Józef Wyszomirski

Józef Wyszomirski
Data i miejsce urodzenia	2 stycznia 1909 ; Nowa Wilejka
Data i miejsce śmierci	16 sierpnia 1982 ; Warszawa
Zawód	reżyser
Lata aktywności	1946–1974
	Odznaczenia
	;

Józef Wyszomirski (ur. 2 stycznia 1909 w Nowej Wilejce, zm. 16 sierpnia 1982 w Warszawie) – reżyser filmowy i teatralny, aktor, dyrektor i kierownik artystyczny teatru, pedagog.

Życiorys

Studiował filologię polską na Uniwersytecie Wileńskim. W 1939 ukończył wydział reżyserski PIST w Warszawie^[1].

Po wybuchu II wojny światowej znalazł się we Lwowie. W czasie okupacji radzieckiej Kresów Wschodnich występował w teatrze lwowskim^[2]. Po powrocie do Warszawy jesienią 1941 działał w podziemiu kulturalnym (ps. Albin). Był szefem Referatu Teatralnego BIP^[3]. Po upadku powstania warszawskiego był jeńcem Oflagu II D Gross-Born, gdzie uczestniczył w pracach teatru obozowego^[1].

Po powrocie do kraju działał początkowo w Łodzi. W latach 1948–1949 był dziekanem Wydziału Reżyserskiego Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie z siedzibą w Łodzi. Na emeryturę przeszedł w 1974.

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera B23-6-30)^[4].

Działalność

aktor w Polskim Teatrze Dramatycznym (1939–1941),
reżyser przedstawień tajnego Teatru Wojskowego (1943–1944),
aktor Ludowego Teatru im. Bogusławskiego w Lingen (1945),
współkierownik i reżyser Teatru Kameralnego Domu Żołnierza (1946–1948),
wicedyrektor i reżyser Teatru Wojska Polskiego (1947–1949),
reżyser w Teatrze Polskim w Warszawie (1949/50),
dyrektor Objazdowego Teatru Dramatycznego Domu Wojska Polskiego (1950/51),
reżyser w Teatrze Narodowym w Warszawie (1953–1956),
dyrektor, kierownik artystyczny i reżyser Teatru im. Wyspiańskiego w Katowicach (1956–1959),
reżyser Teatru Rozmaitości (Bagatela) w Krakowie (1966–1974),
reżyser w Teatrze im. Mickiewicza w Częstochowie (1968–1974).

Filmografia

Reżyser

1962 – Rodzina Milcarków
1946 – Dwie godziny

Aktor

1953 – Żołnierz zwycięstwa (jako Karol Świerczewski)

Scenarzysta

1962 – Rodzina Milcarków

Ordery i odznaczenia

Order Sztandaru Pracy II klasy (22 lipca 1949)^[5]
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski^[6]
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski^[6]
Medal 10-lecia Polski Ludowej (22 lipca 1955)^[7]

Nagrody

nagroda na Festiwalu Sztuk Radzieckich i Rosyjskich za reżyserię przedstawienia Ostatnie dni Michaiła Bułhakowa w Teatrze Polskim w Warszawie (1949)
Nagroda Państwowa II stopnia za rolę Generała Karola Świerczewskiego w filmie Żołnierz zwycięstwa (1953)
II nagroda na Festiwalu Dramatów Wyspiańskiego za reżyserię Wyzwolenia w Teatrze Śląskim im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach (1958)
wyróżnienie na II Ogólnopolskim Festiwalu Sztuk Radzieckich i Rosyjskich w Katowicach za opracowanie reżyserskie Borysa Godunowa Aleksandra Puszkina w Teatrze Zagłębia w Sosnowcu (1962)
Nagroda Ministra Obrony Narodowej w dziedzinie teatru (1963)

Źródło:^[1].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Józef Wyszomirski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2024-09-23] .
↑ Grzegorz Hryciuk, Polacy we Lwowie 1939–1944, Warszawa 2000, s. 109.
↑ Powstańcze Biogramy - Danuta Szaflarska [online], www.1944.pl [dostęp 2024-09-23] (pol.).
↑ Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2024-09-23] .
↑ M.P. z 1950 r. nr 6, poz. 58 „za zasługi położone dla Narodu i Państwa w dziedzinie (...), kultury i sztuki”.
↑ ^a ^b Zmarli. „Stolica”. Rok XXXVII, Nr 28 (1801), s. 10, 26 września 1982. Warszawa: Warszawskie Wyd. Prasowe RSW „Prasa-Książka-Ruch”. [dostęp 2024-09-23].
↑ M.P. z 1956 r. nr 2, poz. 27 - Uchwała Rady Państwa z dnia 22 lipca 1955 r. nr 0/1400 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

Linki zewnętrzne

w bazie Film Polski
w bazie Wirtualnej Polski http://film.wp.pl/id,80735,name,Jozef-Wyszomirski,osoba.html?ticaid=112cd0
w bazie w bazie IMDb (ang.)
w bazie Stowarzyszenia Filmowców Polskich

[:0-1] Józef Wyszomirski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2024-09-23] .

[2] Grzegorz Hryciuk, Polacy we Lwowie 1939–1944, Warszawa 2000, s. 109.

[3] Powstańcze Biogramy - Danuta Szaflarska [online], www.1944.pl [dostęp 2024-09-23] (pol.).

[4] Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2024-09-23] .

[5] M.P. z 1950 r. nr 6, poz. 58 „za zasługi położone dla Narodu i Państwa w dziedzinie (...), kultury i sztuki”.

[:1-6] Zmarli. „Stolica”. Rok XXXVII, Nr 28 (1801), s. 10, 26 września 1982. Warszawa: Warszawskie Wyd. Prasowe RSW „Prasa-Książka-Ruch”. [dostęp 2024-09-23].

[7] M.P. z 1956 r. nr 2, poz. 27 - Uchwała Rady Państwa z dnia 22 lipca 1955 r. nr 0/1400 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]