Trzebownisko
Trzebownisko – wieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie rzeszowskim, w gminie Trzebownisko[5][4]. Jest siedzibą gminy Trzebownisko. Wieś ma 3713 mieszkańców.
| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
ok. 200 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2021) |
3713[2] |
| Strefa numeracyjna |
17 |
| Kod pocztowy |
36-001[3] |
| Tablice rejestracyjne |
RZE |
| SIMC |
0664651[4] |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu rzeszowskiego  | |
Położenie na mapie gminy Trzebownisko  | |
 50°04′42″N 22°01′57″E/50,078333 22,032500[1]
| |
| Strona internetowa | |
Prywatna wieś szlachecka, położona w województwie ruskim, w 1739 roku należała wraz z folwarkiem do klucza Łąka Lubomirskich[6]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa rzeszowskiego.
Miejscowość jest siedzibą parafii św. Wojciecha i Niepokalanego Poczęcia NMP, należącej do dekanatu Rzeszów Północ, diecezji rzeszowskiej[7].
Wieś położona nad Wisłokiem, na równinie Pradoliny Podkarpackiej, 5 km na północ od Rzeszowa.
Działa tutaj Ochotnicza Straż Pożarna, Ludowy Klub Sportowy i Koło Gospodyń Wiejskich.
Integralne części wsi
edytuj| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0664668 | Na Łaniu | część wsi |
| 0664674 | Na Ujezdnem | część wsi |
| 0664680 | Pasternik | część wsi |
| 0664697 | Przy Moście | część wsi |
| 0664705 | Spiny | część wsi |
| 0664711 | Zadworze | część wsi |
| 0664728 | Zagumnie | część wsi |
| 0664734 | Zawodzie | część wsi |
Historia
edytujWieś powstała w XIV wieku.
Trzebownisko powstało prawdopodobnie w połowie XIV wieku. Wieś została osadzona na karczunku leśnym. W źródłach pojawia się w 1415 roku. Początkowo należała do Rzeszowskich. Pod koniec XV wieku przeszła w ręce Pileckich z Łańcuta, a później kolejno do Lubomirskich, Sanguszków, Morskich i Jędrzejowiczów. W roku 1892 wieś posiadała 218 domów i 978 mieszkańców. W 1933 wieś została siedzibą gminy, która prócz dzisiejszych wsi składała się jeszcze z Miłocina i Staromieście (obecnie dzielnica miasta Rzeszowa). Podczas okupacji była silnym ośrodkiem oporu różnych ugrupowań (m.in. była siedzibą komitetu PPR okręgu rzeszowskiego[8]). Z tego powodu w latach 1943 – 1944 przeżywała represje okupantów, za co w roku 1974 została odznaczona Krzyżem Grunwaldu. Obecnie wieś zajmuje 760 ha, a zamieszkuje ją 3082 osoby. Wieś jest duża i rozwinięta, nie posiada kształtu żadnej typowej wsi. Na terenie wsi znajduje się gospodarstwo szklarniowe i zakład mleczarski "Mlekovita" (dawniej Rzeszowskiej Spółdzielni Mleczarskiej „Resmlecz”). Ponadto działa tu wiele mniejszych podmiotów gospodarczych. W środku wsi znajduje się szkoła podstawowa, obok niej powstał nowoczesny budynek gimnazjum. Obok szkoły stoi pomnik ku czci zabitym mieszkańcom wsi i żołnierzom radzieckim, a dalej kościół parafialny pw. Św. Wojciecha. We wsi działają takie organizacje jak: Ochotnicza Straż Pożarna, Ludowy Klub Sportowy, Koło Gospodyń Wiejskich, Stowarzyszenie Przyjaciół Trzebowniska i inne. W sieci działa również pierwszy na Podkarpaciu Wiejski Serwis Internetowy.
W 1973 r. wieś została odznaczona Krzyżem Grunwaldu II klasy.
Składa się z następujących części: Zadworze - od znajdującego się tutaj dawniej dworu. Obecnie znajduje się tutaj kościół, budynek Urzędu Gminy i wiele nowych budynków mieszkalnych, a także dawne zabudowania podworskie Spiny - które zostały odłączone od Łąki i przyłączone do Trzebowniska w latach 80. XX wieku. Nazwa pochodzi od położenia między Trzebowniskiem a Terliczką. Przysiółek ten „spina” obie wsie. Zawodzie - leżące za mostem na Wisłoku, które powstało w II połowie XIX w. Szybki rozwój tej dzielnicy nastąpił w ostatnich dziesięcioleciach XX wieku Koniec - przy drodze do Zaczernia
Urodził się tu Józef Kogutek – działacz komunistyczny, oficer GL i AL.
Ludzie związani z Trzebowniskiem
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 141048
- ↑ Strona gminy,sołectwo Trzebowisko
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1299 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Rejestr TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Adam Homecki, Rozwój terytorialny latyfundium Lubomirskich (starszej gałęzi rodu) w latach 1581-1754, w: Studia Historyczne, rok V, zeszyt 3 (58), 1972, s. 436.
- ↑ Parafia na stronie diecezji
- ↑ Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa ”Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945", Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, str. 624
Linki zewnętrzne
edytuj- Trzebowisko, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 562.