Rezerwat przyrody Puszcza Śnieżnej Białki
50°14′18″N 16°59′12″E/50,238333 16,986667 Widok na okolice rezerwatu z Iwinki | |
| rezerwat leśny | |
| Typ | |
|---|---|
| Podtyp |
zbiorowisk leśnych[1] |
| Państwo | |
| Województwo | |
| Mezoregion | |
| Data utworzenia |
1963[2] |
| Akt prawny | |
| Powierzchnia |
124,68 ha |
| Ochrona | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego  | |
Położenie na mapie gminy Stronie Śląskie  | |
| 50°14′18″N 16°59′12″E/50,238333 16,986667
| |
Rezerwat przyrody „Puszcza Śnieżnej Białki” – leśny rezerwat przyrody w południowo-zachodniej Polsce, w Górach Bialskich, w Sudetach Wschodnich, województwo dolnośląskie.
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Rezerwat położony jest w Sudetach Wschodnich, w południowo-wschodniej części Gór Bialskich, na terenie Śnieżnickiego Parku Krajobrazowego, obszaru Natura 2000 Góry Bialskie i Grupa Śnieżnika PLH020016 SOO[3], na wschodnim zboczu Iwinki, poniżej Rudawca, w gminie Stronie Śląskie, około 2,3 km, na południe, powyżej Bielic[2].
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Rezerwat został utworzony w 1963 roku Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego (Monitor Polski z 1963 r, Nr 48, Poz. 242). Jest to rezerwat leśny o powierzchni 124,68 ha[1], utworzony dla ochrony ciekawych i rzadkich gatunków chronionych oraz naturalnych zbiorowisk roślinnych[2]. Rezerwat utworzono głównie dla zachowania i ochrony lasu regla dolnego z buczyną górską z domieszką jaworu (Acer pseudoplatanus) i świerka pospolitego (Picea abies) oraz wysokogórskiego boru świerkowego regla górnego[2].
Rezerwat utworzono na wschodnim zboczu kopulastego szczytu Iwinki położonej niżej Rudawca na wysokości od 980 do 1000 m n.p.m., w najwyższej partii Gór Bialskich i najdzikszym rejonie w całych Sudetach, gdzie rosnące gęste lasy zachowały swój pierwotny charakter[2]. Obszar rezerwatu zasięgiem obejmuje najcenniejszą część kompleksu zwanego „Puszczą Jaworową”. Rezerwat w pobliżu górnej granicy występowania obejmuje fragment naturalnego lasu liściastego, stanowiący relikt dawnej Puszczy Sudeckiej, w którym zachowały się ponad 150-letnie buki i jawory[2]. Powierzchnię leśną rezerwatu zbliżoną swoim charakterem do naturalnego lasu, tworzy górnoreglowy las świerkowy, zakwalifikowany do boru wysokogórskiego. Lasów tego typu zachowało się w Sudetach bardzo niewiele. Podłoże rezerwatu tworzą skały metamorficzne gnejsy i łupki łyszczykowe, z których zbudowane są Góry Bialskie[2].
Ochroną objęto szczytowy fragment wzniesienia, porośnięte wysokogórskim lasem regla dolnego i górnego, starodrzewem oraz bogatym zestawem traworośli i unikalnymi gatunkami roślin wysokogórskich i fragmentem skarłowaciałego lasu świerkowego. Pomimo zanieczyszczeń wywołanych katastrofą ekologiczną w Sudetach teren rezerwatu nadal stanowi wyjątkowe zbiorowisko flory i fauny.
Obszar rezerwatu jest objęty ochroną czynną[1].
Flora
[edytuj | edytuj kod]
Z rzadkich roślin wśród flory zielnej występują: paproć wietlica alpejska, kosmatka olbrzymia, storczyk gnieźnik leśny, fiołek sudecki, modrzyk górski i dzwonek brodaty, który ma drugie stanowisko w sąsiednim rezerwacie „Śnieżnik Kłodzki”[2].
Fauna
[edytuj | edytuj kod]- Z ssaków na terenie rezerwatu występują: jeleń, sarna, dzik, zając, lis, borsuk, kuna leśna.
- Z ptaków gnieździ się: głuszec, cietrzew, jarząbek[4], jastrząb, kruk, dzięcioły, drozd, a nad potokiem żyją pluszcze.
- Z gadów i płazów występują żmija zygzakowata oraz salamandra plamista.
- Z ryb występuje pstrąg potokowy i pstrąg źródlany.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Kompleks leśny, na terenie którego położony jest rezerwat, w przeszłości stanowił dobra Marianny Orańskiej, a w okresie międzywojennym wchodził w skład prywatnego majątku ziemskiego. Przyrodnicze bogactwo tego rejonu dostrzeżono już w XIX wieku. Było to wówczas ulubione miejsce księżnej Marianny, która ceniła jego dzikość i naturalność i nazywała „Rajem” (ówczesna nazwa rezerwatu to Saalwiesen). Mając na uwadze ochronę tego urokliwego zakątka prowadziła planową gospodarkę leśną, co uchroniło znajdujące się w tym rejonie duże kompleksy leśne przed bezmyślnym wyrębem. W 1937 roku władze niemieckie, ze względu na wybitne walory przyrodnicze, część Puszczy Jaworowej na zboczu Iwinki, o powierzchni wynoszącej 20 ha, uznały za obszar ochronny[2]. Na obszarze ochronnym na mocy ówczesnego prawa zabroniono wyrębu drzewa, uszkadzania roślinności, polowania i płoszenia zwierzyny. Po 1945 roku obszar przez kilka lat czekał na ponowną prawną ochronę. Rezerwat przyrody o nazwie „Puszcza Śnieżnej Białki” został utworzony dopiero w 1963 roku, na obszarze ponad 124 ha[2].
Turystyka
[edytuj | edytuj kod]Przez rezerwat prowadzi szlak turystyczny[2]:
zielony – fragment prowadzący z Orłowca na Halę pod Śnieżnikiem i dalej, przechodzi przez środek rezerwatu.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Rezerwat przyrody Puszcza Śnieżnej Białki. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2019-04-26].
- ↑ a b c d e f g h i j k Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 16: Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1993, s. 275-277. ISBN 83-7005-341-6.
- ↑ Geoserwis GDOŚ. [dostęp 2019-04-26].
- ↑ Leokadia Stanowska, Tadeusz Stanowski: Rezerwaty przyrody w Masywie Śnieżnika zagrożone przez turystykę [w:] "Chrońmy przyrodę ojczystą" R. XLII (1986), nr 5 (wrzesień-październik), s. 55-61
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 16: Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1993, ISBN 83-7005-341-6
