Ռեյնլանդ
Ռայնլանդական տարածաշրջան կամ Ռայնլանդ (Rheinland, հնչում է «Ռայնլանդ»), Ռայնի պատմական շրջանի միջին հոսքը, գտնվում է ժամանակակից Գերմանիայի շրջանում (հող Ռայնլանդ Պֆալց և Հյուսիսային Հռենոս-Վեսթֆալիա)։
Ի տարբերություն ծայրահեղ ծագման, Նապոլեոնյան պատերազմների ժամանակ քաղաքական-վարչական հարաբերությունները հակասական էին։ Այստեղ խառնված էին եկեղեցական պրելատները(արքեպիսկոպոս Քյոլնական, Մայնցական և Տրիրական), կոմս Յուլիխ Կլեվե Բերգ կախում ուներ կոմսություններից, Ֆեոդների սերունդներից՝ ռայնգրաֆի Զալմի տոհմը և Ազատ քաղաքը (ինչպես,օրինակ Աչենը)։
Բազելի հաշտության պայմանագրից հետո (1795) Ռայնի տարածքները արևմուտքում վերակազմավորվեց ֆրանսիացիների կողմից Ցիզրայնական Հանրապետության, որը ավելի ուշ բաժանվել էր Ֆրանսիայի գավառների, նրա կազմի մեջ էր նաև Առաջին Ֆրանսիական Տերությունը։ Եկեղեցական տարածքները ենթարկվեցին աշխարհիկացման՝ աշխարհիկ իշխաններ։ Պետական կազմավորումներին հակառակ Ռայնի ափը կազմավորվց 1806 թվականին։
1822 թվականին նախառայնական հողերը միացված էին Պրուսիայի Թագավորության Ռայն նահանգում, որի մայրաքաղաքը Կոբլենցն էր, որը փոփոխություններով գոյատևեց մինչև 1946 թվականը։
Ելնելով արդյունքներից Առաջին համաշխարհային պատերազմից հետո Ռայնական տարածաշրջանը ենթարկվել էր դեմիլիտարիզացիայի, Սաարը հանձնվեց կառավարի Ազգերի լիգայի կողմից Էյպենը և Մալմեդին անցան Բելգիայի կազմի մեջ։ 1918 թվականի դեկտեմբերին Անտանտի զորքերը համաձայն Առաջին Կոմպիլյան զինադադարը, սկսեցին Ռայնլանդի օկուպացիան։ Անտանտի զորքերը նույնպես հաստատեցին ռազմավարական պլացդարմ Ռեյնի արևելյան ափին, 18 մղոն շառավիղով յուրաքանչյուր քաղաքների կենտրոններում Քյոլն՝ Միացյալ Թագավորությունը, Կոբլենցը, ԱՄՆ, Մայնցը և Ֆրանսիան։ Քարտեզագրման սխալի պատճառով ֆրանսիական և ամերիկական տարածքների չխաչվելու պատճառով նրանց միջև առաջացավ միատեսակ «ճեզքում» Ռեյնի արևելյան ափին, որը 1919 թվականին հռչակվել էր Ֆլեյշենհալների ազատ պետությունը։
1920 թվականի մարտին ի պատասխան Ռուրի ապստամբության ռազմիկները ներխուժեցին Ռուրական տարածք և սկսեցին մարտը Ռուրական Կարմիր Բանակի հետ։ Ի պատասխան գերմանական զորքերի մուտքը այս տարածք, ֆրանսիական զորքերը անցան Ռեին ապառազմականացված գոտի և օկուպացրեցին Ֆրանկֆուրտը, Դարմշտադտը և Հանաուն, և հետո Դույսբուրգը և Բադ-Հոմբւրգ։ Նրանք դուրս էին հանվել այդ քաղաքներից միայն 1920 թվականի մայիսին։
1921 թվականի մարտին Գերմանիայի չվճարելու պատճառով՝ Անտանտի զորքերը գրավեցին Դույսբուրգը և Դյուսելդորֆը և մնացին այնտեղ մինչև 1921 թվականի սեպտեմբերը։ Կապված Գերմանիայի ռազմատուգանք չվճարելու հետ, 1923 թվականի հունվարին ֆրանսիական և բելգիական զորքերը նորից օկուպացրին Ռուրական տարածքը և մնացին մինչև 1926 թվականը։
1919-1923 թվականները ռեինական անջատողականները, օգտվելով Ֆրանսիայի աջակցությունից, ձեռնարկեցին մի քանի փորձեր, որպեսզի անջատեն Ռեինական տարածքը Գերմանիայից և հռչակեց անկախ Ռեինական հանրապետություն։ Սակայն 1925 թվականին Լոկառնոյի պայմանագիրի կնքելուց անմիջապես հետո հաստատելով երաշխիքներ եվրոպական սահմաններին, Առաջին համաշխարհային պատերազմի հանրագումարում ռեինական անջատողականների շարժը նպատակին չծառայեց։
Գերտերությունների զորքերը՝ Անտանտի մնացել էին Ռեինական տարածքում մինչև 1930 թվականը։ Ադոլֆ Հիտլերը գալով գահ (1933) Գերմանիային վերադարձրեց Սաարը (1935), իսկ Ռեինական տարածքը ենթարկվում էր միակողմանի ռազմականացման (1936)։ Դրա հիմքը դարձավ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի սկիզբը[1]։
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո Ռեինական տարածքը վերակազմավորվել է։ Գյուղատնտեսական տարածքները, որոնք գտնվում էին հարավում հայտնի իրենց ռեինական գինիներով, մտան Ռայնլանդ Պֆալցի տարածք, իսկ Ռուրական արդյունաբերությունը (ածուխի արդյունահանման տարածք) առանձնանում էր Հյուսիսային Հռենոս-Վեսթֆալիա։ Վեցլար քաղաքը դարձավ Հեսսենի մի մասը։
Տես նաև
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Ռեինական հանրապետություն(1923)
- Ռեինգաու
- Ռեինլանդական բաստռադա
- Ռեինական ապառազմականացված գոտի
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը] | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռեյնլանդ» հոդվածին։ |
| ||||||
