Stefan Wierbłowski

Stefan Wierbłowski
Data i miejsce urodzenia	17 marca 1904 ; Warszawa, Królestwo Polskie
Data i miejsce śmierci	4 grudnia 1978 ; Warszawa, Polska
	Ambasador RP w Czechosłowacji
Okres	od 22 czerwca 1945; do 28 listopada 1947
Przynależność polityczna	Polska Partia Robotnicza
Poprzednik	Stanisław Baliński
Następca	Roman Adam Staniewicz (chargé d’affaires)
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Stefan Wierbłowski (ur. 17 marca 1904 w Warszawie, zm. 4 grudnia 1978 tamże) – polski polityk komunistyczny i dyplomata PRL, pełnomocnik tajnego Centralnego Biura Komunistów Polski przy Komitecie Centralnym WKP (b) (1944)^[3], ambasador Polski w Czechosłowacji (1945–1947). Członek Komitetu Centralnego Polskiej Partii Robotniczej (1944–1948), następnie członek Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (1948–1968). Redaktor naczelny Nowych Dróg (1959–1968).

Życiorys

W latach 1919–1920 pracował w Drukarni Łazarewskiego Instytutu Komisariatu Ormiańskiego Ludowego Komisariatu d.s Narodowości RFSRR jako ekspedytor. Od 1919 członek Komsomołu, od 1920 w Komunistycznej Partii Robotniczej Polski. W latach 1921–1924 sekretarz Komitetu Dzielnicowego Praga, członek i kierownik Centralnej Techniki. W latach 1923–1925 studiował w Wolnej Wszechnicy Polskiej na Wydziale Społeczno-Politycznym. W latach 1927–1930 w czasie studiów w Caen w Instytucie Chemii Przemysłowej był członkiem Francuskiej Partii Komunistycznej (m.in. członkiem Komisji Wykonawczej Grup Polskich). W latach 1931, 1933–1934 był członkiem Krajowego Sekretariatu KC KPP, członkiem i sekretarzem Centralnej Redakcji. Po powrocie do Polski w 1935 został aresztowany za działalność komunistyczną i skazany na dwanaście lat więzienia.

Uwolniony po agresji III Rzeszy i ZSRR na Polskę przeszedł na teren okupacji sowieckiej. W końcu 1939 kierownik Wydziału Pracy Rejonowego Komitetu Wykonawczego w Białymstoku. W latach 1939–1940 pracował jako kierownik techniczny w Chemicznej Spółdzielni Pracy "CHIMTRUD" w Białymstoku. Od października 1940 do czerwca 1941 był sekretarzem redakcji w polskojęzycznym Sztandarze Wolności w Mińsku. Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej ewakuowany, pracownik w Komitecie Wykonawczym Kominternu (IKKI) w Moskwie. W 1942 był redaktorem Nowych Widnokręgów w Kujbyszewie, potem w Moskwie. Od stycznia 1944 był członkiem i instruktorem tajnego Centralnego Biura Komunistów Polski przy KC WKP(b) w Moskwie.

W drugiej połowie 1944 wrócił do Polski jako członek Komitetu Centralnego Polskiej Partii Robotniczej. Otrzymał stanowisko zastępcy szefa Resortu Informacji i Propagandy PKWN, po przekształceniu 31 grudnia 1944 PKWN w Rząd Tymczasowy został podsekretarzem w Ministerstwie Informacji i Propagandy. Od 31 grudnia 1944 był również posłem do Krajowej Rady Narodowej. W dniu 30 marca 1945 otrzymał nominację na posła RP w Pradze. Został ambasadorem w Czechosłowacji, funkcję tę pełnił w okresie od 22 czerwca 1945 do 28 listopada 1947. W czasie swojej misji m.in. skutecznie interweniował u ministra spraw zagranicznych Czechosłowacji Jana Masaryka, gdy w grudniu 1945 władze w Pradze próbowały wysiedlić część Polaków z Zaolzia do Polski.

Odwołany z funkcji ambasadora w październiku 1947, został sekretarzem generalnym w Ministerstwie Spraw Zagranicznych w lutym 1948. W kwietniu 1951 został zaś podsekretarzem stanu w MSZ. We wrześniu 1954 jest zmuszony odejść z MSZ z powodu zawału serca. Wtedy został mianowany przewodniczącym Rady Naukowo-Wydawniczej Polskiej Akademii Nauk, kierownikiem Katedry Historii Powszechnej w Instytucie Nauk Społecznych KC PZPR oraz sekretarzem Komisji Biura Politycznego KC PZPR do Spraw Nauki. Jednocześnie nadano mu tytuł profesora nadzwyczajnego.

W 1956 został przewodniczącym Polskiego Komitetu do spraw UNESCO i członkiem Rady Wykonawczej UNESCO z ramienia Polski. W 1962 został wiceprzewodniczącym Rady Wykonawczej UNESCO. W marcu 1959 został redaktorem naczelnym Nowych Dróg, którą to funkcję sprawował do 1968, kiedy został skierowany na emeryturę.

Delegat na I, II, III i IV Zjazd Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W latach 1948–1968 był członkiem KC PZPR.

Zmarł w Warszawie. Pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera C 35-5-14)^[4].

Ordery i odznaczenia

Order Sztandaru Pracy I klasy
Order Krzyża Grunwaldu II klasy
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (22 lipca 1949)^[5]
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (19 lipca 1946)^[6]
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Medal 10-lecia Polski Ludowej^[7]
Wielka Wstęga Orderu Białego Lwa (Czechosłowacja, 1947)^[8]
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Zasługi Republiki Węgierskiej (Węgry, 1948)^[9]
Order Flagi Narodowej I stopnia (KRL-D, 1954)^[10]
Order 9 września 1944 II stopnia (Bułgaria, 1948)^[11]

Przypisy

↑ Od 22 czerwca 1945 do 1 kwietnia 1947 jako poseł.
↑ chargé d’affaires przy rządzie Czechosłowacji w Londynie reprezentujący Rząd RP na uchodźstwie
↑ Czesław Grzelak, Henryk Stańczyk, Stefan Zwoliński, Armia Berlinga i Żymierskiego, Warszawa 2009, s. 42
↑ Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2020-05-12] .
↑ M.P. z 1949 r. nr 62, poz. 832 „za wybitne zasługi w służbie państwowej”.
↑ M.P. z 1947 r. nr 16, poz. 35 „za zasługi na polu ogólno - państwowej pracy”.
↑ „Kurier Polski”, nr 262 z 7 grudnia 1978, s. 2.
↑ M.P. z 1947 r. nr 68, poz. 465 zezwolenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 14 marca 1947 r. na przyjęcie i noszenie orderów państw obcych.
↑ Układ polsko-węgierski wkładem w pokój i bezpieczeństwo [w:] „Gazeta Robotnicza”, 21 czerwca 1948, s. 1.
↑ Wysokie odznaczenia Koreańskiej Republiki Ludowej otrzymali członkowie rządu i działacze polscy. „Życie Warszawy”. Rok XI Nr 260 (3431), s. 1, 1 listopada 1954. Warszawa: Instytut Prasy „Czytelnik”. [dostęp 2023-07-01].
↑ Symbole braterskiej współpracy [w:] "Gazeta Robotnicza", nr 149, 1 czerwca 1948, s. 2.

Bibliografia, linki

Zaolzie w świetle szyfrogramów polskiej placówki dyplomatycznej w Pradze oraz MSZ w Warszawie 1945–1949. polonica.cz. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-27)].
Informacje w BIP IPN
Wierbłowski Stefan - biogram w bazie Sejmu RP

[1] Od 22 czerwca 1945 do 1 kwietnia 1947 jako poseł.

[2] chargé d’affaires przy rządzie Czechosłowacji w Londynie reprezentujący Rząd RP na uchodźstwie

[3] Czesław Grzelak, Henryk Stańczyk, Stefan Zwoliński, Armia Berlinga i Żymierskiego, Warszawa 2009, s. 42

[4] Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2020-05-12] .

[5] M.P. z 1949 r. nr 62, poz. 832 „za wybitne zasługi w służbie państwowej”.

[6] M.P. z 1947 r. nr 16, poz. 35 „za zasługi na polu ogólno - państwowej pracy”.

[7] „Kurier Polski”, nr 262 z 7 grudnia 1978, s. 2.

[8] M.P. z 1947 r. nr 68, poz. 465 zezwolenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 14 marca 1947 r. na przyjęcie i noszenie orderów państw obcych.

[9] Układ polsko-węgierski wkładem w pokój i bezpieczeństwo [w:] „Gazeta Robotnicza”, 21 czerwca 1948, s. 1.

[10] Wysokie odznaczenia Koreańskiej Republiki Ludowej otrzymali członkowie rządu i działacze polscy. „Życie Warszawy”. Rok XI Nr 260 (3431), s. 1, 1 listopada 1954. Warszawa: Instytut Prasy „Czytelnik”. [dostęp 2023-07-01].

[11] Symbole braterskiej współpracy [w:] "Gazeta Robotnicza", nr 149, 1 czerwca 1948, s. 2.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]