Rezerwat przyrody Wodospad Wilczki
50°13′45″N 16°45′38″E/50,229167 16,760556 Fragment rezerwatu z wodospadem Wilczki | |
| rezerwat krajobrazowy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Mezoregion | |
| Data utworzenia |
1958 |
| Akt prawny | |
| Powierzchnia |
2,75 ha |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego  | |
Położenie na mapie gminy Bystrzyca Kłodzka  | |
| 50°13′45″N 16°45′38″E/50,229167 16,760556
| |
Rezerwat przyrody Wodospad Wilczki – krajobrazowy rezerwat przyrody położony w województwie dolnośląskim, powiecie kłodzkim, w gminie Bystrzyca Kłodzka, w pobliżu miejscowości Międzygórze.
Położenie i opis
[edytuj | edytuj kod]Znajduje się na terenie Śnieżnickiego Parku Krajobrazowego, na wysokości 570 m n.p.m. w obrębie obszaru Natura 2000 PLH020016 Góry Bialskie i Grupa Śnieżnika SOO[1].
Założony w 1958 roku na powierzchni 2,75 ha rezerwat obejmuje teren wokół wodospadu, kotła i przełomu Wilczki. W zarządzeniu z roku 2012 podano, że obszar rezerwatu zostaje zmniejszony do 2,65 ha[2], jednak okazało się, że przy opracowywaniu tego zarządzenia w wyniku pomyłki pominięto dwa pododdziały[3]. Błąd ten został skorygowany zarządzeniem z 2016 roku, które przywróciło poprzednią, prawidłową wartość – 2,75 ha[3].
Na terenie rezerwatu rośnie stary las bukowy z domieszką jodły, jawora i świerka[4]. Występują tu m.in. następujące gatunki roślin: żywiec gruczołowaty, marzanka wonna, kokoryczka okółkowa, przenęt purpurowy, jęczmieniec zwyczajny, wietlica samicza, zachyłka oszczepowata, nerecznica szerokolistna, gajowiec żółty, kostrzewa leśna[4]. Chłodny, ciemny i wilgotny mikroklimat sprzyja również bujnej wegetacji mszaków. Dno wąwozu i jego ujście porastają ziołorośla lepiężnikowe z wilgociolubnymi gatunkami roślin, takimi jak: lepiężnik biały, miłosna górska, modrzyk górski i miesiącznica trwała[4].
Wodospad
[edytuj | edytuj kod]Dawniej nazywany również Wodogrzmoty Żeromskiego, Wodospad Wilczki (niem. Wölfelsfall) znajduje się na potoku Wilczka w Masywie Śnieżnika (Sudety Wschodnie), w pobliżu Międzygórza. Wysokość wodospadu wynosi 22 m. Jest to drugi co do wielkości wodospad w polskich Sudetach, po Wodospadzie Kamieńczyka. Przed wielką powodzią w 1997 r. woda spadała z wysokości o 5 metrów większej. Powódź wymyła wtedy, jak się okazało, sztucznie wykonany próg z początków XIX w. Przed 1945 r. wysokość wodospadu sięgała nawet 30 m. Wody spadają z progu szerokości ok. 3 m do niewielkiego kotła eworsyjnego wyżłobionego w mniej odpornych łupkach łyszczykowych. Zimą wokół kaskady tworzy się efektowny lodospad.
Powstanie wodospadu związane jest ze wznoszeniem się trzeciorzędowego uskoku przerywającego bieg potoku. Skały progu i wąwozu zbudowane są z gnejsów gierałtowskich. Wąwóz za wodospadem, mający szerokość ok. 3 m, 20 m długości i 15 m głębokości, nazywany jest kanionem amerykańskim. Po ok. 300 m Wilczka wypływa w dużo szerszą dolinę, przegrodzoną dalej tamą wybudowaną tu w 1908 roku.
Turystyka
[edytuj | edytuj kod]Pierwszy znany opis tego miejsca pochodzi z roku 1781 i wyszedł spod pióra H. Reissera. Przełom rzeki uchodził wtedy za niepokonany, aż do 1834, gdy oficerowie Lutz i von Leuthold przepłynęli go wpław[4]. Od końca XVIII wieku był celem częstych wycieczek organizowanych z okolicznych kurortów – Lądka i Długopola-Zdroju. W XIX wieku, za czasów królewny Marianny Orańskiej powyżej wodospadu powstał mały park z fontanną, a otoczenie urządzono w stylu romantycznego ogrodu[4]. Z inicjatywy rodzeństwa Neglerów wybudowano schody, poręcze i kładki z dojściami na punkty widokowe oraz na dno wąwozu[4]. Za zwiedzanie wodospadu pobierano wówczas opłatę. Po dawnym założeniu parkowym do dziś nie przetrwały żadne ślady.
Obecnie zwiedzanie jest ogólnodostępne w ramach wytyczonych w rezerwacie ścieżek.
- W pobliżu przechodzi
szlak turystyczny z Międzygórza na górę Igliczną[4]. - Dla zwiedzających ponad wodospadem przerzucony jest stalowy mostek oraz bezpieczny punkt widokowy po przeciwnej stronie.
- Na terenie rezerwatu wytyczone są dwie dydaktyczne ścieżki przyrodnicze.
- Kilkadziesiąt metrów od wodospadu, przy drodze do Międzygórza, znajduje się hotel i parking samochodowy[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Geoserwis GDOŚ. [dostęp 2014-01-24].
- ↑ Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu Nr 6 z dnia 27 kwietnia 2012 r. w sprawie rezerwatu przyrody „Wodospad Wilczki” (Dz. Urz. Woj. Doln. z dnia 2 maja 2012 r. poz. 1629). [dostęp 2018-09-24].
- ↑ a b Uzasadnienie do zarządzenia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu z dnia 20 czerwca 2016 r. zmieniającego zarządzenie w sprawie rezerwatu przyrody „Wodospad Wilczki”. [dostęp 2018-09-24].
- ↑ a b c d e f g h Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 16: Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1993, s. 366-368. ISBN 83-7005-341-6.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 16: Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1993, ISBN 83-7005-341-6
- Krzysztof R. Mazurski Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie, SUDETY Oficyna Wydawnicza Oddziału Wrocławskiego PTTK, Wrocław 1995, ISBN 83-85550-48-8
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Rozszerzony opis Wodospadu Wilczki
- Szerszy opis turystyczny wodospadu – Sudecki Informator Turystyczny. sudety.net.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-03)].
- Galeria fotografii, również archiwalnych
- praca zbiorowa: Rezerwaty przyrody województwa dolnośląskiego. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska we Wrocławiu, 2017, s. 140–141. ISBN 978-83-64233-26-5.
