Józef Kojder
.jpg)
| |
 major administracji (piechoty)
| |
| Data i miejsce urodzenia |
9 listopada 1895 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
wiosna 1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
dowódca batalionu |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
.jpg)
| |
| Odznaczenia | |
      
| |
Józef Kojder (ur. 9 listopada 1895 w Miżyńcu, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – major administracji (piechoty) Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 9 listopada 1895 w Miżyńcu, w ówczesnym powiecie przemyskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Wincentego i Marii z Juśkiewiczów[1]. Przed wybuchem I wojny światowej był członkiem „Strzelca”[2].
W czasie I wojny światowej walczył w szeregach Legionów Polskich. Był podoficerem w 3. kompanii VI batalionu I Brygady Legionów Polskich[3]. Uczestniczył w 18 bitwach i potyczkach[3]. 16 września 1917 został wcielony do c. k. Pułku Strzelców Nr 16. W 1918 wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej w Samborze[2].
Po odzyskaniu niepodległości wstąpił do Wojska Polskiego. Od 1 stycznia 1919 służył w Baonu Strzelców Sanockich na stanowisku dowódcy plutonu. Walczył z Ukraińską Armią Halicką, z oddziałami 1 Brygady Ukraińskich Strzelców Siczowych, oraz z ochotnikami ukraińskimi, broniącymi Republiki Komańczańskiej. 6 sierpnia 1919 został przeniesiony do Batalionu Zapasowego 1 pułku piechoty Legionów. 3 września tego roku jako podoficer byłych Legionów Polskich został mianowany z dniem 1 sierpnia 1919 podporucznikiem w piechocie[4]. 17 lipca 1920 został przeniesiony do 167 pułku piechoty, który w 1921 został przemianowany na 75 pułk piechoty.
3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 170. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a jego oddziałem macierzystym był nadal 75 pp[5][6][7]. 31 marca 1924 roku został awansowany do stopnia kapitana ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 roku i 123. lokatą w korpusie oficerów piechoty[8]. Z dniem 20 października 1924 został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza[9][10]. Pełnił służbę w 9 batalionie granicznym. W latach 1932–1933 służył w 78 pułku piechoty w Baranowiczach[11]. W czerwcu 1933 roku został ponownie przeniesiony do KOP[12]. Pełnił służbę w batalionie KOP „Iwieniec” na stanowisku dowódcy kompanii granicznej „Stasiewszczyzna”, a w latach 1935–1936 dowódcy kompanii granicznej „Rubieżewicze”. Na stopień majora został awansowany ze starszeństwem z dniem 19 marca 1938 roku i 23. lokatą w korpusie oficerów administracji, grupa administracyjna[13][14]. W 1939 roku pełnił służbę w 34 pułku piechoty w Białej Podlaskiej na stanowisku komendanta 34 Obwodu Przysposobienia Wojskowego[15][16].
We wrześniu 1939 roku podczas kampanii wrześniowej objął stanowisko dowódcy II batalionu 95 pułku piechoty. Po agresji ZSRR na Polskę w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej. Przebywał w obozie w Starobielsku[2]. Wiosną 1940 roku został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[2], gdzie od 17 czerwca 2000 roku mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[17]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 1623[18][2].
5 października 2007 roku minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień podpułkownika[19][20][21]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[22][23][24].
Był żonaty, miał dwoje dzieci: Zbigniewa (ur. 1 stycznia 1927) i Jadwigę (ur. 28 sierpnia 1928)[25].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 7152 – 17 maja 1922[26][27][1]
- Krzyż Niepodległości – 16 września 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[28]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 1938 „za zasługi na polu pracy społecznej”[29]
- Krzyż Walecznych czterokrotnie[30] (po raz pierwszy w 1921[31])
- Srebrny Krzyż Zasługi – 29 października 1926 „za zasługi położone około zabezpieczenia granic Państwa”[32][33]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[30]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[30]
- Odznaka „Za wierną służbę”[34]
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 1.
- ↑ a b c d e Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 234.
- ↑ a b Kojder Józef. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2023-11-06].
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 90 z 25 września 1919, poz. 3275.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 74.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 340, 423.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 299, 366.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 2 kwietnia 1924 roku, s. 173.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 75 z 21 lipca 1925 roku, s. 397.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 133, 202.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 48, 606.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 143.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 288.
- ↑ Petrol 1988 ↓, s. 223.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 675.
- ↑ Petrol 1988 ↓, s. 113, 126, 128, 142.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Banaszek, Roman i Sawicki 2000 ↓, s. 139.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 15 [dostęp 2024-10-24] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 4 stycznia 1923 roku, s. 6.
- ↑ Pomarański 1931 ↓, s. 105.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 218, poz. 296.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938 roku, s. 10.
- ↑ a b c Kolekcja ↓, s. 3.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 26 stycznia 1922, s. 66.
- ↑ M.P. z 1926 r. nr 252, poz. 706.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 52 z 7 grudnia 1926, s. 426.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 1 foto.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Kojder Józef. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.72-6582 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-02-13].
- Kojder Józef. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.104-10818 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-02-13].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Kazimierz Banaszek, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki: Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich. Warszawa: Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari, 2000. ISBN 83-87893-79-X.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Stefan Pomarański: Zarys historii wojennej 1-go Pułku Piechoty Legionów. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1931, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Tadeusz Petrol: 34 Pułk Piechoty. [w:] 9 Dywizja Piechoty - 34 Pułk Piechoty, sygn. B.I.26d [on-line]. IPMS, 1988. [dostęp 2018-02-06].
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Członkowie Polskiej Organizacji Wojskowej
- Ludzie urodzeni w Miżyńcu
- Majorowie administracji II Rzeczypospolitej
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (czterokrotnie)
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Odznaczeni Odznaką „Za wierną służbę”
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie batalionu KOP „Iwieniec”
- Oficerowie 34 Pułku Piechoty (II RP)
- Oficerowie piechoty Korpusu Ochrony Pogranicza
- Oficerowie Przysposobienia Wojskowego
- Oficerowie Wojska Polskiego zamordowani w Charkowie
- Podoficerowie piechoty Legionów Polskich
- Polacy – żołnierze cesarsko-królewskiej Obrony Krajowej w I wojnie światowej
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-ukraińskiej (strona polska)
- Urodzeni w 1895
- Zmarli w 1940
- Żołnierze I Brygady Legionów Polskich
- Pochowani na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu na Piatichatkach w Charkowie