Podokręg Kowno ZWZ

Podokręg Kowno

Inspektorat E

Na bazie Podokręgu Kowno ZWZ powstał późniejszy Inspektorat E Okręgu Wilno AK (lewy górny fragment mapy)
Historia
Państwo	Polskie Państwo Podziemne
Organizacja
Podległość	Okręg Wilno Armii Krajowej

Podokręg Kowno ZWZ – jeden z elementów struktury Związku Walki Zbrojnej.

Komenda Okręgu Wileńskiego, wysoko ceniąc patriotyzm kowieńskich Polaków, widziała we współpracy z nią liczne korzyści dla działalności konspiracyjnej ZWZ. Zdecydowała nadać współpracy formę bardziej zorganizowaną i skoordynowaną. Podokręg utworzono w sierpniu 1940 roku w miejsce funkcji delegata ZWZ na Kowno. Przekształcony w Inspektorat E Okręgu AK Wilno.

Działania konspiracyjne

Działalność konspiracyjna skupiała się przede wszystkim na:

• utrzymaniu systemu łączności między Kownem a Wilnem
• organizowaniu przerzutów kurierów między Wilnem a Warszawą przez Prusy Wschodnie i Suwałki
• utrzymywaniu systemu obserwacji transportów kolejowych przebiegających przez teren Litwy
• udzielaniu wszechstronnej pomocy polskim wojskowym – uciekinierom z obozów internowania
• kolportowaniu polskiej prasy podziemnej
• szkoleniu wojskowym i dywersyjnym członków konspiracji.

Na skutek aresztowań wiosną 1941, działalność konspiracyjna uległa znacznemu ograniczeniu.

Podział organizacyjny i obsada personalna

Dowództwo (w marcu 1941)

• Komendant – ppor. Zbigniew Jentys ps. „Habdank"
• Zastępca komendanta ds. wojskowych – rtm. Wincenty Chrząszczewski ps. „Kruk”
• Zastępca komendanta ds. politycznych – dr Stanisław May ps. „Dziadzio”
• Szef oddziału organizacyjnego – Tadeusz Kognowicki ps. „Złoty”
• Szef łączności zewnętrznej – Stanisław Mikulicz (z Kowna), Eryk Budzyński ps. „Brankard” (z Bydgoszczy),
• Kwatermistrz – Józef Majewski ps. "Literat"
• Szef oddziału propagandy i prasy – Zygmunt Ugiański ps. "Redaktor"
• Komendant wojskowy garnizonu Kowno – por. KOP Kazimierz Wędzicha ps. „Grzegorz”, „Jakub”.

Obwody

• Obwód Kowno – Mieczysław Turkiewicz ps. „Szofer”
• Obwód Kiejdany – chor. Franciszek Madoński ps. „Pochmurny,”
• Obwód Szawle – Teodor Nagurski ps. „Michał”

Bibliografia

• Longin Tomaszewski: Kronika Wileńska 1939–1941: z dziejów Polskiego Państwa Podziemnego. Warszawa: Pomost, 1990.