Powiat piński (II Rzeczpospolita)

Powiat piński
	powiat
Państwo	Polska
Województwo	poleskie
Siedziba	Pińsk
Powierzchnia	5587 km²
Populacja (1931); • liczba ludności	; 183.600
• gęstość	33 os./km²
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin miejskich	1
Liczba gmin wiejskich	12
	Położenie na mapie województwa;

Powiat piński – powiat województwa poleskiego II Rzeczypospolitej. Jego siedzibą było miasto Pińsk. W skład powiatu wchodziło 14 gmin wiejskich, 1 miasto i 2 miasteczka. 7 listopada 1920 r. pod Zarządem Terenów Przyfrontowych i Etapowych z powiatu wyłączono gminy: Łunin, Chotynicze, Dobrosławka, Pohost, Kożangródek, Płatnica, Stolin i Terebieżów do nowo utworzonego powiatu łuninieckiego^[1]. 12 grudnia 1920 r. z powiatu wyłączono gminy: Święto Wola i Telechany do nowo utworzonego powiatu kosowskiego^[2]. 1 stycznia 1923 r. wyłączono z powiatu pińskiego gminę Radczysk i przyłączono do nowo utworzonego powiatu stolińskiego^[3].

Wcześniej powiat guberni mińskiej, zajmujący jej południowo-zachodnią połać. Częściowo pokrywa się z dzisiejszym rejonem pińskim na Białorusi.

Historia

Według meldunków agentów Inspektoratu Werbunkowo-Zaciągowego ZCZW z listopada 1919 roku, powiat piński bardzo ucierpiał w wyniku działań wojennych I wojny światowej i wojny-polsko-bolszewickiej. Z 24 gmin powiatu 14 było całkowicie zrujnowanych, a powiat sprawiał wrażenie jednego koczującego obozu, z którego masowo emigrowało po 10 osób dziennie za Bug lub na Ukrainę. Z 20 pińskich fabryk działała jedna, nie działały tartaki, brakowało koni i opału^[4].

Demografia

Według spisu ludności w grudniu 1919 roku powiat piński okręgu brzeskiego ZCZW zamieszkiwały 222 018 osoby. Na jego terytorium znajdowało się 551 miejscowości, z których 6 miało 1–5 tys. mieszkańców, 1 miała 5–10 tys. mieszkańców i 1 powyżej 10 tys. mieszkańców. Był nią Pińsk z 21 436 mieszkańcami^[5].

Oświata

W powiecie pińskim okręgu brzeskiego ZCZW, w roku szkolnym 1919/1920 działało 21 szkół powszechnych, 7 szkół średnich i 4 szkoły zawodowe. Ogółem uczyło się w nich 4422 dzieci i pracowało 134 nauczycieli^[6].

Podział administracyjny

Gminy

Miasta

Łohiszyn (do 1934)^[12]
Pińsk
Serniki (do ?)

Starostowie

Józef Głowacki (1920-)^[13]

Kazimierz Łyszczkowski (-1936-)^[14]^[15]

Zobacz też

Przypisy

↑ Dz. Urz. ZTPiE z 1920 r. Nr 3, poz. 25
↑ Dz. Urz. ZTPiE z 1920 r. Nr 5, poz. 45
↑ Dz.U. z 1922 r. nr 116, poz. 1051
↑ Joanna Gierowska-Kałłaur: Aneks. Praktyka dnia codziennego w okręgach wileńskim, brzeskim i mińskim w świetle meldunków agentów Inspektoratu Werbunkowo-Zaciągowego ZCZW. W: Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (19 lutego 1919 – 9 września 1920). s. 396.
↑ I. Tablice ogólne. W: Zeszyt VII. Spis ludności na terenach administrowanych przez Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (grudzień 1919). s. 25.
↑ Joanna Gierowska-Kałłaur: Rozdział VII. Szkolnictwo na ziemiach podległych Zarządowi Cywilnemu Ziem Wschodnich. W: Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (19 lutego 1919 – 9 września 1920). s. 243.
↑ ^a ^b Przyłączona 1 stycznia 1923 r. z powiatu łuninieckiego (Dz.U. z 1922 r. nr 116, poz. 1051)
↑ ^a ^b 15 grudnia 1926 r. wyłączona z powiatu pińskiego i przyłączona do powiatu koszyrskiego (Dz.U. z 1926 r. nr 66, poz. 391)
↑ 12 kwietnia 1928 r. włączono część zniesionej gminy Drużyłowicze z powiecie drohiczyńskim (Dz.U. z 1928 r. nr 45, poz. 427).
↑ 1 stycznia 1923 r. wyłączona z powiatu pińskiego i przyłączona do powiatu stolińskiego (Dz.U. z 1922 r. nr 116, poz. 1051)
↑ Dz.U. z 1928 r. nr 46, poz. 452
↑ zniesienie statusu miejskiego z dniem 1 kwietnia 1934 r. (Dz.U. z 1934 r. nr 7, poz. 49)
↑ Ruch służbowy. W starostwach. „Dziennik Urzędowy Zarządu Terenów Przyfrontowych i Etapowych”, s. 6, Nr 1 z 20 października 1920.
↑ Wykaz kierowników wojewódzkich i powiatowych władz administracji ogólnej stan na 11.XI.1936 r. (s.3) Załącznik do Dz. Urz. MSW Nr 32 (Rok XIX) z 10 listopada 1936 r.
↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 470 „za zasługi w służbie państwowej” (s. 18).

Bibliografia

Zeszyt VII. Spis ludności na terenach administrowanych przez Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (grudzień 1919). Lwów – Warszawa: Książnica Polska T-wa Naucz. Szkół Wyższych, 1920, s. 50, seria: Prace geograficzne wydawane przez Eugenjusza Romera.
Joanna Gierowska-Kałłaur: Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (19 lutego 1919 – 9 września 1920). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, Instytut Historii PAN, 2003, s. 447. ISBN 83-88973-60-6.

[1] Dz. Urz. ZTPiE z 1920 r. Nr 3, poz. 25

[2] Dz. Urz. ZTPiE z 1920 r. Nr 5, poz. 45

[3] Dz.U. z 1922 r. nr 116, poz. 1051

[zczw-4] Joanna Gierowska-Kałłaur: Aneks. Praktyka dnia codziennego w okręgach wileńskim, brzeskim i mińskim w świetle meldunków agentów Inspektoratu Werbunkowo-Zaciągowego ZCZW. W: Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (19 lutego 1919 – 9 września 1920). s. 396.

[5] I. Tablice ogólne. W: Zeszyt VII. Spis ludności na terenach administrowanych przez Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (grudzień 1919). s. 25.

[autonazwa1-6] Joanna Gierowska-Kałłaur: Rozdział VII. Szkolnictwo na ziemiach podległych Zarządowi Cywilnemu Ziem Wschodnich. W: Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (19 lutego 1919 – 9 września 1920). s. 243.

[łuniniecki-7] Przyłączona 1 stycznia 1923 r. z powiatu łuninieckiego (Dz.U. z 1922 r. nr 116, poz. 1051)

[koszyrski-8] 15 grudnia 1926 r. wyłączona z powiatu pińskiego i przyłączona do powiatu koszyrskiego (Dz.U. z 1926 r. nr 66, poz. 391)

[9] 12 kwietnia 1928 r. włączono część zniesionej gminy Drużyłowicze z powiecie drohiczyńskim (Dz.U. z 1928 r. nr 45, poz. 427).

[10] 1 stycznia 1923 r. wyłączona z powiatu pińskiego i przyłączona do powiatu stolińskiego (Dz.U. z 1922 r. nr 116, poz. 1051)

[11] Dz.U. z 1928 r. nr 46, poz. 452

[12] zniesienie statusu miejskiego z dniem 1 kwietnia 1934 r. (Dz.U. z 1934 r. nr 7, poz. 49)

[13] Ruch służbowy. W starostwach. „Dziennik Urzędowy Zarządu Terenów Przyfrontowych i Etapowych”, s. 6, Nr 1 z 20 października 1920.

[14] Wykaz kierowników wojewódzkich i powiatowych władz administracji ogólnej stan na 11.XI.1936 r. (s.3) Załącznik do Dz. Urz. MSW Nr 32 (Rok XIX) z 10 listopada 1936 r.

[15] M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 470 „za zasługi w służbie państwowej” (s. 18).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

Przynależność wojewódzka	gubernia mińska (do 1917) okręg brzeski (1919–20) okręg poleski (1919–20) woj. poleskie (1921–39)
Miasta (1919–39)	Horodno (do 1920 →) Kożangródek (do 1920 →) Łohiszyn (do 1934) Łuniniec (do 1920 →) Pińsk Płotnica (do 1920 →) Serniki (do 1926) Stolin (do 1920 →)
Gminy wiejskie (1919–39)	Brodnica Chojno Chotynicze (do 1920 →) Dobrosławka (do 1920 → i ← od 1923) Kożangródek (do 1920 →) Kuchecka Wola Lemieszewicze Lubieszów (do 1926 →) Łohiszyn Łunin (do 1920 →) Moroczna Pinkowicze Płotnica (do 1920 →) Pohost Zahorodzki (do 1920 → i ← od 1923) Porzecze Radczysk (do 1922 →) Stawek (do 1928) Stolin (do 1920 →) Święta Wola (do 1920 →) Telechany (do 1920 →) Terebieżów (do 1920 →) Uhrynicze (do 1926 →) Wiczówka Żabczyce