III liga polska w piłce nożnej

III liga polska w piłce nożnej (do sezonu 2007/2008 oficjalnie IV liga polska) – czwarta w hierarchii klasa męskich ligowych rozgrywek piłkarskich w Polsce. Stanowi pośredni szczebel rozgrywkowy między II ligą polską (dawną III ligą polską), a IV ligą polską (dawną V ligą polską lub klasą okręgową), będąc jednocześnie czwartym (najniższym) szczeblem centralnym (IV poziom ligowy). Zmagania w jej ramach toczą się cyklicznie (co sezon) systemem kołowym i przeznaczone są dla 72 polskich klubów piłkarskich, grających w czterech 18-zespołowych grupach makroregionalnych. Mistrzowie każdej z grup III ligi polskiej uzyskują awans do II ligi polskiej, zaś najsłabsze zespoły relegowane są do poszczególnych grup wojewódzkich IV ligi polskiej. Od sezonu 2000/2001 zarządzana przez – działające w imieniu Polskiego Związku Piłki Nożnej – wyznaczone wojewódzkie związki piłki nożnej. Od 2002 roku do udziału w jej rozgrywkach zostają dopuszczone wyłącznie kluby posiadające status profesjonalny (tj. działające w formie sportowej spółki akcyjnej) lub półprofesjonalny (tj. działające w formie stowarzyszenia kultury fizycznej), które – po spełnieniu wszelkich niezbędnych kryteriów – otrzymały roczną licencję na występy na tym szczeblu.

III liga

2022/2023
Państwo	Polska
Organizator rozgrywek	PZPN
Data założenia	19 lutego 2000 (2008 jako 4 poziom rozgrywek) Warszawa
Poprzednia nazwa	(do sezonu 2007/2008 oficjalnie IV liga polska)
Przekształcona na zawodową	2002
Rozgrywki
Liczba drużyn	72 (4 grupy po 18 drużyn)
Wyższy poziom ligowy	II liga
Niższy poziom ligowy	IV liga
Puchary	Puchar Polski
Zwycięzcy
Obecny zwycięzca	Polonia Warszawa (grupa I) Kotwica Kołobrzeg (grupa II) Zagłębie II Lubin (grupa III) i Siarka Tarnobrzeg (grupa IV) (2021/2022)

Historia

Utworzenie IV ligi polskiej – jako takiej – ściśle wiąże się z reformą administracyjną kraju w 1999. Wcześniej – w zależności od regionu i okresu – rozgrywki czwartego szczebla ligowego w Polsce nosiły różne nazwy (liga makroregionalna, klasa makroregionalna, liga międzywojewódzka, klasa międzywojewódzka, liga wojewódzka, klasa wojewódzka, liga międzyokręgowa, klasa międzyokręgowa, liga okręgowa, klasa okręgowa, klasa A, czy klasa B).
Na mocy nowego statutu Polskiego Związku Piłki Nożnej (PZPN), uchwalonego 19 lutego 2000 roku – podczas 69. Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia PZPN w Warszawie – dostosowano strukturę piłkarskiej centrali do nowego podziału terytorialnego, natomiast między 10 marca 2000, a 29 lipca 2000 roku na jej podstawie utworzono 16 wojewódzkich Związków Piłki Nożnej (ZPN-ów), którym podlegać miały rozgrywki klas regionalnych (tj. czwartego poziomu ligowego i niższych).
W sierpniu 2000 roku wystartowały rozgrywki IV ligi polskiej sezonu 2000/2001, które przeprowadzono w 21 grupach terytorialnych. W 5 województwach o największym piłkarskim potencjale (dolnośląskim, małopolskim, mazowieckim, śląskim i wielkopolskim) toczyły się one w dwóch równorzędnych grupach, których zwycięzcy spotykali się w barażowym dwumeczu o tytuł mistrza i tym samym awans do III ligi polskiej (o kolejności spotkań decydowało losowanie). W pozostałych 11 województwach grano w jednej grupie, której zwycięzca automatycznie zostawał mistrzem, uzyskując jednocześnie promocję o szczebel wyżej. W kolejnych edycjach stopniowo zmniejszano liczbę grup, a także ograniczano liczbę drużyn w każdej z nich. W 2001 roku połączono obydwie grupy dolnośląskie, w 2002 roku – mazowieckie, zaś w 2006 roku jedną grupę utworzono w województwie małopolskim.

W sezonie 2007/2008 IV liga polska składała się z 18 grup regionalnych (wojewódzkich). W 14 województwach rozgrywki toczyły się systemem jednogrupowym, zaś w dwóch województwach systemem dwugrupowym.

W związku z planowaną na sezon 2008/2009 reorganizacją rozgrywek zwycięzcy każdej z grup (w przypadku województw z dwoma grupami zwycięzcy barażów pomiędzy triumfatorami poszczególnych grup w tych województwach) utworzyli osiem par barażowych, w których wygrana była premiowana awansem do nowo utworzonej II ligi (ówczesna III liga). Zespoły, które przegrały w barażach i te, które zajęły czołowe miejsca w końcowej tabeli, uzyskały prawo gry w sezonie 2008/2009 w nowo utworzonej III lidze (ówczesna IV liga). Pozostałe drużyny spadły do nowo utworzonej IV ligi (ówczesna klasa okręgowa bądź V liga).

W sezonie 2016/2017 nastąpiła reforma III ligi. Utworzono cztery grupy po 18 zespołów. Podział na województwa jest taki sam jak w przypadku dawnej III ligi (obecnie II liga) istniejącej do 2008 roku.

Podział na grupy

2008–2016

W latach 2008–2016 III liga była 4. poziomem rozgrywek piłki nożnej w Polsce, która składała się z 8 grup:

• grupa I – która obejmowała województwa: pomorskie i zachodniopomorskie, a za rozgrywki toczące się w tej grupie odpowiedzialny na przemian był: Pomorski Związek Piłki Nożnej z siedzibą w Gdańsku oraz Zachodniopomorski Związek Piłki Nożnej z siedzibą w Szczecinie.
• grupa II – która obejmowała województwa: kujawsko-pomorskie i wielkopolskie, a za rozgrywki toczące się w tej grupie odpowiedzialny na przemian był: Kujawsko-Pomorski Związek Piłki Nożnej z siedzibą w Bydgoszczy oraz Wielkopolski Związek Piłki Nożnej z siedzibą w Poznaniu.
• grupa III – która obejmowała województwa: dolnośląskie i lubuskie, a za rozgrywki toczące się w tej grupie odpowiedzialny na przemian był: Dolnośląski Związek Piłki Nożnej z siedzibą we Wrocławiu oraz Lubuski Związek Piłki Nożnej z siedzibą w Zielonej Górze.
• grupa IV – która obejmowała województwa: opolskie i śląskie, a za rozgrywki toczące się w tej grupie odpowiedzialny na przemian był: Opolski Związek Piłki Nożnej z siedzibą w Opolu oraz Śląski Związek Piłki Nożnej z siedzibą w Katowicach.
• grupa V – która obejmowała województwa: podlaskie i warmińsko-mazurskie, a za rozgrywki toczące się w tej grupie odpowiedzialny na przemian był: Podlaski Związek Piłki Nożnej z siedzibą w Białymstoku oraz Warmińsko-Mazurski Związek Piłki Nożnej z siedzibą w Olsztynie.
• grupa VI – która obejmowała województwa: łódzkie i mazowieckie, a za rozgrywki toczące się w tej grupie odpowiedzialny na przemian był: Łódzki Związek Piłki Nożnej z siedzibą w Łodzi oraz Mazowiecki Związek Piłki Nożnej z siedzibą w Warszawie.
• grupa VII – która obejmowała województwa: małopolskie i świętokrzyskie, a za rozgrywki toczące się w tej grupie odpowiedzialny na przemian był: Małopolski Związek Piłki Nożnej z siedzibą w Krakowie oraz Świętokrzyski Związek Piłki Nożnej z siedzibą w Kielcach.
• grupa VIII – która obejmowała województwa: lubelskie i podkarpackie, a za rozgrywki toczące się w tej grupie odpowiedzialny na przemian był: Lubelski Związek Piłki Nożnej z siedzibą w Lublinie oraz Podkarpacki Związek Piłki Nożnej z siedzibą w Rzeszowie

Od 2016

Od 2016 roku III liga jest także 4. poziomem rozgrywek piłki nożnej w Polsce, ale składa się z 4 grup:

• grupa I – która obejmuje województwa: łódzkie, mazowieckie, podlaskie i warmińsko-mazurskie, a za rozgrywki toczące się w tej grupie odpowiedzialny na przemian jest: Łódzki Związek Piłki Nożnej z siedzibą w Łodzi, Mazowiecki Związek Piłki Nożnej z siedzibą w Warszawie, Podlaski Związek Piłki Nożnej z siedzibą w Białymstoku oraz Warmińsko-Mazurski Związek Piłki Nożnej z siedzibą w Olsztynie.
• grupa II – która obejmuje województwa: kujawsko-pomorskie, pomorskie, wielkopolskie i zachodniopomorskie, a za rozgrywki toczące się w tej grupie odpowiedzialny na przemian jest: Kujawsko-Pomorski Związek Piłki Nożnej z siedzibą w Bydgoszczy, Pomorski Związek Piłki Nożnej z siedzibą w Gdańsku, Wielkopolski Związek Piłki Nożnej z siedzibą w Poznaniu oraz Zachodniopomorski Związek Piłki Nożnej z siedzibą w Szczecinie.
• grupa III – która obejmuje województwa: dolnośląskie, lubuskie, opolskie i śląskie, a za rozgrywki toczące się w tej grupie odpowiedzialny na przemian jest: Dolnośląski Związek Piłki Nożnej z siedzibą we Wrocławiu, Lubuski Związek Piłki Nożnej z siedzibą w Zielonej Górze, Opolski Związek Piłki Nożnej z siedzibą w Opolu oraz Śląski Związek Piłki Nożnej z siedzibą w Katowicach.
• grupa IV – która obejmuje województwa: lubelskie, małopolskie, podkarpackie i świętokrzyskie, a za rozgrywki toczące się w tej grupie odpowiedzialny na przemian jest: Lubelski Związek Piłki Nożnej z siedzibą w Lublinie, Małopolski Związek Piłki Nożnej z siedzibą w Krakowie, Podkarpacki Związek Piłki Nożnej z siedzibą w Rzeszowie oraz Świętokrzyski Związek Piłki Nożnej z siedzibą w Kielcach.

Grupy i mistrzowie

Od momentu utworzenia IV ligi polskiej w 2000 roku, liczba jej poszczególnych grup terytorialnych ulegała stopniowemu zmniejszaniu (jednocześnie zmniejszała się, więc liczba klubów na tym szczeblu rozgrywkowym).

IV liga wojewódzka

W przypadku województw, w których rozgrywki IV ligi polskiej toczono systemem dwugrupowym uwzględniono wyłącznie zwycięzcę barażu między triumfatorami każdej z nich, czyli faktycznego mistrza danej wojewódzkiej IV ligi.

III liga (8 grup)

Sezon 2008/2009
Sezon 2008/2009
Grupa dolnośląsko-lubuska	Górnik Polkowice
Grupa kujawsko-pomorsko-wielkopolska	Olimpia Grudziądz
Grupa lubelsko-podkarpacka	Resovia
Grupa łódzko-mazowiecka	Świt Nowy Dwór Mazowiecki
Grupa małopolsko-świętokrzyska	Korona II Kielce
Grupa opolsko-śląska	Ruch Radzionków
Grupa podlasko-warmińsko-mazurska	Olimpia Elbląg
Grupa pomorsko-zachodniopomorska	Bałtyk Gdynia

Sezon 2009/2010
Sezon 2009/2010
Grupa dolnośląsko-lubuska	Górnik Wałbrzych
Grupa kujawsko-pomorsko-wielkopolska	Polonia Nowy Tomyśl
Grupa lubelsko-podkarpacka	Spartakus Szarowola
Grupa łódzko-mazowiecka	GLKS Nadarzyn
Grupa małopolsko-świętokrzyska	Puszcza Niepołomice
Grupa opolsko-śląska	Ruch Zdzieszowice
Grupa podlasko-warmińsko-mazurska	Sokół Sokółka
Grupa pomorsko-zachodniopomorska	Chojniczanka Chojnice

Sezon 2010/2011
Sezon 2010/2011
Grupa dolnośląsko-lubuska	Chrobry Głogów
Grupa kujawsko-pomorsko-wielkopolska	Calisia Kalisz
Grupa lubelsko-podkarpacka	Wisła Puławy
Grupa łódzko-mazowiecka	Pogoń Siedlce
Grupa małopolsko-świętokrzyska	Garbarnia Kraków
Grupa opolsko-śląska	Energetyk ROW Rybnik
Grupa podlasko-warmińsko-mazurska	Olimpia Zambrów
Grupa pomorsko-zachodniopomorska	Bytovia Bytów

Sezon 2011/2012
Sezon 2011/2012
Grupa dolnośląsko-lubuska	MKS Oława
Grupa kujawsko-pomorsko-wielkopolska	Lech Rypin
Grupa lubelsko-podkarpacka	Siarka Tarnobrzeg
Grupa łódzko-mazowiecka	Radomiak Radom
Grupa małopolsko-świętokrzyska	Unia Tarnów
Grupa opolsko-śląska	Rozwój Katowice
Grupa podlasko-warmińsko-mazurska	Start Działdowo
Grupa pomorsko-zachodniopomorska	Gryf Wejherowo

Sezon 2012/2013
Sezon 2012/2013
Grupa dolnośląsko-lubuska	UKP Zielona Góra
Grupa kujawsko-pomorsko-wielkopolska	Ostrovia 1909 Ostrów Wielkopolski
Grupa lubelsko-podkarpacka	Stal Mielec
Grupa łódzko-mazowiecka	Legionovia Legionowo
Grupa małopolsko-świętokrzyska	Limanovia Limanowa
Grupa opolsko-śląska	Odra Opole
Grupa podlasko-warmińsko-mazurska	Olimpia Zambrów
Grupa pomorsko-zachodniopomorska	Błękitni Stargard

Sezon 2013/2014
Sezon 2013/2014
Grupa dolnośląsko-lubuska	Ślęza Wrocław
Grupa kujawsko-pomorsko-wielkopolska	Sokół Kleczew
Grupa lubelsko-podkarpacka	Resovia
Grupa łódzko-mazowiecka	Ursus Warszawa
Grupa małopolsko-świętokrzyska	Granat Skarżysko-Kamienna
Grupa opolsko-śląska	Nadwiślan Góra
Grupa podlasko-warmińsko-mazurska	Sokół Ostróda
Grupa pomorsko-zachodniopomorska	Kotwica Kołobrzeg

Sezon 2014/2015
Sezon 2014/2015
Grupa dolnośląsko-lubuska	Formacja Port 2000 Mostki
Grupa kujawsko-pomorsko-wielkopolska	Warta Poznań
Grupa lubelsko-podkarpacka	Stal Rzeszów
Grupa łódzko-mazowiecka	Radomiak Radom
Grupa małopolsko-świętokrzyska	Wisła Sandomierz
Grupa opolsko-śląska	Polonia Bytom
Grupa podlasko-warmińsko-mazurska	Olimpia Zambrów
Grupa pomorsko-zachodniopomorska	Gryf Wejherowo

Sezon 2015/2016
Sezon 2015/2016
Grupa dolnośląsko-lubuska	Górnik Wałbrzych
Grupa kujawsko-pomorsko-wielkopolska	Warta Poznań
Grupa lubelsko-podkarpacka	Motor Lublin
Grupa łódzko-mazowiecka	Polonia Warszawa
Grupa małopolsko-świętokrzyska	Garbarnia Kraków
Grupa opolsko-śląska	Odra Opole
Grupa podlasko-warmińsko-mazurska	Olimpia Elbląg
Grupa pomorsko-zachodniopomorska	Vineta Wolin

III liga (4 grupy)

Sezon 2016/2017
Sezon 2016/2017
Grupa I	Finishparkiet Drwęca Nowe Miasto Lubawskie
Grupa II	Gwardia Koszalin
Grupa III	GKS 1962 Jastrzębie
Grupa IV	Garbarnia Kraków

Sezon 2017/2018
Sezon 2017/2018
Grupa I	Widzew Łódź
Grupa II	Elana Toruń
Grupa III	Skra Częstochowa
Grupa IV	Resovia

Sezon 2018/2019
Sezon 2018/2019
Grupa I	Legionovia Legionowo
Grupa II	Lech II Poznań
Grupa III	Górnik Polkowice
Grupa IV	Stal Rzeszów

Sezon 2019/2020
Sezon 2019/2020
Grupa I	Sokół Ostróda
Grupa II	KKS 1925 Kalisz
Grupa III	Śląsk II Wrocław
Grupa IV	Motor Lublin

Sezon 2020/2021
Sezon 2020/2021
Grupa I	Pogoń Grodzisk Mazowiecki
Grupa II	Radunia Stężyca
Grupa III	Ruch Chorzów
Grupa IV	Wisła Puławy

Sezon 2021/2022
Sezon 2021/2022
Grupa I	Polonia Warszawa
Grupa II	Kotwica Kołobrzeg
Grupa III	Zagłębie II Lubin
Grupa IV	Siarka Tarnobrzeg

Sezon 2022/2023
Sezon 2022/2023
Grupa I	?
Grupa II	?
Grupa III	?
Grupa IV	?

Linki zewnętrzne

• Rozgrywki III ligi polskiej w sezonie 2016/2017