Iwan V Romanow: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Daty zmieniono na szablon {{data}}, aby uniknąć mylenia starego i nowego porządku |
m MalarzBOT: regeneracja szablonu {{Władca infobox}} |
||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
|władca = Iwan V Romanow |
|władca = Iwan V Romanow |
||
|imiona = |
|imiona = |
||
|tytulatura = car Rosji |
|||
|grafika = Ivan V by anonim (GIM).jpg |
|grafika = Ivan V by anonim (GIM).jpg |
||
|opis grafiki = |
|opis grafiki = |
||
| Linia 11: | Linia 10: | ||
|dewiza = |
|dewiza = |
||
|1. tytuł = [[Władcy Rosji|Car Rosji]]<br /><small>(razem z [[Piotr I Wielki|Piotrem I]])</small> |
|1. tytuł = [[Władcy Rosji|Car Rosji]]<br /><small>(razem z [[Piotr I Wielki|Piotrem I]])</small> |
||
|1. sukcesja = |
|||
|1. od = [[7 maja]] [[1682]] |
|1. od = [[7 maja]] [[1682]] |
||
|1. do = [[8 lutego]] [[1696]] |
|1. do = [[8 lutego]] [[1696]] |
||
| Linia 22: | Linia 22: | ||
|miejsce śmierci = Moskwa |
|miejsce śmierci = Moskwa |
||
|przyczyna śmierci = |
|przyczyna śmierci = |
||
|data pogrzebu = |
|||
|miejsce spoczynku = |
|miejsce spoczynku = |
||
|ojciec = [[Aleksy I Romanow|Aleksy Romanow]] |
|ojciec = [[Aleksy I Romanow|Aleksy Romanow]] |
||
| Linia 32: | Linia 31: | ||
|1. związek do = [[8 lutego]] [[1696]] |
|1. związek do = [[8 lutego]] [[1696]] |
||
|1. dzieci = Maria<br />Teodozja<br />[[Katarzyna Romanowa (1691–1733)|Katarzyna]]<br />[[Anna Romanowa|Anna]]<br />Praskowia |
|1. dzieci = Maria<br />Teodozja<br />[[Katarzyna Romanowa (1691–1733)|Katarzyna]]<br />[[Anna Romanowa|Anna]]<br />Praskowia |
||
|moneta = |
|||
|opis monety = |
|||
|odznaczenia = |
|odznaczenia = |
||
|commons = |
|commons = |
||
Wersja z 11:32, 20 gru 2023
.jpg)
| |
| Car Rosji (razem z Piotrem I) | |
| Okres | |
|---|---|
| Koronacja | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data i miejsce urodzenia |
27 sierpnia?/6 września 1666 |
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Rodzeństwo | |
| Żona | |
| Dzieci | |
Iwan V Aleksiejewicz (ros. Иван V Алексеевич) (ur. 27 sierpnia?/6 września 1666[1], zm. 29 stycznia?/8 lutego 1696[1]) – car rosyjski od 1682 r., najmłodszy syn cara Aleksego Michajłowicza i Marii Miłosławskiej, ojciec cesarzowej Anny.
Życiorys
Pochodzenie i rodzina
Urodził się 27 sierpnia?/6 września 1666 jako dwunaste dziecko Aleksego I Romanowa i Marii Miłosławskiej[2]. Jego ojciec był carem Rosji od 1645 r.[3] Dziadkami ojczystymi Iwana byli Michał I, który wyniósł na tron dynastię Romanowów i Eudoksja Strieszniewa, pochodząca z ubogiego rodu dworian[4].
Iwan miał dwanaścioro rodzeństwa (m.in. Zofię), lecz pięcioro z nich nie przeżyło dzieciństwa[5]. W 1674 r. Aleksy ogłosił oficjalnie, że jego dziedzicem jest Fiodor, jedyny pozostały przy życiu brat Iwana[5]. W 1669 r. w połogu zmarła caryca Maria; dwa lata później Aleksy poślubił Natalię Naryszkinę, z którą doczekał się 3 dzieci[6].
Zdrowie
Iwan, podobnie jak reszta swego rodzeństwa (w odróżnieniu od dzieci urodzonych przez macochę, zwłaszcza Piotra) był chorowity i nieatrakcyjny[7][8]. Najprawdopodobniej był upośledzony umysłowo[8]. Miał słaby wzrok[9].
Car Rosji
Iwan Aleksiejewicz Romanow został wyniesiony na tron w 1682 po śmierci Fiodora III przez powstanie strzelców moskiewskich inspirowane polityką dynastyczną jego starszej siostry Zofii Romanowej. Od początku panował wspólnie z młodszym bratem Piotrem I. W diarchii tej nie odgrywał jednak żadnej roli. Ograniczony umysłowo, przez całe życie pozostawał na uboczu życia politycznego w Rosji. Poświęcał się życiu rodzinnemu.
Małżeństwo i potomstwo
W styczniu 1684 r. Zofia i Iwan Miłosławski[10] zorganizowali casting na carycę[11]. Wybór padł na 20-letnią Praskowię Sałtykową, którą odrzucono 3 lata wcześniej, gdy poszukiwano drugiej żony dla Fiodora[11]. Praskowia była córką bojara[9]. Nie chciała ślubu z Iwanem, jednak została do niego zmuszona[11]. Małżeństwo zostało zawarte 9 stycznia?/19 stycznia 1684 r. w Moskwie[12].
Praskowia urodziła pięć córek, z których trzy przeżyły dzieciństwo:
- Maria[2] (ur. 21 marca 1689[11], zm. 13 lutego 1692)
- Teodozja[2] (ur. 4 czerwca 1690, zm. 12 maja 1691).
- Katarzyna (ur. 29 października 1691, zm. 14 czerwca 1733), matka regentki Anny Leopoldowny, babka cesarza Iwana VI,
- Anna (ur. 28 stycznia 1693, zm. 17 października 1740), od 1730 cesarzowa Rosji[11],
- Praskowia[2] (ur. 24 września 1694, zm. 8 października 1731).
Z uwagi na stan zdrowia Iwana na dworze carskim pojawiły się plotki, jakoby biologicznym ojcem dzieci urodzonych przez carycę był jej kochanek Wasilij Juszkowow[11].
Śmierć i dziedzictwo
Iwan pod koniec życia nie mógł samodzielnie się poruszać i był prawie niewidomy[9]. Zmarł 29 stycznia?/8 lutego 1696[1] Jego śmierć przyjęto obojętnie[9]. Piotr wyprawił mu tradycyjny pogrzeb i nakazał pochować w Soborze Archangielskim[9].
Wdowa po Iwanie żyła jeszcze 27 lat i pozostawała w poprawnych relacjach z Piotrem Wielkim[11]. Czwarta z córek Iwana w 1730 r. została cesarzową Rosji. Po jej śmierci w 1740 r. jedyny prawnuk Iwana - Iwan VI - został cesarzem, ale jego losy były tragiczne: został obalony przez córkę Piotra Wielkiego Elżbietę i został zamordowany jako więzień twierdzy w Szlisselburgu za rządów Katarzyny II.
Genealogia
| Michał I Romanow ur. 1596 zm. 1645 |
Eudoksja Streszniew ur. 1608 zm. 1645 |
Ilja Miłosławski ur. ? zm. ? |
Katarzyna Fiodorowna Narbekowa ur. ? zm. ? | ||||||||||
| Aleksy I ur. 19 III 1629 zm. 29 lub 30 I 1678 |
Maria ur. 1 IV 1624 zm. 3 III 1669 |
||||||||||||
| Praskowia Fiodorowna Sałtykowa ur. 12 X 1664 zm. 14 / 13 X 1723 OO 9 / 19 I 1684 |
Iwan V ur. 27 VIII / 6 IX 1666 zm. 29 I / 8 II 1696 |
||||||||
| Maria ur. 20 / 31 III 1689 zm. 13 / 23 II 1692 |
Fedozja ur. 4 / 14 VI 1690 zm. 12 / 22 V 1691 |
Katarzyna 1) ur. 15 / 25 VII 1692 zm. 15 / 25 VI 1733 |
Anna ur. 28 I / 7 II 1693 zm. 17 / 28 X 1740 |
Praskowia ur. 4 /14 X 1694 zm. 9 / 19 X 1731 | |||||
|
Przypisy
- ↑ a b c Andrzej Andrusiewicz, Romanowowie, 2014, s. 121, ISBN 978-83-08-05394-2.
- ↑ a b c d Andrzej Andruszkiewicz, Romanowowie, 2014, s. 597, ISBN 978-83-08-05394-2.
- ↑ Andrzej Andrusiewicz, Romanowowie, 2014, s. 80, ISBN 978-83-08-05394-2.
- ↑ Andrzej Andrusiewicz, Romanowowie, 2014, s. 76, ISBN 978-83-08-05394-2.
- ↑ a b Andrzej Andrusiewicz, Romanowowie, 2014, s. 85, ISBN 978-83-08-05394-2.
- ↑ Andrzej Andruszkiewicz, Romanowowie, 2014, s. 104, ISBN 978-83-08-05394-2.
- ↑ Henri Troyat, Piotr Wielki. Geniusz i szaleństwo, 2022, s. 11, ISBN 978-83-241-8118-8.
- ↑ a b Andrzej Andrusiewicz, Romanowowie, 2014, s. 122-123, ISBN 978-83-08-05394-2.
- ↑ a b c d e Andrzej Andrusiewicz, Romanowowie, 2014, s. 139-141, ISBN 978-83-08-05394-2.
- ↑ Iwan Miłosławski był bratem zmarłej carycy Marii Miłosławskiej, więc wujem Zofii i Iwana.
- ↑ a b c d e f g Simon Sebag Montefiore i inni, Romanowowie 1613-1918, 2017, s. 85-86, ISBN 978-83-65257-13-0.
- ↑ Государи из рода Романовых и ключевые события их жизни. [dostęp: 2010-08-17].
Zobacz też
