پرش به محتوا

گاه‌شمار صفویان

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

شاه اسماعیل یکم

[ویرایش]
تصویر ۱: نقاشی شاه اسماعیل یکم
تصویر ۲: توپ و زندان قوای پرتغالی در قلعه هرمز
  • ۱۵۰۱ پیروزی نبرد شرور و دست‌یابی به آذربایجان پیش از پایه‌گذاری فرمانروایی صفویان
  • ۱۵۰۱ بنیانگزاری دودمان صفوی به وسیله شاه اسماعیل یکم (تصویر ۱: نقاشی قرون وسطایی اروپایی).
  • ۱۵۰۲ تا ۱۵۲۴ شاه اسماعیل یکم مذهب شیعه را به عنوان مذهب رسمی ایران اعلام می‌نماید.

شاه تهماسب یکم

[ویرایش]
تصویر ۴: مینیاتوری که رژه سلیمان یکم با لشکرش را در نخجوان در تابستان ۱۵۵۴ و در پایان نبرد با «ایران صفوی» نشان می‌دهد.

شاه اسماعیل دوم

[ویرایش]
پرچم ابداعی از شاه اسماعیل دوم که تا پایان عصر صفوی پرچم ایران بود.

شاه محمد خدابنده

[ویرایش]

شاه عباس یکم

[ویرایش]
تصویر ۵: نقاشی قرون وسطایی از شاه عباس بزرگ در کتابخانه ملی فرانسه

شاه صفی

[ویرایش]
  • ۱۶۲۹ تاجگذاری شاه صفی.
  • ۱۶۳۰ تصرف همدان توسط قوای عثمانی.
  • ۱۶۳۰ تا ۱۶۳۴ دوران تصفیه حساب‌های سیاسی خونین شاه صفی با رقبای تاج و تخت. شاه صفی با کشتن و کور کردن مخالفان شورشی یا کسانی که بعدها ممکن بود برایش دردسر ایجاد کنند، مثل امامقلی خان که در فارس شوریده بود، آن‌ها را از صحنه سیاست ایران خارج می‌کند.
  • ۱۶۳۵ درگذشت آنتونی شرلی.
  • ۱۶۳۴ سرزمین فارس جزء اراضی خالصه سلطنتی گردید.
  • ۱۶۳۸ تسخیر ایروان و تبریز توسط عثمانی.
  • ۱۶۳۸ ورود و تسخیر مجدد بغداد توسط عثمانی. [۲]
  • ۱۶۳۹ عهدنامه زهاب بین صفویان و عثمانی منعقد شد. بنابراین پیمان سرزمین عراق (عرب) تحت کنترل و قیومیت عثمانی قرار می‌گیرد.
  • ۱۶۴۲ مرگ شاه صفی.

شاه عباس دوم

[ویرایش]

شاه سلیمان یکم (شاه صفی دوم)

[ویرایش]
  • ۱۶۴۲ آغاز زمامداری شاه سلیمان یکم.
  • ۱۶۶۷ تاجگذاری مجدد شاه صفی دوم به عنوان شاه سلیمان یکم.
  • ۱۶۶۹ شیخعلی‌خان زنگنه به عنوان وزیر اعظم انتخاب شد.
  • ۱۶۷۱ درگذشت آدام اولئاریوس پژوهشگر، ریاضیدان، جغرافیدان و کتاب‌دار آلمانی. کتاب سیاحت‌ها و سفرهای سفیران از دوک هلشتاین تا دوک بزرگ مسکووی و پادشاه ایران نوشته اوست.

شاه سلطان حسین

[ویرایش]
  • ۱۶۹۴ به سلطنت رسیدن شاه سلطان حسین.
  • ۱۶۹۶ پدر رافائل دو مانس (متولد ۱۶۱۳)، نویسنده فرانسوی که خاطراتش، L’estat de la Perse en 1660 (1890)، منبع مهمی برای تاریخ ایران صفوی است، درگذشت.
  • ۱۶۹۷–۱۷۰۱ کنترل بصره توسط صفویان
  • ۱۶۹۸ ملا محمد باقر مجلسی (زاده ۱۶۲۷)، فقیه برجسته، گردآورنده احادیث شیعه، و نویسنده پرکار، درگذشت.
  • ۱۶۹۹ حمله بلوچ‌ها به کرمان. کردها به رهبری سلیمان بابا در کردستان شورش کردند.
  • ۱۷۰۳ ' توماس هاید (متولد ۱۶۳۶)، مستشرق انگلیسی و نویسنده Historia Revolutionis veterum Persarum (1700)، درگذشت.
  • ۱۷۰۸ پتر کبیر روسیه سفیری را به اصفهان فرستاد.
  • ۱۷۱۱ میرویس خان هوتک، والی پشتون قندهار، اعلام استقلال کرد.
  • ۱۷۱۳ ژان شاردن (متولد ۱۶۴۳)، جواهرساز فرانسوی که سفرهای زیادی به آسیا کرد و مفصل‌ترین کتاب (Voyages en Perse et autres lieux de l'Orient (1711)) از ایران را در زمان خود نوشت، درگذشت.
  • ۱۷۱۵ سفیر دوم پتر کبیر به رهبری ولینسکی در تلاش برای ایجاد جای پایی به سمت خلیج فارس و اقیانوس هند به ایران فرستاده شد.
  • ۱۷۱۶ انگلبرت کمپفر (متولد ۱۶۵۱)، پزشک، جهانگرد و نویسنده آلمانی کتاب سفر در ایران و دیگر کشورهای شرقی (۱۷۳۶) که پس از مرگ منتشر شد، درگذشت.
  • ۱۷۱۷ عرب‌های عمانی بحرین را تصرف کردند.
  • ۱۷۱۸ افغانهای ابدالی در خراسان شورش کردند و هرات و مشهد را گرفتند.
  • ۱۷۲۰ وزیر اعظم فتحعلی خان داغستانی عزل و نابینا شد.
  • ۱۷۲۱ لزگی‌ها شاماخی را تصرف کردند و غارت نمودند.
  • ۱۷۲۱ بلوچ ها بندرعباس را غارت کردند. افغان‌ها کرمان را تصرف کردند.
  • ۱۷۲۲ افغانهای تحت فرمان محمود به اصفهان حمله کردند و آن را تصرف کردند. شاه سلطان حسین کشته شد.

شاه تهماسب دوم

[ویرایش]
  • ۱۷۲۲ به سلطنت رسیدن تاجگذاری تهماسب دوم در قزوین.
  • ۱۷۲۲ تا ۱۷۳۰ اشغال قسمت اعظم ایران توسط افغان‌ها.
  • ۱۷۲۳ روس‌ها رشت و باکو را اشغال کردند.
  • ۱۷۲۳ پتر کبیر با شاه تهماسب دوم پیمان اتحاد منعقد می‌کند و استان‌های خزر، دربند و باکو را در ازای کمک به تهماسب دوم دریافت می‌کند.
  • ۱۷۲۴ محمود افغان شیراز را تصرف کرد و تعدادی از شاهزادگان صفوی را قتل‌عام کرد.
  • ۱۷۲۴ قرارداد بین روسیه و عثمانی (پیمان استانبول) شمال غرب ایران را بین روس‌ها و عثمانی‌ها تقسیم کرد.
  • ۱۷۲۵ محمود افغان توسط پسر عمویش کشته شد.
  • ۱۷۲۵ عثمانی‌ها گنجه و تبریز را اشغال کردند.
  • ۱۷۲۵ به قدرت رسیدن اشرف افغان.
  • ۱۷۲۶ اشرف سلطان عثمانی را به عنوان خلیفه مشروع به رسمیت شناخت.
  • ۱۷۲۷ نادرقلی (بعداً نادرشاه)، رهبر قبیله ترک، به دربار طهماسب دوم می‌پیوندد.
  • ۱۷۲۹ نادر افغان‌ها را شکست داد و اصفهان را تصرف کرد.
  • ۱۷۳۰ نادر عثمانی‌ها را از آذربایجان و غرب ایران بیرون کرد و تا داغستان به قفقاز حمله کرد.
  • ۱۷۳۰ نادر اشرف را تا بلوچستان تعقیب می‌کند. اشرف کشته می‌شود. اشغال ایران توسط افغان‌ها تمام می‌شود.
  • ۱۷۳۲ نادر تهماسب دوم را از سلطنت خلع کرد.
  • ۱۷۳۲ بر اساس عهدنامه رشت، روس ها تمام اراضی مازندران، استرآباد و گیلان را به ایران پس دادند.

شاه عباس سوم

[ویرایش]
  • ۱۷۳۲ عباس سوم کودک به‌طور اسمی به سلطنت رسید.
  • ۱۷۳۳ نادر به اشغال سرزمین‌های ایران توسط عثمانی‌ها پایان داد.
  • ۱۷۳۴ نادر به قفقاز حمله کرد و دربند، باکو و ایروان را تصرف کرد.

منابع

[ویرایش]
  1. «Fearing that his son might conspire against him, Ṭahmāsp had him incarcerated in 1557. Esmāʿil owed his release from the prison fortress of Qahqaha to the succession struggle that ensued after his father's death and, more particularly ...». بایگانی‌شده از اصلی در 28 اكتبر 2013. دریافت‌شده در 28 اكتبر 2013. تاریخ وارد شده در |بازبینی=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  2. نصرالله فلسفی (۱۳۹۱)، «جلد اول»، زندگانی شاه عباس اوّل، به کوشش فرید مرادی.، تهران: انتشارات نگاه، ص. ۳۹ و ۴۰، شابک ۹۷۸۹۶۴۳۵۱۷۲۶۷
  3. نصرالله فلسفی (۱۳۹۱)، «جلد اول»، زندگانی شاه عباس اوّل، به کوشش فرید مرادی.، تهران: انتشارات نگاه، ص. ۴۰ تا ۴۹، شابک ۹۷۸۹۶۴۳۵۱۷۲۶۷
  4. والتر هینتس (۱۳۷۱شاه اسماعیل دوم صفوی، ترجمهٔ کیکاوس جهانداری، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، شابک [[ویژه:منابع کتاب/9644453476 [۱]|۹۶۴۴۴۵۳۴۷۶ [http://www.bekhan.com/main/?page=۳۰&bi=۱۱۰۱۸۳۲]]] مقدار |شابک= را بررسی کنید: invalid character (کمک)
  5. ترکمان، اسکندر بیک. عالم آرای عبّاسی. تهران: انتشارات امیرکبیر، ۱۳۵۰.
  6. والهٔ قزوینی، محمد یوسف. خلدبرین. تهران، ۱۳۷۳.
  7. منجّم یزدی، جلال الدّین محمّد. تاریخ عبّاسی. تهران: انتشارات وحید، ۱۳۶۶.
  8. "Flag after Ismail II (1576-1732)" (به انگلیسی). jstor.org. Archived from the original on 4 November 2013. Retrieved 4 November 2013.
  9. The reign of Shah Abbas the Great marked the pinnacle of the Safavid dynasty. He developed ... persepolis.nu
  10. Eventually in 1603, Shah Abbas waged a war against Ottomans. It was their first war in the centurywith Ottomans lifesciencesite.com
  11. غفوری، علی (۱۳۸۸). جنگهای ایران، از مادها تا به امروز. انتشارات اطلاعات. شابک ۹۷۸۹۶۴۴۲۳۷۳۸۶.
  12. «دانشناه رشد، نبرد سپاهیان ایران و عثمانی نزدیک تبریز». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ ژوئن ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۱ ژوئن ۲۰۱۵.
  13. تاریخ ایران، سایکس جلد ۲ صفحهٔ ۲۵۵.
  14. سفرنامه پیترو دلاواله صفحهٔ ۳۱۸.
  15. تاریخ امپراطوری عثمانی، پور گشتال صفحهٔ ۱۷۸۴.