Hesio-Darmstadt

	1. Landgrafujo Hesio-Darmstadt; 2. Grandduklando Hesio; 3. Respubliko Hesio
Origina nomo:
1. Landgrafschaft Hessen-Darmstadt; 2. Großherzogtum Hessen und bei Rhein; 3. Volksstaat Hessen
historia lando • ŝtato de la Rejna Federacio • grandduklando • ŝtato de la Germana Federacio 1815–1848 & 1850–1866
Geografio	Grandduklando Hesio en la Germana Regno
	Grandduklando Hesio en la Germana Regno
Ĉefurbo:	Darmstadt
Areo:	7 688,36 km² (1910)
	Loĝantaro
Kvanto de loĝantoj:	1 282 051 (1910)
Nacia konsisto:	germanoj
Lingvoj:	germana
Religio:	protestantismo (luteranismo)
	Ŝtat-strukturo
Ŝtat-strukturo:	1. 1567-1806 monarkio (landgrafujo); 2. 1806-1918 monarkio (grandduklando); 3. 1918-1845 respubliko
Patrina lando:	ekde 1871: Germana Regno
Estiĝo:	1567: divido de la landgrafujo Hesio inter 4 heredantaj filoj; la 13-an de aŭgusto 1806: ekesto de la Grandduklando Hesio kadre de la napoleona erao ; la 9-an de novembro 1918: ekesto de la Respubliko Hesio en la Novembra Revolucio de Germanio
Pereo:	1945: unuigita kun iama Hesio-Kaselo al nova federacia lando Hesio
	Landgraflando Hesio
	Hesio
	Elstaraj historiaj eventoj
	Diplomatiaj rilatoj
	v • d • r

Hesio-Darmstadt aŭ Hesujo-Darmstadt (aŭ ...-Darmŝtato), germane Hessen-Darmstadt [hesn darmŝtat], estis historia germana ŝtato kun ĉefurbo Darmstadt, situanta proksimume en la sudo kaj mezo de la nuna federacia lando Hesio, kiu ekzistis kun diversaj ŝtatformoj kaj nomoj de 1567 ĝis 1945.

Kiel ĝia najbaro kaj rivalo Hesio-Kaselo dum pluraj jarcentoj, la landgraflando Hesio-Darmstadt ekestis en 1567 per la divido de la iama landgraflando Hesio. Dum preskaŭ 400 jaroj la du iamaj landgraflandoj restis disigitaj. Post la napoleona erao kaj la Viena Kongreso, la norda, Hesio-Kaselo, eliris kiel "elektoprinclando Hesio"; la suda, Hesio-Darmstadt, kiel "grandduklando Hesio". Ambaŭ Hesioj fariĝis partoj de la Germana Regno: La estinta elektoprinclando fariĝis prusia provinco, la grandduklando fariĝis memstara membro-ŝtato de la Regno.

La Novembra Revolucio en 1918 forigis ĉiujn monarĥiojn en Germanio. La Germana Regno fariĝis la Vajmara Respubliko, kaj la grandduklando Hesio fariĝis respubliko, Volksstaat Hessen = "popola ŝtato", do respubliko Hesio. Post la Dua Mondmilito ĝi estis kunigita en 1945/46 kun la iama elektoprinclando kaj eksa prusa provinco al nova federacia lando, kiu komence nomiĝis "Grand-Hesio", sed baldaŭ ŝanĝis sian nomon al Hesio kaj en 1949 membriĝis en la Federacia Respubliko Germanio. Fine la partoj de la iama landgraflando Hesio estis denove unuigitaj al unu komuna ŝtato.

Geografio

La grandduklando Hesio konsistis el tri provincoj: "Supra Hesio" norde de Frankfurto kaj de la Majno, "Ŝtarkenburgo" (laŭ nomo de burgo en Heppenheim) sude de la Majno kaj "Rejna Hesio" okcidente de la Rejno. "Rejna Hesio" apartenas nuntempe al la federacia lando Rejnlando-Palatinato. Notindas ke dum la jaroj 1866 ĝis 1871 nur la norda parto, ne la sudaj du partoj, membriĝis en la Nordgermana Federacio.