Italo Svevo

Italo Svevo

Imię i nazwisko	Ettore Schmitz
Data i miejsce urodzenia	19 grudnia 1861 Triest
Data i miejsce śmierci	13 września 1928 Motta di Livenza
Dziedzina sztuki	literatura

Italo Svevo, właściwie Ettore Schmitz (ur. 19 grudnia 1861 w Trieście, zm. 13 września 1928 w Motta di Livenza) – włoski pisarz i publicysta.

Życie i twórczość

Pochodził z zamożnej żydowskiej rodziny kupieckiej. Bankructwo ojca zmusiło go do porzucenia planów studiów humanistycznych we Florencji. Po studiach handlowych w Niemczech rozpoczął pracę w banku w Trieście.

Nie zerwał kontaktów z miejscowym środowiskiem literackim – współpracował z lokalnymi gazetami, głównie z „L’Indipendente”, publikując recenzje literackie i drobne artykuły. W 1892 roku opublikował pierwszą powieść Una vita (Jedno życie), a w 1898 Senilità (Starość), które jednak nie spotkały się z zainteresowaniem krytyki ani czytelników. Rozgoryczony niepowodzeniem zajął się karierą zawodową w przedsiębiorstwie teściów (w 1896 roku poślubił znacznie od siebie młodszą kuzynkę z rodziny bogatych triesteńskich przemysłowców). Praca ta, związana z podróżami do przedstawicielstwa firmy w Londynie wiązała się z podjęciem nauki języka angielskiego. Nauczycielem Svevo został mieszkający wówczas (ok. 1906 r.) w Trieście James Joyce. Spotkanie z Joyce’em rozbudziło w nim dawne ambicje, a lektura Freuda, którego tłumaczył na włoski, i I wojna światowa, która ograniczyła działalność firmy, pchnęły go do pracy nad kolejną powieścią.

W 1923 roku ukazał się Zeno Cosini (La coscienza di Zeno). Początkowo również ta książka nie spotkała się z życzliwym przyjęciem. Mieszkający w Paryżu Joyce, do którego Svevo zwrócił się z prośbą o recenzję, zainteresował nią grupę francuskich intelektualistów związanych z pismem „Le Navire d'Argent”. Wkrótce pojawiły się entuzjastyczne recenzje wszystkich trzech dotychczasowych książek, zarówno we Francji, jak i we Włoszech, gdzie pisarzem zainteresował się Eugenio Montale. Sześćdziesięcioletni Svevo próbował pisać dalej, ale nowa powieść Corto viaggio sentimentale (Krótka powieść sentymentalna) pozostała nieukończona, a z planowanej kontynuacji powieści Zeno Cosini – Il vecchione lub Il vegliardo (Starzec), powstało tylko pięć rozdziałów. Svevo zdążył opublikować wtedy kilka opowiadań.

Zmarł w 1928 roku w wyniku urazów odniesionych w wypadku samochodowym.

Główną cechę jego twórczości jest bardzo wnikliwa psychologiczna charakterystyka głównych bohaterów, ludzi samotnych i nie przystosowanych do życia w mieszczańskim społeczeństwie. Bohaterowie Svevo to tzw. inetti – ludzie nieprzystosowani do życia, od początku skazani na klęskę. Styl pisarza cechuje się stosowaniem monologu wewnętrznego i wykorzystywaniem dialektu triesteńskiego.

Powieści

• 1892 Una vita – Jedno życie (wyd. polskie 1960 r.)
• 1898 Senilità – Starość (wyd. polskie 2002 r.)
• 1923 Zeno Cosini – Zeno Cosini (wyd. polskie 1966 r., 2024 r.)

Bibliografia

• Halina Kralowa, Posłowie, [w:] Italo Svevo, Starość, Warszawa 2002.