Naar inhoud springen

India

Verwysingen bewarken
Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
भारत गणराज्य
Bharat Ganarajya
Vlagge van India Waopen van India
Kaarte van India
Kaarte van India
Baosisgegevens
Officiële laanstael Hindi Kannada Malayalam Tamil Telugu (taal) Bengaals (+ 20 aandere taolen)
Heufdstad Niej-Delhi
Regeringsvorm Federaole rippebliek
Geleuf Hindoeïsme 82%, islam 12%, sikhisme 5%, christendom 3%
Geografie en bevolking
Oppervlakte
- waeter		 3.287.590 km²
9.5%
Inwoners
- Dichthied		 1,095 miljard (schatting 2006)
1.027.015.247 (census 2001)
333.1 inw./km²
Koordinaten 21° 15′ N, 83° 0′ O

Overige
Volkslied Jana-Gana-Mana
Muntienhied Indiase rupee (INR)
Tiedzone +5:30
Nationaole feestdag 26 jannewaori Dag van de rippebliek
Web | Kode | Til. .in | IND | 91

India is een laand in 't zuden van Azië dät op 't Indische subcontinent ligt. Nao China hef 't van alle laanden ter wereld de meeste inwoners, zowat 1 miljard. India is een schiereilaand dat in 't westen en zuden grèenst an de Indische Oceaan en in 't oosten an de Golf van Bengalen. In 't noorden grèenst 't laand (van west naor oost) an Pakistan, China (Tibet), Nepal, Bhutan, Myanmar en Bangladesh. In 't zuudoosten van India in de Indische Oceaan ligt de eilaandstaot Sri Lanka en in 't zuudwesten ligt de Malediven. 't Schiereilaand wordt ok wel 't Indiase subcontinent enuumd. De grootste stad van India is Mumbai (ok wel Bombay enuumd) en de heufdstad is Niej-Delhi.

In t Indische subkontinent woonden de oalde Indusvalleibeschaving en 't was lange ne strèke van historische haandelsroutes en uutgestrekte rieken. 't Wör meestal eziene as n commercieel en cultureel riek gebied. Vier van de greutste wèreldreligies (Hindoeïsme, Boeddhisme, Jaïnisme en Sikhisme) komt hier weg, tärwiel Zoroastrianisme, Christendom en Islam in 't eerste millenium nao Christus kwamen, wat de rieke culturele verscheidenheid metvörmen. 't Laand wör vanaf vrog 18e eeuw geleidelijk annexeerd deur de Britse Oost-Indische Compagnie en vanaf 't midden van de 19e eeuw rechtstreeks bestuurd. India wör onafhaankelijk in 1947 nao een onafhaankelijkheidsstried, dee wör ekenmarkt deur geweldloos verzet, eleidt deur Mahatma Gandhi.

De Ekonomie van India is 's wèrelds negende-greutste ekonomie wat Nominaal GDP angiet en vierde-greutste wat koopkracht angiet. Nao markt-erelateerde hervörmings in 1991 is India ene van de snelstgruuiende ekonomies ewörden, en wörd eziene as een nieuw industrialiseerd laand. Daor stiet tegenoaver dat zaken as armoede, ongeletterdheid, korruptie en onvoldoende medische hulp nog aait ne uutdaging bint. 't Laand heeft nucleare waopens, heeft t darde-greutste lèger van de wèreld en stiet op de tiende plaatse wat militaire uutgaves angiet.

India is ne federaal konstitusjonele reppubliek wat regierd wörd onder een parlementair systeem wat bestiet uut 28 staoten en zeum unieterritoriën. India hef vrieheid van godsdienst, is meertalig en multi-etnisch. Der lèeft ok veul verschillende wilde diers in een antal bescharmde gebieden en reservaten.

National symbols of the Republic of India (Official)
National animal
National bird
National tree
National flower
National heritage animal
National aquatic marine mammal
National reptile
National heritage mammal
National fruit
National temple
National river
National mountain

Bevolking

[bewark | bronkode bewarken]
Bevolkingsdichtheid

India is, op de Volksrippebliek China nao, 't laand met 't miest antal inweuners van de wèreld. Bie t begin van de 20e eeuw had India 250 miljoen inweuners. Dat antal is noe verviervoaldigd. Volgens de leste volkstelling had India 1.028.610.328 (2001) inweuners, en volgens niet-officiële schattings hef het laand in 2011 umdebiej 1.190.000.000 inweuners.

Bevolkingsgroepen

[bewark | bronkode bewarken]

India hef n greut antal verschillende volker. In roegweg Noord- en Centraol-India woont de Indo-Ariërs, die a'j kunt kennen deur heur lichtere vel. In 't zuden van India woont de donkerdere Dravidiërs. Dizze groepen verschilt ook wat talen angiet. Daornaost bint dr nog kleindere groepen die zich niet loat indielen bie dizze twie heufdgroepen.

Geleuf en 't Kastenstelsel speult ook een belangrieke rolle um iemand's positie in de maotschoppieje te bepaolen.

De Deelstaoten van India bint veur n groot diel op taalkundige en volkssoort samenstèeld en de greutere volker hebt daorum allemaol heur eigen dielstaot.

Geleuf

[bewark | bronkode bewarken]
Ganesh in Aurangabad
Straotbeweuners van Bombay

Uut India stamt verschillende geleum, zo as 't hindoeïsme, boeddhisme en 't sikhisme. Ook de islam hef 'n belangrieke invloed op de Indiase geschiedenisse en India heurt met Indonesië en Pakistan tot de top drie van laanden met 't greutste antal moslims. India hef gin staotsgodsdienst en is officieel 'n sekulier laand.

Antal anhangers van de geleum volgens de leste telling van 2001:[1]

Geleuf Antal % Top 3 staoten e.d. (%)
Hindoeïsme 827.578.868 80,5% Himachal Pradesh, Chhattisgarh, Orissa
Islam 138.188.240 13,4% Laccadiven, Jammu en Kasjmir, Assam
Christendom 24.080.016 2,3% Nagaland, Mizoram, Meghalaya
Sikhisme 19.215.730 1,9% Punjab, Chandigarh, Haryana
Boeddhisme 7.955.207 0,8% Sikkim, Arunachal Pradesh, Mizoram
Jaïnisme 4.225.053 0,4% Maharashtra, Delhi, Rajasthan
Aoverige geleum 6.639.626 0,6% Arunachal Pradesh, Jharkhand, Meghalaya

Onder de aoverige geleum valt onder meer de anhangers van 't zoroastrisme, 't bahá'í-geleuf en 't jeudendom. Der wordt eschat dat der nog ongeveer viefduzend jeuden in India woont, de mieste in en roond Bombay.

De Indiase Katholieke Karke hef 160 bisdommen, waorvan 128 Latiense, 6 Syro-Malankaarse en 26 Syro-Malabaarse.

Talen

[bewark | bronkode bewarken]

In India wordt lokaal veul verschillende talen espreuken. De aoverwègend omvangriekste taalgroepen bint de Indo-Arische talen in Noord- en Centraol-India en de Dravidische talen in Zuud-India.

De belangriekste autochtone taal is 't Hindi wat net as het aolde Sanskriet eschrèven wordt in 't Devanagari-schrift en is in veule varianten de moedertaal van um de veertig procèent van de bevolking. 't Hindi is de officiële heufdtaal die deur de federale aoverheid wordt gebruukt. 't Engels, wat baseerd is op 't Oxford-Engels, is 'n geassocieerde extra officiële taal. Dizze speult niet alliene in de wietenschoppelijke en zakelijke contacten in heel India 'n grote rolle, maar wordt deur de federale aoverheid ook gebruukt in zudelijke deelstaoten, waor 't Hindi niet de officiële taal is en ook niet accepteerd wordt.[2] Daornaost erkent de groondwet nog 21 aandere officiële talen, die op dielstaotniveau 'n belangrieke rolle kunt speulen. Lös daorvan hebt de staoten en territoria zelf ook officiële talen in estèeld. Tot slot bint der nog 392 (2005[3]) aandere lèvende talen.

Indieling

[bewark | bronkode bewarken]

Dielstaoten:

  1. Andhra Pradesh
  2. Arunachal Pradesh
  3. Assam
  4. Bihar
  5. Chhattisgarh
  6. Delhi
  7. Goa
  8. Gujarat
  9. Haryana
  10. Himachal Pradesh
  11. Jammu and Kashmir
  12. Jharkhand
  13. Karnataka
  14. Kerala
  15. Madhya Pradesh
  1. Maharashtra
  2. Manipur
  3. Meghalaya
  4. Mizoram
  5. Nagalaand
  6. Orissa
  7. Punjab
  8. Rajasthan
  9. Sikkim
  10. Tamil Nadu
  11. Tripura
  12. Uttaranchal
  13. Uttar Pradesh
  14. West-Bengalen

Unieterritoria:

  1. Andamanen en Nicobaren
  2. Chandigarh
  3. Dadra en Nagar Haveli
  4. Daman en Diu
  5. Laccadiven
  6. Puducherry

Verwiezings

[bewark | bronkode bewarken]
Bronnen / wellen:
  1. ↑ Census 1 meert 2001: Religious Composition/Census 1 meert 2001: Data on Religion (via archive.org)
  2. ↑ 1. Schwartzberg, Joseph E., 2007. Encyclopedia Britannica, India-Linguistic Composition. Quote: "By far the most widely spoken is Hindi, the country's official language, with more than 300 million speakers." - 2. Oldenburg, Phillip. (1997-2007) Encarta Encyclopedia "India: Official Languages." Quote: "Hindi is the main language of more than 40 percent of the population. No single language other than Hindi can claim speakers among even 10 percent of the total population. Hindi was therefore made India’s official language in 1965. English, which was associated with British rule, was retained as an option for official use because some non-Hindi speakers, particularly in Tamil Nādu, opposed the sole official use of Hindi." - 3. United Kingdom, Foreign and Commonwealth Office: India-Country Profile. Quote: "The official language of India is Hindi written in the Devanagari script and spoken by some 30% of the population as a first language. Since 1965 English has been recognised as an 'associated language'." - 4. UNESCO: Education for All-The Nine Largest Countries Quote: "Hindi is the language of 30% of the population and the official language of India." - 5. United States Library of Congress, Federal Research Division, Country Profile: India Quote: "Languages: Hindi is the official language and the most commonly spoken, but not all dialects are mutually comprehensible. English also has official status and is widely used in business and politics, although knowledge of English varies widely from fluency to knowledge of just a few words." - 6 United Nations High Commissioner for Refugees, Country Profile: India Quote: "Hindi is constitutionally designated as the official language of India, with English as an associate official language."
  3. ↑ Ethnologue: Languages of the World: SIL International: "Languages of India" (415-23)


Wikimedia Commons Commons: India - plaatjes, filmkes en/of gelüüdsbestanden.
Van "https://nds-nl.wikipedia.org/w/index.php?title=India&oldid=327972"