فهرست نمایندگان دوره چهارم مجلس شورای ملی
فهرست نمایندگان دوره چهارم مجلس شورای ملی شامل اطلاعات نمایندگانی است که توانستند در انتخابات دوره چهارم در سال ۱۳۰۰ به مجلس راه یابند.
- آغاز دوره: ۱ تیر ۱۳۰۰ خورشیدی
- پایان دوره: ۳۰ خرداد ۱۳۰۲ خورشیدی
| نام و شهرت (لقب) | سمت | حوزه انتخابیه | توضیحات | آرا | کمیسیون |
|---|---|---|---|---|---|
| میرزا ابراهیم‌خان حکیمی (حکیم‌الملک) | نایب رئیس دوم (هیئت رئیسهٔ موقت) | تهران | در کابینه مشیرالدوله وزیر امور خارجه شد. | ||
| میرزا حسن‌خان مستوفی (مستوفی‌الممالک) | تهران | رئیس‌الوزرا شد. | |||
| سید حسن تقی‌زاده | تهران | ||||
| حسن پیرنیا (مشیرالدوله) | تهران | در دوم بهمن ۱۳۰۰ رئیس الوزراء شد | ۳۴۸۱ از ۱۱۸۰۳ | عدلیه - بودجه - تحقیق آذربایجان | |
| سید محمد تدین | منشی (اجلاسیهٔ ۱) نایب رئیس دوم (اجلاسیهٔ ۴) |
تهران | عدلیه - معارف - بودجه - محاکمهٔ وزرا (مخبر) | ||
| سید حسن مدرس | نایب رئیس اول (هیئت رئیسهٔ موقت و اجلاسیهٔ ۲، ۳ و ۴) نایب رئیس دوم (هیئت رئیسهٔ دائمی و اجلاسیهٔ ۱) |
تهران | رهبر اصلاح‌طلبان و رهبر فراکسیون اکثریت | عدلیه - محاکمهٔ وزرا (رئیس) | |
| سلیمان‌میرزا اسکندری | تهران | رهبر حزب سوسیالیست‌ها | خارجه - تحقیق آذربایجان | ||
| سید محمدرضا مساوات | تهران | ||||
| نجفقلی‌خان صمصام‌السلطنه | تهران | ||||
| میرزا طاهر تنکابنی | تهران | ||||
| حاج مخبرالسلطنه هدایت | تهران | ||||
| حسین پیرنیا (مؤتمن‌الملک) | رئیس (هیئت رئیسهٔ موقت، دائمی و اجلاسیه‌های ۱، ۲، ۳ و ۴) |
تهران | |||
| شاهزاده نصرت الدوله فیروز | تهران | ||||
| رضا حکمت (سردار فاخر) | آباده | ||||
| عمادالملک بصیری (ناظم دفتر) | کارپرداز (اجلاسیه‌های ۳ و ۴) | آباده | |||
| بیان‌الملک | رئیس (هیئت رئیسهٔ سنی) | اراک | |||
| مرتضی قلی‌خان بیات (سهام‌السلطان) | منشی (هیئت رئیسهٔ دائمی و اجلاسیهٔ ۱) | اراک | نظام | ||
| اردبیل | خبری از انتخابات این حوزه نیامد و کرسی خالی ماند. | ||||
| ارسباران-اهر | خبری از انتخابات این حوزه نیامد و کرسی خالی ماند. | ||||
| حبیب‌الله امین‌التجار | اصفهان | ||||
| میرزا علی اکبر شیخ الاسلام اصفهانی | اصفهان | ۳۸۷۱ از ۷۸۰۰[۱] | |||
| مهدی فاطمی (عمادالسلطنه طباطبایی) | منشی (هیئت رئیسهٔ سنی) منشی (هیئت رئیسهٔ موقت) |
اصفهان | مالیه | ||
| میرزا سید حسن‌خان بلوچ | ایرانشهر - فهرج - بلوچستان | ||||
| نصیرالسلطنه | بارفروش | ||||
| میرزا حسین‌خان عدل‌الملک (دادگر) | بارفروش | اعتبارنامه اش رد شد | |||
| امیراصلان‌خان نظام‌الدوله | منشی (اجلاسیهٔ ۲) | بارفروش | |||
| میرزا محمدتقی بهار (ملک‌الشعراء) | منشی (هیئت رئیسهٔ دائمی) کارپرداز (اجلاسیهٔ ۱) |
بجنورد | تجدیدنظر در قانون انتخابات | ||
| علی‌اصغر سلطان‌العلما | بروجرد | مالیه | |||
| میرزا احمدخان مستشارالسلطنه | منشی (هیئت رئیسهٔ سنی، موقت و اجلاسیهٔ ۳) | بروجرد | در ۲۷ خرداد ۱۳۰۱ وزیر عدلیه شد | تحقیق آذربایجان | |
| عبدالله عدل اسفندیاری (عدل‌السلطنه) | منشی (اجلاسیه‌های ۲، ۳ و ۴) | بم | داخله | ||
| بندر پهلوی | خبری از انتخابات این حوزه نیامد و کرسی خالی ماند. | ||||
| محمدباقر دستغیب شیرازی | بندر عباس | ||||
| میرزا علی کازرونی | منشی (اجلاسیهٔ ۳) | بوشهر | داخله - گیلان | ||
| محمد پوررضا | بوشهر | ||||
| جوادخان سردار اقبال بختیاری | بهبهان-کهگیلویه | ||||
| محمدحسن مجتهد گروسی | بیجار-گروس | ||||
| عبدالحسین‌خان تیمورتاش (سردار معظم) | قائنات (بیرجند) | در ۲ بهمن ۱۳۰۰ وزیر عدلیه شد. | مالیه - تجدیدنظر در قانون انتخابات (مخبر) | ||
| سید محمدتقی طباطبایی | تبریز | ||||
| حاج عبدالعلی سیدالمحققین | تبریز | ||||
| حاج محسن معتمدالتجار | تبریز | ||||
| میرزا ابوالقاسم‌خان | تبریز | ||||
| رفیع امین | تبریز | ||||
| شاهزاده محمدولی میرزا | تبریز | ||||
| عبدالحسین شیبانی (وحیدالملک) | تبریز | در ۲۷ خرداد ۱۳۰۱ وزیر پست و تلگراف شد | |||
| یحیی خان ناظم‌الدوله | تبریز | ||||
| مؤتمن‌السلطنه | تربت حیدریه | ||||
| لسان‌الملک سپهر | جهرم | ||||
| رستم‌خان رفعت‌الدوله | کارپرداز (هیئت رئیسهٔ دائمی) | جیرفت | |||
| حاج میرزا علی‌محمد دولت‌آبادی | لرستان-خرم‌آباد | در طول دوره چهارم فوت شد. | |||
| عبدالحسین صدری (رکن‌الملک) | لرستان-خرم‌آباد | عدلیه - تحقیق آذربایجان | |||
| شکرالله‌خان صدری (قوام‌الدوله) | خرمشهر | ||||
| محمدعلی منتصرالملک | منشی (اجلاسیه‌های ۲ و ۴)[۲] | خرمشهر | داخله - گیلان | ||
| خوی-ماکو-سلماس | خبری از انتخابات این حوزه نیامد و کرسی خالی ماند. | ||||
| میرزا عبدالله خان معتمدالسلطنه (وثوق) | درگز | ||||
| غلام‌رضاخان وقارالملک | دزفول | حاکم عراق شد. | گیلان | ||
| یارعلی آدینه جان آخوند جعفربای (محمدخان) | ترکمنهای یموت و کوکلان | به مجلس نیامد. | |||
| میرزا محمدحسین صدرایی | دماوند | ۳۰۳۲ از ۴۷۵۳[۳] | |||
| میرزا صادق خان اکبر (سردار معتمد) | رشت | ||||
| فتح‌الله خان اکبر (سپهدار اعظم) | رشت | ||||
| رضائیه | |||||
| آقا محمد شریعتمدار کرمانی | رفسنجان | معارف | |||
| محمدولی اسدی (مصباح دیوان) | سیستان-زابل | ||||
| مهدی فرخ (معتصم‌السلطنه) | سیستان-زابل | اعتبارنامه‌اش رد شد. | |||
| علی صدرالاسلام | زنجان | معارف - گیلان | |||
| ابراهیم زنجانی | زنجان | تجدیدنظر در قانون انتخابات (رئیس) | |||
| میرزا هادی‌خان بیان‌الدوله | منشی (اجلاسیهٔ ۱) | زنجان | داخله - مالیه - تحقیق آذربایجان | ||
| میرزا محمدرضا شیخ‌العراقین زاده (تجدد) | ساری-تنکابن | محاکمهٔ وزرا (منشی) | |||
| میرزا محمد نجات | ساری-تنکابن | ||||
| امیرناصر خلج (امیر حسینی) | منشی (هیئت رئیسهٔ دائمی و اجلاسیه‌های ۲ و ۴) نایب رئیس دوم (اجلاسیهٔ ۳) |
ساوه-زرند | نظام | ||
| میرزا هاشم آشتیانی | سبزوار | معارف | |||
| رضا رئیس‌التجار (مهدوی) | سبزوار | ||||
| سراب-میانه-گرمرود | خبری از انتخابات این حوزه نیامد و کرسی خالی ماند. | ||||
| شاهزاده اقبال‌السلطان | سقز-بانه | مالیه | |||
| محمدخان عمیدالممالک | سمنان-دامغان | مالیه - گیلان | |||
| حاج میرزا اسدالله خان کردستانی | منشی (اجلاسیهٔ ۲) | سنندج | |||
| میرزا فرج‌الله‌خان سردار معظم کردستانی | سنندج | نظام | |||
| محمد خان وکیل‌الملک | سنندج | ||||
| میرزا حسن‌خان مشارالملک | سیرجان | در دهم مهر ۱۳۰۰ استعفا داد و زندانی شد | |||
| سید فاضل کاشانی | شاهرود | محاکمهٔ وزرا (نایب رئیس) | |||
| احتشام‌الدوله | شوشتر | داخله | |||
| میرزا مهدی مقوم‌الملک | شهر ری | اعتبارنامه‌اش رد شد. | |||
| سدیدالملک | شهرضا-قمشه | ||||
| سید محمدصادق طباطبایی | شهریار-ساوجبلاغ-کردان | ||||
| سید یعقوب انوار شیرازی | شیراز | نظام[۴] - معارف - تحقیق آذربایجان | |||
| علی زارع شیرازی | شیراز | ||||
| ضیاءالادبا | شیراز | ||||
| سید جواد محقق (محقق‌العلما) | شیراز | معارف | |||
| شیخ محمدحسین سعادت | لار و بندر لنگه | معارف | |||
| حاج شیخ محمد حسین | طوالش-گرکانرود | اعتبارنامه‌اش رد شد و کرسی خالی ماند. | |||
| میرزا محمدعلی خان سالار معظم | تون و طبس | ||||
| حاج آقا مجتهد شیرازی | فسا و داراب | مدت کوتاهی در مجلس بود و سپس به شیراز رفت. | گیلان | ||
| فومن | کرسی خالی ماند. | ||||
| شیخ محمدتقی ذوالقدر (امین‌الشریعه) | ایلات خمسه فارس | معارف | |||
| اکبرمیرزا سردارمفخم | قزوین | نظام | |||
| میرزا ابراهیم خان ملک آرائی | منشی (اجلاسیهٔ ۱) | قزوین | مالیه | ||
| میرزا ابراهیم خان قمی (مسعودی) | کارپرداز (اجلاسیهٔ ۳) | قم | عدلیه | ||
| میرزا خلیل‌خان فهیم‌الملک | قوچان | در ۲۷ خرداد ۱۳۰۱ وزیر مالیه شد | مالیه - تجدیدنظر در قانون انتخابات (نایب رئیس) | ||
| میرزا نصرالله خان جلیل‌الملک | کاشان | ||||
| میرزا سید حسن‌خان کاشانی | کاشان | ||||
| میرزا ابوتراب‌خان مقبل‌السلطنه خراسانی | کاشمر | داخله - گیلان | |||
| میرزا محمدعلی‌خان آصف‌الممالک | منشی (هیئت رئیسهٔ دائمی) | کرمان | داخله - تجدیدنظر در قانون انتخابات (منشی) | ||
| میرزا مرتضی مجتهد کرمانی | کرمان | ||||
| میرزا احمد خان معتضدالدوله | کرمانشاه | در طول دوره چهارم فوت شد. | مالیه | ||
| نصرت‌الدوله فیروز | منشی (هیئت رئیسهٔ سنی و موقت) نایب رئیس اول (اجلاسیهٔ ۱) نایب رئیس دوم (اجلاسیهٔ ۲) |
کرمانشاه | خارجه - بودجه | ||
| میرزا فتح‌الله خان نصیر دیوان | کارپرداز (اجلاسیهٔ ۲) | کرمانشاه | داخله | ||
| علی اعظم زنگنه (امیر کل) | کرمانشاه | اعتبارنامه‌اش رد شد. | |||
| سید حسین کزازی (اجاق) | کرمانشاه | ||||
| شیخ محمد حسین استرآبادی | گرگان | ||||
| غضنفرخان | منشی (هیئت رئیسهٔ سنی) منشی (هیئت رئیسهٔ موقت) |
خوانسار-گلپایگان | نظام | ||
| لنگرود-لاهیجان | |||||
| اسدالله محلاتی | کمره-خمین-محلات | عدلیه | |||
| مراغه | کرسی خالی ماند. | ||||
| دکتر امیرخان امیراعلم | نایب رئیس اول (هیئت رئیسهٔ دائمی) | مشهد | وزیر علوم شد. | ||
| شاهزاده محمدهاشم میرزا افسر (شیخ‌الرئیس) | مشهد | عدلیه | |||
| حسن‌علی‌خان عمادالسلطنه خراسانی | مشهد | عدلیه | |||
| احمد قوام (قوام‌السلطنه) | مشهد | ||||
| محمد جواد تهرانی | کارپرداز (هیئت رئیسهٔ دائمی) | مشهد | مالیه | ||
| سید اسماعیل ملایری (شیخ‌الاسلام) | ملایر-نهاوند-تویسرکان | ||||
| میرزا محمد ناظم‌العلما | ملایر-نهاوند-تویسرکان | ||||
| مکری-مهاباد-ساوجبلاغ | کرسی خالی ماند. | ||||
| میرزا محمدتقی‌خان نائینی | نائین | ||||
| سلطان محمد خان عامری | نائین | اعتبارنامه‌اش رد شد. | |||
| فتح‌الدوله | نجف‌آباد | در اواسط دوره چهارم معاون ایالات فارس شد. | |||
| میرزا محمد دانش | منشی (اجلاسیهٔ ۴) | نیشابور | |||
| حاج سید ابراهیم‌خان عمیدالسلطنه | نیشابور | در ۸ مهر ۱۳۰۰ وزیر عدلیه شد. | |||
| میرزا علی‌اکبرخان داور | ورامین-خوار-ایوانکی | در ایوانکی: ۴۹۰ از ۵۴۹[۵] | |||
| علیرضا خان بهاءالملک قراگوزلو | همدان | ||||
| میرزا عبدالوهاب رضوی | همدان | ||||
| حسنعلی فرمند (ضیاءالملک) | همدان | ||||
| سید کاظم یزدی (جلیلی) | یزد | ||||
| سید ابوالحسن حائری یزدی | کارپرداز (اجلاسیهٔ ۴) | یزد | معارف - تجدیدنظر در قانون انتخابات | ||
| سید ضیاءالدین طباطبایی | یزد | ||||
| یوسف خان میرزا یانس | ارامنه جنوب | ۴۳۷ از ۷۲۹ برگ رأی[۶][۷] | |||
| ارامنه شمال | از انتخابات این دوره خبری به مجلس نرسید. | ||||
| ارباب کیخسرو شاهرخ | کارپرداز (هیئت رئیسهٔ دائمی و اجلاسیه‌های ۱، ۲ و ۴) منشی (اجلاسیهٔ ۳) |
زرتشتیان | |||
| دکتر لقمان نهورایی | کلیمیان |
تاریخ انتخابات هیئت رئیسه
[ویرایش]- هیئت رئیسهٔ سنی در ۱ تیر ۱۳۰۰ انتخاب شد. سپس در همان روز هیئت رئیسهٔ موقتی هم انتخاب شد.
- رئیس هیئت رئیسهٔ دائمی در ۲۴ مرداد ۱۳۰۰ انتخاب شد و بقیهٔ هیئت رئیسه در ۲۷ مرداد انتخاب شدند.
- هیئت رئیسهٔ اجلاسیهٔ نخست در ۱۵ مهر ۱۳۰۰ انتخاب شد به جز کارپردازان که در ۱۸ مهر انتخاب شدند.
- هیئت رئیسهٔ اجلاسیهٔ دوم در ۱۴ فروردین ۱۳۰۱ انتخاب شد به جز منشی‌ها و کارپردازان که در ۱۵ فروردین ۱۳۰۱ انتخاب شدند.
- هیئت رئیسهٔ اجلاسیهٔ سوم در ۱۴ مهر ۱۳۰۱ انتخاب شد به جز منشی‌ها و کارپردازان که در ۱۵ مهر ۱۳۰۱ انتخاب شدند.
- هیئت رئیسهٔ اجلاسیهٔ چهارم در ۱۴ فروردین ۱۳۰۲ انتخاب شد به جز منشی‌ها و کارپردازان که در ۱۵ فروردین ۱۳۰۲ انتخاب شدند.
کمیسیون‌ها
[ویرایش]- کمیسیون‌های اصلی عبارت بودند از ۷ کمیسیون متناظر با وزارتخانه‌ها: خارجه (۶ عضو)، داخله (۱۲ عضو)، نظام (۶ عضو)، عدلیه (۸ عضو)، مالیه (۱۲ عضو)، معارف (۸ عضو) و پست و تلگراف (۵ عضو)
- سه کمیسیون دیگر هم طبق نظام‌نامه داخلی مجلس تشکیل شدند: محاسبات (۶ عضو)، عرایض و مرخصی (۶ عضو) و بودجه (۱۸ عضو)
- هیچ‌یک از اعضای هیئت رئیسه حق عضویت در کمیسیون محاسبات را نداشتند.
- مجلس اجازه داشت به غیر از ۱۰ کمیسیونی که نامشان در نظام‌نامه آمده بود کمیسیون‌های دیگری هم در امور خاص تشکیل دهد که از جملهٔ آن‌ها این کمیسون‌ها بودند:تحقیق آذربایجان (۶ عضو)، گیلان (۷ عضو)، تجدیدنظر در قانون انتخابات،[۸] محاکمهٔ وزرا (۱۲ عضو) و شور در لایحهٔ نفت
- اطلاعاتی که آورده نشده، در منابع موجود نبوده‌اند.
منابع
[ویرایش]- ↑ گواهی اعتبارنامه حاج میرزا علی اکبر شیخ الاسلام، نماینده اصفهان در دوره چهارم مجلس شورای ملی
- ↑ در منابعی که مورد بررسی قرار گرفت، مشخص نشد منشی اجلاسیه‌های دوم و چهارم از دورهٔ چهارم، همین آقای منتصرالملک است یا منتصرالملک نماینده دشت میشان.
- ↑ «وبگاه دماوندنامه». بایگانی‌شده از اصلی در ۶ دسامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۵ آوریل ۲۰۱۸.
- ↑ از کمیسیون نظام استعفا داد و عضو کمیسیون معارف شد.
- ↑ روزنامه ایران، شماره ۱۱۲۵، (۷ اردیبشهت ۱۳۰۱)، ص ۱.
- ↑ روزنامه ایران، شماره ۱۱۰۹، ص ۲.
- ↑ روزنامه اتحاد، شماره ۱۴۱، ص ۲.
- ↑ اعضای این کمیسیون در ۱۳ آذر ۱۳۰۰ انتخاب شدند و شروع به کار کردند.