کوه تفتان
| تفتان | |
|---|---|
 | |
 | |
  تفتان | |
| مرتفع‌ترین نقطه | |
| ارتفاع | ۳٬۹۴۱ متر[۱] |
| برجستگی | ۲۹۰۱ متر[۱] |
| ایزولاسیون | ۳۸۹ کیلومتر (۲۴۲ مایل)  |
| جغرافیا | |
| رشته‌کوه مادر | - |
تَفتان نام یک آتشفشان نیمه فعال ایران است.[۲]
این کوه در منطقهٔ جنوب شرقی ایران، در استان سیستان و بلوچستان، منطقه سرحد بلوچستان و شهرستان تفتان قرار گرفته‌است و با ارتفاع ۳٬۹۴۱ متر از سطح دریا[۱]یکی از بلندترین کوه های جنوب شرقی ایران محسوب می‌شود.
این قله دارای دو شاخک است؛ یکی در شمال که مرتفع‌تر است و نرکوه نام دارد و دیگری شاخک جنوبی آن که کوتاه‌تر است و ماده کوه نامیده می‌شود. نزدیکترین شهر به تفتان نوک‌آباد است.
دسترسی به قله از طریق جاده اصلی خاش-زاهدان روستای کوشه امکان‌پذیر است.
مسیر دسترسی به قله تفتان
[ویرایش]
در جاده خاش به زاهدان (از خاش به سمت شمال)، پس از حدود ۲۰ کیلومتر تابلوی بزرگی مسیر دسترسی به قله تفتان را نشان می‌دهد. از زاهدان به سمت خاش حدود کیلومتر ۱۳۰ می‌توان به خروجی روستاهای تمندان و کوشه رسید. از سر جاده تا دو راهی که سمت راست آن تابلوی اردوگاه را نشان می‌دهد حدود ۲۰ کیلومتر، و از دو راهی تا اردوگاه ۸ کیلومتر راه پیش رو است.
ارتفاع اردوگاه دره گل از سطح دریا ۲٬۴۹۳ متر، ارتفاع پناهگاه صُبَح ۳٬۲۲۸ متر و ارتفاع قله تفتان ۳٬۹۴۱ متر است. از اردوگاه آموزش و پرورش دره گل تا پناهگاه تفتان دو مسیر شناخته شده برای صعود وجود دارد. در صورت انتخاب مسیر تنگه گلو نیاز به سه ساعت کوه‌پیمایی تا پناهگاه است که با وجود داشتن مسیر پیمایش کمتر، به دلیل وجود یک گلوگاه باریک و حادثه خیز مسیر استاندارد برای صعود محسوب نمی‌شود و بیشتر کوهنوردان محلی از این مسیر استفاده می‌کنند. مسیر دوم و اصلی معروف به شترراه است که مسیر استاندارد صعود کوهنوردان محسوب می‌شود، اما نسبت به مسیر تنگه گلو طولانی‌تر است. همچنین از پناهگاه تا قله تفتان نیز حدود ۳ تا ۴ ساعت زمان لازم برای صعود است.
به دلیل وزش بادهای سنگین و سرد در فصل زمستان عموماً صعود به این قله دشوار است به‌طوری‌که مسیر ۳ ساعته تا پناهگاه بیش از ۶ ساعت زمان نیاز دارد. کوهنوردان عموماً از یال غربی صعود می‌کنند که در آن پناهگاه مجهزی ساخته شده‌است.
فعالیت آتشفشانی قله
[ویرایش]قلۀ آتشفشانی تفتان ماده‌کوه نام دارد که در فاصله ۳۸۰ کیلومتری خط مستقیم شمال دریای مکران واقع شده و فاصله مستقیم آن تا زاهدان ۱۰۰ کیلومتر است. ارتفاع قلۀ نرکوه تفتان از سطح دریا 4050 متر عنوان شده و بلندی آن نسبت به زمین‌های اطراف 2450 متر است و مساحتی كه مواد آتشفشانی از ابتدای فعالیت آن تاكنون فرا گرفته حدود 1300 كیلومترمربع است. آخرین فوران این آتشفشان در سالهای 1349 تا 1350 بوده است. از سه دهانۀ آتشفشانی این کوه همواره بخار گوگرد خارج می‌شود. در ورودی حفره‌های آتشفشانی تخته‌های گوگردی خالص به وفور دیده می‌شوند.
با توجه به سابقۀ فوران این آتشفشان در ۶٬۹۵۰ سال پیش،[۲] و عدم فعالیت مواد مذاب در حال حاضر، این آتشفشان، جزو آتشفشان‌های نیمه‌فعال طبقه‌بندی می‌شود.[۳]
منابع
[ویرایش]- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ «IRAN 54 Mountain Summits with Prominence of 1,500 meters or greater». Peaklist.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ Khaiatzadeh Ahmad, Abbasnejad Ahmad, Ranjbar Hojatallah (Summer ۲۰۱۶). «Tephra, Lava Flow and Nuee Ardente Hazard Zoning of Taftan Volcano, SE Iran». Quarterly Geography and Environmental Hazards.
- ↑ «Active, erupting, dormant and extinct volcanoes». www.volcanodiscovery.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۱-۰۳.
مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Taftan Volcano». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۱.
| مرکز |    | |
|---|---|---|
| شهرستان‌ها | ||
| شهرها |
| |
| جاذبه‌های گردشگری |
| |