Ammoniakk
| Ammoniakk | |||
 | |||
| Systematisk namn | ammoniakk | ||
|---|---|---|---|
| Kjemisk formel | NH3 | ||
| Atommasse | 17,026549096 atommasseeining | ||
| Eigenskapar | |||
| Smeltepunkt | 195 K (−78 °C)-240 K (−33 °C) | ||
| Kokepunkt | −33,4 grader celsius | ||
| SI-einingar & STP er brukt om inkje anna er oppgjeve | |||
Ammoniakk (NH3) er ei uorganisk kjemisk sambinding. Stoffet er ein fargelaus gass med stikkande lukt ved romtemperatur. Han er giftig, sterkt basisk og derfor etsande gass som kan skada eller drepa dyr og plantar.
Bruk
[endre | endre wikiteksten]Stoffet vert nytta som råstoff i produksjon av kunstgjødsel. Det kan òg brukast i eksplosiv og i polymerar. I dagleglivet er det likevel mest brukt i sterke reingjeringsmiddel, som salmiakk.
Førekomst
[endre | endre wikiteksten]Små mengder ammoniakk i karbonatform, frå rotnande nitrogenhaldige dyre- og planterestar, finst i jordatmosfæren. Det finst ammoniakksalt i all fruktbar jord, i sjøvatn, og i dei fleste væsker som kjem frå plantar og dyr, særleg i urin.
Framstilling
[endre | endre wikiteksten]
Ammoniakk vert produsert etter Haber-Boschprosessen. Hydrogengass og nitrogengass reagerer med ein katalysator tilstades. Dette skjer ved høgt trykk og ein temperatur på 500 °C.
Reaksjonen er:
3H2 + N2 → 2NH3
Kjemi
[endre | endre wikiteksten]Ammoniakk er ein base. Molekylet kan ta opp eit hydrogenion og danna ammoniumionet (NH4+). Dette inngår i ulike salt, som får namn på ammonium-. Ammoniumklorid (NH4Cl) er eit døme.
