Vanimpotoana Farany tany Ejipta taloha

Ny Vanimpotoana Farany tany Ejipta taloha dia nanomboka tamin’ ny taona 1075 tal. J.K. ka niafara tamin’ ny taona 332 tal. J.K. ary nahitana ny fifandimbiasan’ ny dinastia miisa iraika ambin’ ny folo, dia ny dinastia faha-21 hatramin’ ny faha-31.

Ady tombontsoa

Tamin’ ny taona 1075, i Ejipta, izay nizara ho lohany roa, dia nitondra faisana tamin’ ny fananiham-bohitra nataon’ ny vahiny. Tany avaratra, i Smendesy dia nanorina ny dinastia faha-21 atao hoe dinastia tanita, araka ny anaran’ny renivohiny atao hoe Tanisy. Atao atsimo, ny mpisoron’ i Amôna dia nahazo ny anaram-boninahi-mpanjaka ka nanapaka avy tao Tebay saika tsy niankina na tamin’iza na iza.

Tamin’ny taonjato faha-8 tal. J.K. dia nanafika ka nahazo an’ i Ejipta avy tao atsimo ny mpanjakan’i Kosy (Kush). Nanjakan’ ny Sodaney tao Napata izay nanafangaro ny fomba-drazany tamin’ ny kolontsaina ejipsiana i Ejipta Ambony. Taonjato iray taty aoriana dia voazanaky ny Asiriana ny Vinanin’i Nily.

Ny sivilizasiôna saita

Nahazo aina indray i Ejipta tamin’ny andron’ny dinastia faha-26 izay naharitra nandritra ny taona 664 hatramin’ ny 525 tal. J.K. taorian’ny nandroahan’ i Psametika I mpanjakan’ i Saisy ny Asiriana sy ny Sodaney sy taorian’ ny namerenana indray ny firaisan’ i Ejipta. Na dia izany aza dia tsy maitsy nanao izay hiosokafan’ i Ejipta amin’ny varotra iraisam-pirenena tamin’ ny Grika mba hanavotana azy ara-toekarena. Izany fihavaozana izany dia nahitana ny fakan-tahaka ny kolontsaina sy pôlitikan’ ny tontolo grika. Tsy nahasakana ny fitontonganan’ i Ejipta anefa izany finiavan’ny dinastia faha-26 izany fa nanalava kosa ny fotoana hahatanterahany.

Ny fanjakazakan' ny Persiana

Ny dinastia faha-27 dia tsy ejipsiana fa an’ ireo Akemenida, satria azon’ i Kambisesy II mpanjakan’ i Persia (na Persa) tamin’ ny taona 525 tal. J.K. i Ejipta manontolo. Tsy voaroaka ny Persiana (na Persa) raha tsy teo ny fanampian’ ny Grika. Ireo dinastia telo manaraka dia ejipsiana nefa tamin’ ny taona 342 tal. J.K. dia azon’ ny Persiana indray i Ejipta.

Jereo koa