγχρονου Σφάζεντς προέρχονται από το 1366. Το 1377 γίνεται λόγος για πρυτανείο στον οικισμό.
Λόγω της πλεονεκτικής της θέσης στη διαδρομή από το Πόζναν προς τη Μασοβία, η πόλη αναπτύχθηκε καλά. Ο οικισμός ήταν παλαιότερα ιδιοκτησία ευγενών. Αρχικά ιδιοκτησία της οικογένειας των ευγενών Γουότσια, από τον 15ο αιώνα πέρασε στην αριστοκρατική οικογένεια Γκούρκα του οικόσημου Γουότσια. Το 1638, η πόλη Γκζιμαουόβο (Grzymałowo), που πήρε το όνομά της από το οικόσημο Γκζιμάουα του ιδρυτή της, βοεβόδα του Κάλις, Ζίγκμουντ Γκρουντζίνσκι, ιδρύθηκε στη θέση του χωριού, ωστόσο, παρέμεινε γνωστή με το παλιό όνομα Σφάζεντς.[3] Τα προνόμια πόλης της επιβεβαιώθηκαν από τον Πολωνό βασιλιά Βλαδίσλαο Δ΄ της Πολωνίας. Τα συνδυασμένα οικόσημα Γουότσια και Γκζιμάουα είναι το εθνόσημο του Σφάζεντς από τότε. Διοικητικά βρισκόταν στο Βοεβοδάτο Πόζναν (14ος αιώνας-1793) στην Επαρχία Μείζονος Πολωνίας του Πολωνικού Στέμματος. Τον 17ο αιώνα δημιουργήθηκαν συντεχνίες εμπόρων και τεχνιτών.
.jpg)
Το 1793, κατά τη διάρκεια του δεύτερου διαμελισμού της Πολωνίας η πόλη των περίπου 2.508 κατοίκων προσαρτήθηκε από το Βασίλειο της Πρωσίας. Το 1798 ζούσαν στην πόλη 448 τεχνίτες. Από αυτούς οι 70 ήταν υφασματοποιοί και οι 36 υφαντές. Το 1807, το Σφάζεντς έγινε μέρος του Δουκάτου της Βαρσοβίας, αν και όταν το Δουκάτο κατέρρευσε το 1815, η πόλη έπεσε και πάλι κάτω από την πρωσική κυριαρχία. Στα τέλη του 19ου αιώνα άκμασε η ξυλουργική. Το 1887, η πόλη συνδέθηκε με το σιδηρόδρομο από το Πόζναν προς τη Βζέσνια και έτσι έλαβε ένα άλλο σημαντικό μέσο μεταφοράς σε άλλα μέρη της χώρας, μαζί με τον δρόμο από τη Βαρσοβία προς το Πόζναν. Για να αντισταθεί στις πολιτικές γερμανοποίησης, ο πολωνικός πληθυσμός ίδρυσε διάφορες οργανώσεις, συμπεριλαμβανομένης της Πολωνικής Γυμναστικής Εταιρείας «Σόκουου».[4] Το 1905, ο ντόπιος Πολωνός βιομήχανος Αντόνι Ταμπάκα, ίδρυσε ένα ξυλουργείο.[5] Το 1906-1907, τα τοπικά πολωνικά παιδιά συμμετείχαν στην απεργία κατά της γερμανοποίησης, εμπνευσμένα από την παιδική απεργία στη Βζέσνια.
Η Πολωνία ανέκτησε την ανεξαρτησία μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στις 11 Νοεμβρίου 1918, και δύο ημέρες αργότερα οι ντόπιοι Πολωνοί ίδρυσαν ένα πολωνικό συμβούλιο υπό την ηγεσία του Ταντέους Στανιέφσκι[6] και άρχισαν τις προετοιμασίες για να επανενταχθούν στην Πολωνία. Τον Ιανουάριο του 1919, οι πρώτοι εθελοντές ξεκίνησαν από το Σφάζεντς για να πολεμήσουν στην Εξέγερση της Μείζονος Πολωνίας (1918-1919), στόχος της οποίας ήταν η επανένωση της περιοχής με την Πολωνία.[6] Η πόλη σύντομα αποκαταστάθηκε με επιτυχία στην Πολωνία. Στο μεσοπόλεμο, το εργαστήριο του Αντόνι Ταμπάκα εξελίχθηκε σε ένα μεγάλο εργοστάσιο επίπλων, το πρώτο εργοστάσιο μηχανοποιημένων επίπλων στην Πολωνία, και τα προϊόντα του γνώρισαν μεγάλη δημοτικότητα και στο εξωτερικό.[5] Το 1934 τα όρια της πόλης επεκτάθηκαν.[7]
Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, από το 1939 έως το 1945, η πόλη ήταν υπό γερμανική κατοχή. Οι Πολωνοί υποβλήθηκαν σε απελάσεις, που πραγματοποιήθηκαν στα τέλη του 1939 και το 1940.[8] Το τοπικό εργοστάσιο επίπλων κατασχέθηκε από τους κατακτητές και παραδόθηκε στους Γερμανούς, ενώ ο ιδιοκτήτης του εκδιώχθηκε στη Βαρσοβία και αργότερα φυλακίστηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Μαουτχάουζεν-Γκούζεν, όπου πέθανε από εξάντληση το 1945.[5] Ο Ταντέους Στανιέφσκι, δήμαρχος του Σφάζεντς, φυλακίστηκε και βασανίστηκε από τους Γερμανούς στο διαβόητο Οχυρό VII στο Πόζναν και στη συνέχεια απελάθηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Μπούχενβαλντ, όπου σκοτώθηκε τον Αύγουστο του 1940.[9] Ο Στανίσουαφ Κφασνιέφσκι, διοικητής της ανταρτικής μονάδας του Σφάζεντς του 1919, σκοτώθηκε από τους Γερμανούς στο Οχυρό VII.[10] Από το 1941 έως το 1943 βρισκόταν στην πόλη ένα ναζιστικό γερμανικό στρατόπεδο εργασίας για Εβραίους.
Το 1988, το Σφάζεντς τιμήθηκε με τον Σταυρό του Διοικητή του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας, ένα από τα υψηλότερα κρατικά παράσημα της Πολωνίας.
Μεταφορές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Υπάρχει ένας σιδηροδρομικός σταθμός στο Σφάζεντς. Η πόλη έχει σιδηροδρομικές συνδέσεις με μεγάλες πολωνικές πόλεις όπως το Πόζναν, η Βαρσοβία, το Λοτζ και το Στσέτσιν.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ bdl
.stat .gov .pl /api /v1 /data /localities /by-unit /023016121164-0971502?var-id=1639616&format=jsonapi. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2022. - ↑ «Najwieksze miasta w Polsce pod wzgledem liczby ludnosci» [Οι μεγαλύτερες πόλεις της Πολωνίας από άποψη πληθυσμού]. polskawliczbach.pl (στα Πολωνικά).
- ↑ Αρκάντιους Μαουίσκα, Zmiana granic Swarzędza w czasach sprawowania urzędu burmistrza przez Tadeusza Staniewskiego (1934 rok), "Tadeusz Staniewski 1873–1940", Σφάζεντς, 2010, σελ. 25 (πολωνικά)
- ↑ Αουρέλια Σάφραν-Μπαρτόσεκ, Biografia Tadeusza Staniewskiego, "Tadeusz Staniewski 1873–1940", Σφάζεντς, 2010, σελ. 10 (πολωνικά)
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Uchwała nr XIX/203/2016 Rady Miejskiej w Swarzędzu z dnia 23 lutego 2016 r. w sprawie: nadania nazwy ulicy na terenie miasta Swarzędz (πολωνικά)
- ↑ 6,0 6,1 Szafran-Bartoszek, σελ. 11
- ↑ Μαουίσκα, σελ. 31-32
- ↑ Μάρια Βαρντζίνσκα, Wysiedlenia ludności polskiej z okupowanych ziem polskich włączonych do III Rzeszy w latach 1939-1945, Ινστιτούτο Εθνικής Μνήμης, Βαρσοβία, 2017, σελ. 151, 192 (πολωνικά)
- ↑ Σάφραν-Μπαρτόσεκ, σελ. 15
- ↑ Σάφραν-Μπαρτόσεκ, σελ. 15-16
