آرپیار آرپیاریان
آرپیار آرپیاریان | |
|---|---|
 | |
| زاده | ۲۱ دسامبر ۱۸۵۱ کنستانتینوپل |
| درگذشته | ۱۲ فوریهٔ ۱۹۰۸ (۵۶ سال) قاهره |
| نام(های) دیگر | Haykak, Hrazdan, Hrapet, Skeptik |
| پیشه | نویسنده، شاعر و روزنامه‌نگار |
| ملیت | ارمنی |
آرپیار آرپیاریان (ارمنی: Արփիար Արփիարեան؛ ۲۱ دسامبر ۱۸۵۱ – ۱۲ فوریهٔ ۱۹۰۸) یک نویسنده مؤثر سده ۱۹ میلادی اهل ارمنستان، کنشگر سیاسی و پیشگام واقع‌گرایی (هنر) در ادبیات ارمنی بود.
زندگی‌نامه
[ویرایش]آرپیار آرپیاریان در سال ۱۸۵۱ به دنیا آمد.
آثار در روزنامه‌ها و سفر به تفلیس
[ویرایش]نخستین آثار ادبی وی در روزنامه مشاک (به ارمنی: Մշակ) گریگور آرتسرونی که در تفلیس به چاپ می‌رسید، آغاز گشت. وی مقالات را تحت نام مستعار «هایگاگ» (به ارمنی: Հայկակ) دربارهٔ جنبه‌های مختلف زندگانی ارمنیان کنستانتینوپل به رشته تحریر درآورد. مقاله‌های وی در در میان مردمان قفقاز مورد پسند واقع شد. در سال ۱۸۸۴ وی فرصت یافت در انتخاب جاثلیق جدید در واغارشاپات از تفلیس دیدار کند. در آنجا وی فرصت یافت که با نویسندگانی به زبان ارمنی شرقی همچون رافی، پروشیان قازاروس آقایان و سایرین دیدار نماید.
فعالیت سیاسی
[ویرایش]به علاوه نویسنده بودن، آرپیار آرپیاریان یک کنشگر سیاسی و انقلابی بود در سال ۱۸۸۹ آرپیاریان حزب سوسیال دموکرات هنچاکیان پیوست و به همراه گروهی از جوانان که در استان‌های عثمانی برای آموزش در استان‌های عثمانی پراکنده شده بودند بنیانگذاری نمود. در سال ۱۸۹۰ وی در تظاهرات Kum Kapu شرکت نمود و به عنوان یک انقلابی به همراه عده ای از اعضای حزب هنچاکیان دستگیری و به مدت دو ماه زندانی شد. وی در عفو عمومی آزاد گشت. در سال ۱۸۹۱ وی به همراه دوستش، هوهانس شاهنازاریان روزنامه هایرنیک (به ارمنی: Հայրենիք) را بنیان نهاد و به عنوان سردبیر به فعالیت پرداخت.
گریز از کشتار حمیدیه
[ویرایش]در سال ۱۸۹۶ کشتار حمیدیه آغاز گشت.
سفر به قاهره و ترور
[ویرایش]در بین سال‌های ۱۹۰۱ تا ۱۹۰۲ وی به پاریس و سپس به ونیز سفر نمود جایی که بیشتر آثار موفق خویش را به رشته تحریر آورد. در سال ۱۹۰۸ دشمنان سیاسی وی هنگامی که آرپیاریان از بازار به خانه بازمی‌گشت ترور نمودند.
اسطوره و آثار
[ویرایش]- Hoku zavag (Հոգու զավակ, The adopted child)
- Vosgi abrchan (Ոսկի ապրջան, The gold bracelet)
- Yerazi me kine (Երազի մը գինը, The price of a dream)
- Gadag me (Կատակ մը, A joke)
- Abushe (Ապուշը, The idiot)
- Garmir Jamuts (Կարմիր ժամուց, The crimson offering)
- Kevork Marzbeduni (Գէորգ Մարզպետունի, Gevork Marzpetuni)
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Arpiar Arpiarian». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۸ مه ۲۰۱۷.
- Արփիար Արփիարյան at Avproduction.am بایگانی‌شده در ۷ اوت ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine
- Bardakjian, Kevork B. (2000). A Reference Guide to Modernb Armenian Literature, 1500-1920. Detroit: Wayne State University Press. pp. 292-290.
- Armenian Soviet Encyclopedia. Vol. 2. Yerevan. p. 155-56.
- Այվազյան, Հ. Մ. (2005). Ով ով է. հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով). Vol. առաջին. Երևան: Հայկական հանրագիտարան հրատ.
- A. J. Hacikyan, ed. (2005). The Heritage of Armenian Literature: From the Eighteenth Century to Modern Times. Detroit: Wayne State University Press. pp. 452–58. ISBN 978-0-8143-3221-4.
- Խուդավերդյան, Կոստանդին (1990). Հայկական համառոտ հանրագիտարան (به ارمنی). Vol. 1. Երևան: Հայկական Հանրագիտարան հրատարակչություն ՊՈԱԿ. p. 426.
- Adalian, Rouben Paul (2002). Historical Dictionary Of Armenia. Lanham, Maryland: Scarecrow Press, Inc. p. 82-83. ISBN 978-0-8108-4337-0.
- Walker, Christopher J. (1990). _The Survival of a Nation. St. Martin's Press Press. p. 413. ISBN 978-0-312-04944-7. Archived from the original on 13 July 2012.
{{cite book}}: نگهداری یادکرد:ربات:وضعیت نامعلوم پیوند اصلی (link)
| عمومی | |
|---|---|
| کتابخانه‌های ملی | |
| سایر | |
متن آثار | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| لغتنامهها و دایره المعارفها | |||||
