Mathon GR

Mathon
	Blazono de Mathon
	Mathon
former municipality of Switzerland • komunumoparto en Germanio
Kantono	Grizono
Distrikto	Malantaŭa Rejno
Komunumaro	Schams
Koordinatoj	46° 38′ 11″ N 9° 24′ 53″ O / 46.63639 °N, 9.41472 °O (mapo)Koordinatoj: 46° 38′ 11″ N 9° 24′ 53″ O / 46.63639 °N, 9.41472 °O (mapo)
Nombro de loĝantoj	51
Areo	15,13 km²
Alteco	1527 m super marnivelo
Poŝtkodo	7433
Komunumkodo	3708
	Mapo de Mathon
	v • d • r

Mathon (en la romanĉa lingvo Maton) estas komunumo de la komunumaro Schams kaj la distrikto Malantaŭa Rejno en Kantono Grizono, Svislando. Ĝi havis 51 loĝantojn je la 31-a de decembro 2009.

Geografio

Mathon situas sur la sudorienta deklivo de la monto Piz Beverin, sur kies kulmino sur alteco de 2997 m s.m. situas la plej alta punkto de la komunumo. Krom la vilaĝo Mathon sur alteco de 1527 m s.m. al la komunumo apartenas ankaŭ la setloj Acla sur alteco de 1768 s.m. kaj Tgoms sur alteco de 1932 s.m.

Najbaraj komunumoj

La komunumo Mathon limas en nordoriento al Lohn, en oriente al Donat, en sudo al Casti-Wergenstein, en okcidento al Safien, kaj en nordokcidento al Tschappina.

Trafiko

Mathon situas flanke de la gravaj trafikvojoj. Al la komunumo kondukas flanka vojo de Zillis-Reischen tra Lohn kaj alia de Casti-Wergenstein. Per du poŝtaŭtolinioj unu tra Lohn kaj Zillis al Andeer kaj la alia al Casti-Wergenstein, la komunumo estas konektita al la publika transportreto.

Lingvoj

Ankoraŭ ĝis en la 1980-aj jaroj proksimume 90% de la loĝantaro parolis la romanĉan lingvon. Ek de tiam pro formigro de romanĉlingvanoj unuflanke kaj almigro de germanlingvanoj aliflanke la elcentaĵo de germanlingvanoj akiris intertempe jam preskaŭ la duonan de la loĝantaro.

Historio

La unua dokumenta mencio de Mathon datiĝas el la jaro 840 kiel Mentaune. Ek de 1204 ekzistas dokumenta mencio de komunumo de malnovliberaj kamparanoj kun aparta malalta tribunalo sur la monto de Schams. La landa suvereneco apartenis dum mezepoko ĉe la episkopo de Koiro, tiam transiris al la Senjoroj de Vaz kaj poste al la Grafoj de Werdenberg, kiuj devis post la perdita Milito de Schams revendi la valon en la jaro 1456 al la episkopo de Koiro. En la jaro 1458 la loĝantoj de Schams kaj kun ili ankaŭ de Mathon sin liberaĉetis de la episkopa feŭdo. Ĝis la administracia reformo de la jaro 1851 Mathon formis kune kun Mathon kaj Wergenstein malaltan civiltribunalon en la tribunalejo Schams. Ek de 1851 ĝis estas komunumo de la komunumaro Schams en la distrikto Malantaŭa Rejno. ^[1]