Tiberiu Olah

Tiberiu Olah
Data i miejsce urodzenia	2 stycznia 1928 ; Arpășel
Pochodzenie	rumuńskie
Data i miejsce śmierci	2 października 2002 ; Târgu Mureș
Gatunki	muzyka poważna, muzyka współczesna
Zawód	kompozytor

Tiberiu Olah (ur. 2 stycznia 1928 w Arpășel^[1]^[2], zm. 2 października 2002 w Târgu Mureș) – rumuński kompozytor.

Życiorys

W latach 1946–1949 studiował w konserwatorium w Klużu^[1]^[2]. Od 1949 do 1954 roku przebywał w Moskwie, gdzie uczył się u Jewgienija Messnera w Konserwatorium Moskiewskim^[1]. Od 1958 do 1974 roku był wykładowcą konserwatorium w Bukareszcie^[1]. W latach 1966–1971 uczestnik Międzynarodowych Letnich Kursów Nowej Muzyki w Darmstadcie^[1]^[2]. Stypendysta Deutscher Akademischer Austauschdienst w Berlinie (1969–1970 i 1972)^[1].

Otrzymał nagrodę im. G. Enescu (1965), nagrodę związku kompozytorów rumuńskich (1974, 1981 i za całokształt twórczości 1993) oraz nagrodę fundacji im. S. Kusewickiego (1972)^[1].

Twórczość

Posługiwał się oryginalnym systemem modalnym, którego źródła z jednej strony tkwią w ludowej muzyce Siedmiogrodu, z drugiej w twórczości Béli Bartóka i częściowo Antona Weberna^[1]. W technice transformacji komórek dźwiękowych zastosował metody numeryczne^[1]. Duży wpływ na jego twórczość wywarł rzeźbiarz Constantin Brâncuși, któremu zadedykował cykl utworów na różne zestawy instrumentów^[1]. Także inne swoje kompozycje często łączył w cykle możliwe do wykonywania w różnych wariantach^[1].

Pisał także muzykę filmową, unikając w niej jednak konwencjonalnych schematów i banału^[1].

Ważniejsze kompozycje

(na podstawie materiałów źródłowych^[1])

Utwory orkiestrowe

Mała suita (1954)
4 symfonie (I 1956, II 1986, III 1989, IV „Sinfonia giocosa” 1991)
cykl Hommage à Brâncuși: I Columna infinita (1962), II I Sonata na klarnet (1963), III Espace et rythme na 3 grupy perkusyjne (1964), IV La porte du baiser (1965), V La table du silence (1968)
Translations: I na 16 instrumentów smyczkowych (1968), II na instrumenty smyczkowe i instrumenty dęte drewniane (1973), III na instrumenty dęte drewniane (1973)
Perspectives na 13 wykonawców (1969)
Evenimente 1907 (1972)
Crescendo (1972)
The Time of Memory na 4 instrumenty dęte, 2 fortepiany i trio smyczkowe lub zwiększoną obsadę smyczków (1974)
Harmonies: I (1975), II na instrumenty dęte i perkusję (1976), III (1978), IV na 23 instrumenty (1981)
Musica concertante na flet, klarnet i orkiestrę smyczkową (1990)
Obelisco per Wolfgang Amadeus na saksofon i orkiestrę (1991)

Utwory kameralne

Kwartet smyczkowy (1952), 2. wersja na orkiestrę smyczkową pt. Simfonie pentru coarde (1971)
Trio na klarnet, skrzypce i fortepian (1954)
Sonatina na skrzypce i fortepian (1955, wersja zrewid. 1963)
Invocations dla 5 wykonawców: I (1971), II (1975), III (1976)
PaROdiSSINIana na wiolonczelę i kontrabas (1973)
Sonata na flet i taśmę (1978)
Sonata na wiolonczelę i taśmę (1979)
II Sonata na klarnet lub saksofon (1982)
Sonata na kontrabas (1986)
Concerto notturno na wibrafon i saksofon (1986)
Kwartet smyczkowy I–III (1987)
Incontri spaziali na perkusję (1989)
Trio smyczkowe I–III (1993)

Utwory wokalno-instrumentalne

Cantata na chór żeński, 2 flety, perkusję i smyczki (1956)
oratorium Constelație omului na tenora, recytatora, chór i orkiestrę (1960)

Opery

opera telewizyjna Geamgii din Toledo (1970)

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 7. Część biograficzna n–pa. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2002, s. 157. ISBN 978-83-224-0808-7.
↑ ^a ^b ^c Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 4 Levy–Pisa. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2652. ISBN 0-02-865529-X.

[encmuz-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 7. Część biograficzna n–pa. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2002, s. 157. ISBN 978-83-224-0808-7.

[baker-2] Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 4 Levy–Pisa. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2652. ISBN 0-02-865529-X.

[1]

[2]