Trabant (samochód)

Trabant

Trabant 601
Inne nazwy	IFA Trabant
Producent	VEB Sachsenring Automobilwerke Zwickau
Projektant	Werner Lang
Okres produkcji	7 listopada 1957 – 30 kwietnia 1991
Miejsce produkcji	Zwickau (1957–1990) Zwickau (1990–1991)
Poprzednik	AWZ P70
Następca	brak
Dane techniczne
Segment	B
Typy nadwozia	2-drzwiowy sedan 3-drzwiowe kombi 3-drzwiowy furgon otwarte (Kübelwagen/Tramp)
Napęd	przedni
Liczba miejsc	4
Dane dodatkowe
Pokrewne	AWZ P70

Trabant – marka samochodów osobowych produkowanych w Niemieckiej Republice Demokratycznej w latach 1957–1991 w kombinacie VEB Sachsenring Automobilwerke w Zwickau, którego początki sięgają 1904 roku.

Geneza

Trabant był rozwinięciem taniego i małego samochodu osobowego AWZ P70 produkowanego w tych samych zakładach od 1955 roku. W samochodzie tym zastosowano karoserię o drewnianym szkielecie, pokrytą poszyciem z tworzywa sztucznego zwanego duroplastem. Wykorzystanie tworzyw sztucznych podwyższyło odporność auta na korozję. Karoseria z elementami z duroplastu ma podwyższoną wytrzymałość na zgniatanie; w razie pożaru duroplast nie pali się, a jego temperatura topnienia jest zbliżona do temperatury topnienia aluminium. Poza duroplastem zastosowano też inne rozwiązania techniczne, kontynuowane w następnych modelach: małolitrażowy silnik dwusuwowy, duże szyby, stosunkowo pojemne wnętrze itp..

Pierwszym samochodem pod nazwą Trabant był prototyp z 1954 roku pod oznaczeniem P50. Według jednak innych źródeł nazwa Trabant została nadana dla uczczenia wystrzelenia w ZSRR pierwszego sputnika, co nastąpiło dopiero w październiku 1957 roku – w języku niemieckim Trabant znaczy „satelita” i „towarzysz podróży”, podobnie jak po rosyjsku sputnik. 23 maja 1955 roku zaprezentowano prasie dopiero drewnianą makietę samochodu P50, a oficjalna prezentacja prototypu miała miejsce 23 października 1956 roku.

Wszystkich modeli Trabanta wyprodukowano w Zwickau 3 096 099 sztuk, z których w chwili zjednoczenia Niemiec było eksploatowanych ok. 2 miliony i głównie dzięki Trabantom NRD była najbardziej zmotoryzowanym krajem bloku wschodniego (w roku 1989 na jeden samochód osobowy przypadały 4 osoby).

Poziom produkcji

Model	Liczba
P50	131 450
P60	106 628
P601	2 818 547
1.1	39 474
Suma	3 096 099

Przekrój Trabanta P50

Graffiti przedstawiające Trabanta 601 na Murze Berlińskim

Po upadku Muru Berlińskiego liczba Trabantów na niemieckich drogach zaczęła spadać, co ilustruje poniższa tabela:

Data	Liczba zarejestrowanych Trabantów w Niemczech
1 lipca 1993	920 162
1 lipca 1994	814 642
1 lipca 1995	663 631
1 lipca 1996	530 358
1 lipca 1997	407 252
1 lipca 1998	308 669
1 lipca 1999	228 501
1 stycznia 2000	169 623
1 stycznia 2001	160 117
1 stycznia 2002	124 459
1 stycznia 2003	96 585
1 stycznia 2004	78 202
1 stycznia 2005	66 984
1 stycznia 2006	58 073
1 stycznia 2007	52 432
1 stycznia 2008	38 912
1 stycznia 2009	37 124
1 stycznia 2010	34 846
1 stycznia 2011	33 726
1 stycznia 2012	32 997
1 stycznia 2013	32 485
1 stycznia 2014	32 311
1 stycznia 2017	34 449

Trabant P50/500 i P60/600

Trabant P50/500
Trabant P60/600

Trabant P50
Producent	VEB Sachsenring Automobilwerke
Zaprezentowany	Lipsk 1957
Okres produkcji	1957–1962 (P50) 1962–1965 (P60)
Miejsce produkcji	Zwickau
Poprzednik	AWZ P70
Następca	Trabant 601
Dane techniczne
Typy nadwozia	2-drzwiowy sedan 3-drzwiowe kombi 3-drzwiowy furgon
Silniki	R2: 0,5 l o mocy 18 i 20 KM R2: 0,6 l o mocy 23 KM
Skrzynia biegów	4-biegowa manualna
Napęd	przedni
Długość	3361 mm
Szerokość	1493 mm
Wysokość	1460 mm
Rozstaw osi	2020 mm
Masa własna	620 kg
Zbiornik paliwa	24 l
Liczba miejsc	4
Ładowność	330 kg
Dane dodatkowe
Konkurencja	DAF 600 FSO Syrena 100/101/102 Zastava 600/750 ZAZ-965 Zaporożec

Trabant P50 Kombi

Tył Trabanta P50 z 1958 roku

Tył Trabanta P60 Kombi

Silnik P60

Silnik P50

W listopadzie 1957 roku wykonano pierwszą serię 50 egzemplarzy Trabanta P50. W tym samym roku pojazd zadebiutował na Targach Lipskich. 1 maja 1958 roku zakłady VEB Automobilwerk Zwickau oraz VEB Sachsenring Zwickau połączono w jeden kombinat o nazwie VEB Sachsenring Automobilwerke Zwickau, by umożliwić produkcję wielkoseryjną, i 10 lipca tego samego roku ruszyła produkcja seryjna samochodu. Samochody otrzymały przy tym znak fabryczny w formie stylizowanej litery S, nawiązującej kształtem do toru wyścigowego Sachsenring. P50 początkowo wyposażony był w silnik o pojemności 0,5 l i mocy 18 KM. Używano też oznaczenia „Trabant 500”.

Jak u poprzednika – P70 – poszycie wykonane było z duroplastu, lecz osadzone na stalowej konstrukcji, zamiast drewnianej. W 1959 roku został wprowadzony zmodernizowany silnik P50/1 o mocy 20 KM oraz nowy gaźnik 28 HB 1-1. Od 1959 roku produkowano także samochody w lepszym wykończeniu, z dekoracyjnymi chromowanymi paskami na bokach i dwukolorowym malowaniem (ich cena wynosiła 8470 marek wobec 7450 marek za zwykłą wersję). W tym samym roku powstała pilotażowa seria Trabantów w wersji P50 Kombi, a w styczniu 1960 roku rozpoczęła się produkcja seryjna. Tylna kanapa się w nim składała, a przy dwóch osobach mógł on przewozić 210 kg bagażu. Istniała też wersja turystyczna kombi P50 Camping Limousine produkowana od sierpnia 1961, w której siedzenia rozkładały się do spania, a w dachu był luk zakrywany brezentem. Na eksport produkowano także w niewielkiej liczbie od 1961 roku furgony P50 Lieferwagen, bez tylnych siedzeń i z zaślepionymi tylnymi bocznymi oknami. Od maja do października 1962 roku montowano w samochodach zmodyfikowany silnik P50/2, w którym zastosowano m.in. nowy wał korbowy. Od kwietnia 1962 samochody te otrzymywały także całkowicie synchronizowaną skrzynię biegów. Natomiast w lipcu opracowano silnik o większej pojemności 594,5 cm³. Pojazdy z takimi silnikami otrzymały oznaczenie fabryczne P60, a handlowe 600. Modele P50 produkowane były od 1957 do października 1962 roku, a P60 w wersji sedan od 1962 do 1964 roku. Wersja kombi P60 produkowana była do 1965 roku (przez rok równolegle z modelem 601).

Powstało łącznie 131 450 sztuk P50 i 106 628 sztuk wersji P60. Według innych danych wyprodukowano 131 435 P50, w tym 11 648 kombi, i 96 707 P60, w tym 36 244 kombi.

Początkowo większość P50 kierowana była na eksport, w tym do krajów zachodnich, w celu uzyskania walut wymienialnych. Jedynie ok. 1/5 samochodów skierowano na rynek NRD – wyeksportowano ich 190 078, w tym 22 921 na Zachód.

Dane techniczne

Pojazd występował z silnikiem dwusuwowym 0,5 l o mocy 18 i 20 KM oraz 0,6 l o mocy 23 KM. Napęd przenoszony był na przednie koła za pomocą 4-biegowej manualnej skrzyni biegów.

Wersja	Silnik	Średnica × skok tłoka	St. sprężania	Moc maksymalna	Maks. moment obrotowy	V-max
P50	R2 0,5 l (499 cm³)	66 × 73 mm	6,6:1	18 KM (13 kW) przy 3750 obr./min	41 N·m przy 2750 obr./min	90 km/h
P50/1 i P50/2	R2 0,5 l (499 cm³)	66 × 73 mm	7,1:1	20 KM (15 kW) przy 3900 obr./min	44 N·m przy 2750 obr./min	95 km/h
P60	R2 0,6 l (594,5 cm³)	72 × 73 mm	7,6:1	23 KM (18 kW) przy 3900 obr./min	52 N·m przy 2750 obr./min	106 km/h

• Wymiary
  • Rozstaw kół przód: 1210 mm
  • Rozstaw kół tył: 1255 mm
• Dana użytkowe
  • Minimalna średnica zawracania: 10 m
  • Spalanie: 6,3 l paliwa dla silników 0,5 l i 6,8 l dla silników 0,6 l
  • Przyspieszenie 0–80 km/h: 30 s (P50), 24 s (P60)

Trabant 601

Trabant 601

Trabant 601 S
Producent	VEB Sachsenring Automobilwerke
Zaprezentowany	Lipsk 1964
Okres produkcji	1964–1990
Miejsce produkcji	Zwickau
Poprzednik	Trabant P60/600
Następca	Trabant 1.1
Dane techniczne
Typy nadwozia	2-drzwiowy sedan 3-drzwiowe kombi (Universal) 3-drzwiowy furgon (Lieferwagen) otwarte (Kübelwagen/Tramp)
Silniki	R2: 0,6 l o mocy 23 i 26 KM
Skrzynia biegów	4-biegowa manualna
Napęd	przedni
Długość	3555 mm 3560 mm (Universal) 3480 mm (Tramp)
Szerokość	1510 mm 1506 mm (Tramp)
Wysokość	1437 mm 1465 mm (Tramp)
Rozstaw osi	2020 mm
Masa własna	615 kg 650 kg (Universal) 645 kg (Tramp)
Zbiornik paliwa	24 l (do 1973) 26 l (od 1973)
Liczba miejsc	2-4
Bagażnik	415 l 450/1400 l (Universal)
Ładowność	335 kg 390 kg (Universal) 375 kg (Tramp)
Dane dodatkowe
Konkurencja	FSO Syrena 103/104/105 Polski Fiat 126p Zastava 750/850 ZAZ-966/968 Zaporożec

Prototypowy Trabant 601 zaprezentowany podczas VI zjazdu partii SED w Berlinie

Trabant 601 Universal

Trabant 601 Lieferwagen

Tył Trabanta 601 Universal

Tył Trabanta 601 S w wersji sedan

Milionowy egzemplarz Trabanta – 601 deLuxe

Prace nad Trabantem 601, którymi kierował Werner Lang, rozpoczęły się już pod koniec lat 50. Pierwsze projekty zostały pokazane w grudniu 1959 roku ministerialnej komisji, która po długich rozmowach zaakceptowała je. Przez następne 2 lata wykonano 6 prototypów już pod nazwą Trabant P601, a publicznie pokazano je podczas szóstego zjazdu partii komunistycznej SED w Berlinie Wschodnim w 1963 roku. W marcu 1964 roku Trabant 601 zadebiutował na Targach Lipskich, gdzie wywołał spore zainteresowanie m.in. poprzez całkowicie zmienione nadwozie, które, mimo że wykonane było nadal z duroplastu, to jednak odznaczało się kanciastością nawiązującą do stylistyki aut zachodnich czy do „skrzydlatych” samochodów produkowanych w Stanach Zjednoczonych.

Seryjna produkcja pojazdu rozpoczęła się w czerwcu 1964 roku, a więc trzy miesiące po debiucie w Lipsku. Samochód przez pierwsze pięć lat dostępny był w sześciu kolorach: białym, szarym oraz w pastelowych odcieniach zielonego, brązowego, żółtego i niebieskiego. W tym samym roku rozpoczęto eksport samochodów, głównie do krajów Bloku wschodniego, m.in. do Polski, gdzie pojazd konkurował z Syreną, a później Polskim Fiatem 126p, Czechosłowacji, Węgier czy Jugosławii, gdzie konkurował z Zastavą 750. Eksport obejmował też Europę Zachodnią (jeszcze w 1964 roku sprzedano tam 6565 sztuk), gdzie Trabanty trafiały m.in. do Holandii, Belgii, Danii, Finlandii, Grecji czy nawet Niemiec Zachodnich. Pojazd wysyłano też poza Europę, m.in. do Egiptu.

We wrześniu 1965 roku do produkcji seryjnej weszła odmiana kombi, która otrzymała oznaczenie 601 „Universal”. Do tego czasu produkowano odmianę kombi modelu P60/600. Nowa wersja Trabanta 601 poza tym, że posiadała większy bagażnik o pojemności 450 litrów (w wersji sedan miał on 415 l), a po złożeniu tylnej kanapy 1400 litrów, cieszyła się również większym popytem na rynku. W 1966 roku pojawił się – bazujący na wersji kombi – dwuosobowy furgon o nazwie „Lieferwagen”, (dosłownie: samochód dostawczy); charakteryzował się on m.in. zabudowanymi tylnymi bocznymi szybami. W 1972 roku został wycofany z produkcji.

Na przełomie 1965 i 1966 roku powstał prototyp Trabanta pod nazwą P602, który charakteryzował się m.in. nadwoziem typu hatchback. W kwietniu 1966 roku pojawiła się lepiej wyposażona odmiana 601L (lux). W 1967 roku do produkcji seryjnej wszedł model o nadwoziu otwartym „Kübelwagen”, a w 1978 roku jego cywilna odmiana „Tramp”. Od wiosny 1967 roku w ofercie były trzy odmiany wyposażeniowe samochodu: Standard, S (Sonderwunsch) i de Luxe.

Pod koniec 1968 roku dwusuwowy silnik Trabanta o pojemności 594,5 cm³ został wzmocniony z 23 do 26 KM co wpłynęło nieco na osiągi pojazdu. Lepsze było przyśpieszenie i elastyczność, a także zwiększyła się prędkość maksymalna.

W 1973 roku zwiększono zbiornik paliwa z 24 do 26 litrów, a także wprowadzono opcjonalnie opony bezdętkowe. 22 listopada tego samego roku wyprodukowano milionowego Trabanta, a jubileuszowym egzemplarzem został model w wersji deLuxe. W 1974 roku po raz pierwszy w historii produkcja przekroczyła 100 tys. sztuk. W 1980 roku wprowadzono dwuobwodowy układ hamulcowy, a w 1982 roku nowy gaźnik. W 1983 roku natomiast wprowadzono instalację o napięciu 12 V z alternatorem. W latach 1986–1988 stworzono 3 egzemplarze Trabanta przeznaczonego do wyścigów, ze wzmocnionym silnikiem dwusuwowym. W 1988 roku wyprodukowano rekordową liczbę egzemplarzy – 146 400 sztuk, a także wprowadzono zawieszenie tylne niezależne, na kolumnach resorujących.

W 1989 roku upadł Mur Berliński, a 3 października 1990 roku Niemiecka Republika Demokratyczna weszła w skład RFN. Trabant w nowych okolicznościach nie był w stanie konkurować z zachodnimi konstrukcjami, nawet po wprowadzeniu wersji 1.1 z silnikiem Volkswagena Polo. Ostatni egzemplarz Trabanta z silnikiem dwusuwowym zjechał z taśmy 25 lipca 1990 roku. Przez cały okres produkcji powstało 2 818 547 sztuk.

Dane techniczne

Trabant wyposażony był w dwusuwowy silnik o pojemności 0,6 l i mocy 23 KM. W 1968 roku zwiększono moc do 26 KM. Motor Trabanta chłodzony był powietrzem za pomocą dmuchawy promieniowej ze starszego modelu P50 i umieszczony został nad przednią osią. Samochód miał napęd przenoszony na koła przednie za pomocą 4-biegowej, manualnej skrzyni biegów.

Wersja	Silnik	Układ zasilania	Średnica × skok tłoka	St. sprężania	Moc maksymalna	Maks. moment obrotowy	0–80 km/h	V-max
601	R2 0,6 l (594,5 cm³)	gaźnik BVF 28H	72 × 73 mm	7,6:1	23 KM (17 kW) przy 3800 obr./min	52 N·m przy 2700 obr./min	27 s	100–105 km/h
601	R2 0,6 l (594,5 cm³)	gaźnik BVF 28H	72 × 73 mm	7,6:1	26 KM (19,1 kW) przy 4200 obr./min	54 N·m przy 3000 obr./min	21,5 s	108 km/h

Dwusuwowy silnik Trabanta

Wnętrze Trabanta

Bagażnik Trabanta 601 w wersji sedan

Bagażnik Trabanta 601 w wersji Universal

• Podwozie
  • Zawieszenie przednie: niezależne, na poprzecznym półeliptycznym resorze piórowym i dolnych poprzecznych wahaczach
  • Zawieszenie tylne: niezależne, na poprzecznym resorze piórowym i skośnych wahaczach (od 1988 r. trójkątne wahacze skośne łożyskowane na poduszkach gumowych oraz sprężyny śrubowe)
  • Hamulce przód/tył: nożny, szczękowy, hydrauliczny, na cztery koła, o szczękach współbieżnych

z urządzeniem wyrównawczym, od 1984 roku dwuobwodowy.

• • Koła z obręczą: 4J × 13
  • Ogumienie: 145 SR 13
• Wymiary
  • Rozstaw kół przód: 1206 mm
  • Rozstaw kół tył: 1255 mm
  • Prześwit: 155 mm
• Masy
  • Masa całkowita maksymalna: 950 kg (1040 kg Universal)
  • Dopuszczalny nacisk osi przedniej: 450 kg (460 kg Universal)
  • Dopuszczalny nacisk osi tylnej: 520 kg (580 kg Universal)
  • Pojemność Bagażnika: 430 l (N/A l Universal)

Trabant 601 Kübelwagen

Trabant 601 Tramp

Tył Kübelwagena

Wnętrze Kübelwagena

Trabant 800 RS

Trabant 601 w Holandii

Trabant 601 w Bułgarii

Trabant 601 w Polsce

Trabant 601 Universal w Serbii

Trabant 601 Universal w Austrii

Trabant 601 Universal w Czechach

• Dana użytkowe
  • Minimalny promień zawracania: 10 m
  • Zużycie paliwa: 7,9 l

Inne wersje

Hycomat

Od roku 1965 produkowano w niewielkich ilościach model Hycomat z półautomatyczną skrzynią biegów, przeznaczony głównie dla użytkowników z dysfunkcją lewej nogi. Hycomat był sprzedawany jako sedan (Limousine) lub kombi (Universal).

Kübelwagen i Tramp

W 1966 roku opracowano prototyp Trabanta z nadwoziem otwartym przeznaczonym głównie dla Nationale Volksarmee. W kwietniu 1967 roku ruszyła produkcja seryjna tej odmiany. Pojazd charakteryzował się m.in. brakiem drzwi i zmienionym wyglądem tylnej części nadwozia. Prócz armii samochód przeznaczony był też m.in. dla leśnictwa czy rolnictwa. Od 1978 roku produkowano odmianę cywilną o nazwie Tramp. Produkcję zakończono w 1990 roku. Kübelwageny były używane m.in. do patrolowania Muru Berlińskiego.

800 RS

W latach 1986–1988 stworzono 3 egzemplarze Trabanta przeznaczonego do wyścigów, ze wzmocnionym silnikiem dwusuwowym o pojemności 771 cm³ i mocy 65 KM, który osiągał prędkość 160 km/h. Moc przenoszona była na koła przednie jak w modelu seryjnym, jednak za pomocą 5-biegowej, manualnej skrzyni biegów. Samochód konkurował z niektórymi pojazdami produkcji krajów Europy Zachodniej. Wymiary Trabanta 800 RS: długość/szerokość/wysokość: 3555 mm/1514 mm/1427 mm.

Eksport

Samochód eksportowany był do krajów takich jak:

Europa Wschodnia: Czechosłowacja Polska Węgry Rumunia Bułgaria Jugosławia

Europa Zachodnia: Holandia Belgia Finlandia Islandia Norwegia Grecja Szwajcaria Austria RFN Dania

Afryka: Egipt

Trabant 1.1

Trabant 1.1

Trabant 1.1 w wersji sedan
Producent	Sachsenring Automobilwerke
Zaprezentowany	Lipsk 1989
Okres produkcji	1989–1991
Miejsce produkcji	Zwickau
Poprzednik	Trabant 601
Następca	brak
Dane techniczne
Typy nadwozia	2-drzwiowy sedan 3-drzwiowe kombi otwarte (Tramp)
Silniki	R4: 1,0 l o mocy 40 KM
Skrzynia biegów	4-biegowa manualna
Napęd	przedni
Długość	3521 mm
Szerokość	1528 mm
Wysokość	1420 mm
Rozstaw osi	2020 mm
Masa własna	700 kg 735 kg (Universal)
Zbiornik paliwa	28 l
Liczba miejsc	4
Bagażnik	415 l 400/1400 l (Universal)
Ładowność	385 kg
Dane dodatkowe
Konkurencja	Polski Fiat 126p/126 BIS ZAZ-968M Zaporożec

Trabant 1.1 z serii przedseryjnej (metalowe zderzaki)

Tył Trabanta 1.1

Trabant 1.1 w Holandii

Trabant 1.1 poddany tuningowi na Węgrzech

Trabant 1.1 Universal

Trabant 1.1 Universal na Węgrzech

Tył Trabanta 1.1 Universal

Trabant 1.1 Universal „einer von 444”

Pod koniec lat 80. pracowano nad unowocześnieniem Trabanta, ale też i innych samochodów z NRD jak Wartburg czy Barkas B1000. W tym celu zakupiono jednostki napędowe od Volkswagena. Trabant został wyposażony w czterosuwowy silnik o pojemności 1,0 l i mocy 40 KM, który stosowano w Volkswagenie Polo. Wiązało się to ze wzmocnieniem ściany czołowej i przednich słupków, a ramę pomocniczą, na której osadzono silnik, zaprojektowano w zasadzie od nowa. Z racji ogromnych nakładów finansowych poniesionych przy zakupie jednostek napędowych, prace nad zmianami w nadwoziu ograniczono do minimum, rezygnując tym samym z prototypu 1.1 E stworzonego w 1988 roku, który posiadał gruntowanie zmodernizowany przód i nową klapę oraz zderzak tylny. W seryjnym 1.1 zastosowano nową atrapę i maskę, przeprojektowano deskę rozdzielczą, wyposażając ją m.in. w nowy zestaw wskaźników, zastosowano nowe tylne światła, a także plastikowe zderzaki. Prócz nowych silników i zmian stylistycznych w nadwoziu i wnętrzu pojazdu, zastosowano zamiast resorów piórowych kolumny MacPhersona, zbiornik paliwa umieszczono pod bagażnikiem, zwiększając go z 26 do 28 litrów, a przednie hamulce bębnowe zastąpiono tarczowymi.

W 1989 roku powstało 1000 egzemplarzy (w seriach odpowiednio po 150 i 850 sztuk) przedseryjnych Trabantów 1.1, które charakteryzowały się m.in. metalowymi zderzakami i lusterkami zewnętrznymi z modelu 601. Z powodu przemian politycznych produkcję seryjną samochodu rozpoczęto dopiero 21 maja 1990 roku w nowych zakładach w Zwickau-Mosel. Przedsiębiorstwo Sachsenring przewidywało wysoki popyt na wersję Universal, z tego też względu stosunek produkcji Trabantów wynosił odpowiednio 80% dla wersji kombi i 20% dla wersji sedan. Upadek Muru Berlińskiego i zjednoczenie Niemiec w 1990 roku zmieniły całkowicie i tak już niekorzystną sytuację Trabantów. Samochód nie mógł się odnaleźć w nowej sytuacji, gdyż jego przestarzała konstrukcja nie pozwalała na konkurencję z konstrukcjami zachodnimi (potocznie nazywany był „mumią z rozrusznikiem serca”). Z tego też powodu Trabant 1.1 w dużej mierze przeznaczony był na eksport, głównie na Węgry i do Polski, gdzie konkurował m.in. z Polskim Fiatem 126p (szczególnie z odmianą 126 BIS) i – zwłaszcza w wersji kombi – zyskał dużą popularność za sprawą znacznie większej od „malucha” funkcjonalności przy cenie tylko nieznacznie wyższej od ceny samochodu z FSM. 30 kwietnia 1991 roku ostatecznie produkcja Trabantów 1.1 została zakończona, a ostatnim egzemplarzem, który zjechał z taśmy, był Universal w kolorze różowym. Wytworzono łącznie 39 474 sztuk.

„einer von 444”

W 1994 roku przedsiębiorstwo Sachsenring odkryło w porcie w Mersin 444 egzemplarze Trabanta, które zostały wyeksportowane kilka lat wcześniej do Turcji. Turecki importer jednak zbankrutował i samochody nie zostały sprzedane na tamtejszym rynku. Pojazdy po ściągnięciu do Niemiec zostały odnowione i wyposażone w złote emblematy, grawerowaną tabliczkę z imieniem i nazwiskiem kupującego, tapicerkę ze sztucznej skóry oraz w radio i katalizator. Kupujący oprócz tego dostawał specjalny kluczyk i skórzany portfel. Taka seria Trabantów otrzymała nazwę „einer von 444” („jeden z 444”). Pojazd jednak ze względu na zbyt wysoką cenę, która była ponad trzy razy wyższa niż cena Trabanta 1.1 w 1991 roku, sprzedawał się słabo i do 1996 roku sprzedano zaledwie 90 sztuk. Ostatecznie postanowiono znacznie zniżyć cenę i rozpoczęto sprzedaż samochodów w sieci supermarketów Allkauf.

Dane techniczne

Trabant 1.1 wyposażony był w czterosuwowy silnik o pojemności 1,0 l i mocy 40 KM z Volkswagena Polo. Motor Trabanta chłodzony był cieczą w układzie zamkniętym i umieszczony został poprzecznie z przodu. Samochód miał napęd na koła przednie i 4-biegową, manualną skrzynię biegów.

Wersja	Silnik	Układ zasilania	Średnica × skok tłoka	St. sprężania	Moc maksymalna	Maks. moment obrotowy	0–100 km/h	V-max
1.1	R4 1,0 l (1043 cm³)	gaźnik Weber 32 TLA	75 × 59 mm	9,5:1	40 KM (30 kW) przy 5300 obr./min	74 N·m przy 2700 obr./min	21 s	126 km/h

Silnik Trabanta 1.1

Wnętrze Trabanta 1.1

Zestaw wskaźników

• Podwozie
  • Zawieszenie przednie: zwrotnice kolumnowe typu MacPherson oraz stabilizator przechyłu
  • Zawieszenie tylne: trójkątne wahacze skośne łożyskowane na poduszkach gumowych oraz sprężyny śrubowe
  • Hamulce przód/tył: tarczowe/bębnowe, układ hamulcowy dwuobwodowy w układzie poprzecznym
  • Koła z obręczą: 4J × 13 H – R45
  • Ogumienie: 145 R 13
• Wymiary
  • Rozstaw kół przód: 1280 mm
  • Rozstaw kół tył: 1255 mm
• Masy
  • Masa całkowita maksymalna: 1085 kg (1120 kg Universal)
  • Dopuszczalna masa przyczepy bez hamulców: 300 kg
  • Dopuszczalna masa przyczepy z hamulcami: 400 kg
• Dana użytkowe
  • Minimalny promień zawracania: 10 m
  • Zużycie paliwa w cyklu miejskim: 7,6 l

Inne wersje i prototypy

Prototyp Trabanta 1.1 Kübelwagen

Trabant 1.1 Tramp

Trabant 1.1 Caro Tramp 110

Kübelwagen i Tramp

W 1988 roku zbudowano dwa prototypy Trabanta 1.1 Kübelwagen. Pojazd mimo zastosowania w nim silnika Volkswagena nie wszedł do produkcji seryjnej. Jeden z prototypów można oglądać w muzeum w Zwickau. Wymiary pojazdu: długość/szerokość/wysokość: 3466 mm/1524 mm/1448 mm. W latach 1990–1991 trwała małoseryjna produkcja Trabanta 1.1 Tramp, a także powstało ok. 60 sztuk nieco lepiej wyposażonych Trabantów 1.1 Caro Tramp 110, które charakteryzowały się m.in. orurowaniem w kolorze żółtym.

1.1 Pick-up

W 1991 roku, czyli pod koniec produkcji Trabanta, powstał model 1.1 w wersji pick-up. Charakteryzował się dwuosobowym nadwoziem ze skrzynią ładunkową. Masa pojazdu wynosiła 680 kg, a ładowność 405 kg. Powstały prospekty reklamowe, odbyły się prezentacje auta, jednak nigdy nie trafiło ono do produkcji seryjnej. Powstały prawdopodobnie 2 prototypy. Wymiary pojazdu: długość/szerokość/wysokość: 3521 mm/1528 mm/1420 mm.

Prototypy

Prototyp Trabanta P50 w wersji sedan

Prototyp Trabanta 500 w wersji kombi

Tył prototypowego Trabanta 500 w wersji kombi

P50/500

W 1954 roku stworzono prototypy samochodów w wersji sedan i kombi pod oznaczeniem P50. Po raz pierwszy użyto nazwy „Trabant”. Pojazdy powstały w ośrodku badawczo-rozwojowym w Karl-Marx-Stadt i stylistycznie nawiązywały do produkowanego później AWZ P70. Prototypy Trabanta P50/500 z 1954 roku były protoplastami produkowanego później seryjnie Trabanta.

Trabant P610

Trabant P1100

Trabant P601 WE II

Tył Trabanta P601 WE II

P603

W połowie lat 60. XX wieku stworzono projekt nowego Trabanta oznaczony numerem 603. Samochód posiadał konstrukcję podobną do seryjnego modelu 601, czyli stalowy szkielet pokryty panelami z duroplastu. Pojazd powstawał we współpracy z Automobilwerk Eisenach i czechosłowacką Škodą (silniki). Powstało dziewięć prototypów. W 1968 roku zaniechano prac nad wdrażaniem modelu do produkcji na wielką skalę za sprawą negatywnej decyzji władz NRD.

760

Pod koniec 1971 roku ogłoszono projekt kolejnego prototypu powstałego we współpracy ze Škodą i Automobilwerk Eisenach. Projekt oznaczono liczbą 760 i planowano wytwarzać od 1975 roku. W 1973 roku w Zwickau powstały 3 prototypy. Pojazdy wyposażone były w silniki Škody. 3 kwietnia 1973 roku władze NRD podjęły decyzję o wycofaniu się z projektu.

P610/P1100 i 601 WE II

Po niepowodzeniu wcześniejszych projektów „samochodów RWPG” przystąpiono w 1973 roku do nowego projektu. Model ten miał powstać ponownie jako wspólne auto RWPG we współpracy z zakładami Automobilwerk Eisenach i Sachsenring, a czechosłowacką Škodą.

Prototyp określono oznaczeniem P610, a także P1100. Pojazd był napędzany silnikiem czterosuwowym czterocylindrowym, który przy mocy 45 KM i pojemności 1100 cm³ osiągał maksymalną prędkość 125 km/h. Do roku 1979 przeznaczono na koszty rozwojowe 35 milionów marek NRD.

6 listopada 1979 roku Biuro Polityczne SED uchwaliło wstrzymanie finansowania i zatrzymanie rozwoju modelu P610/P1100 pomimo wcześniejszych planów wprowadzenia go do produkcji seryjnej w 1984 roku; 15 listopada 1979 Prezydium Rady Ministrów NRD potwierdziło ostatecznie zamknięcie projektu. Powstało 20 prototypów.

W 1982 roku stworzono prototyp o nazwie Trabant 601 WE II, który charakteryzował się nowym nadwoziem, nawiązując nieco do stylistyki prototypów P610/P1100. Pojazd ważył 620 kg, powstał tylko jeden prototyp.

newTrabi

Trabant nT

Tył Trabanta nT

W roku 2007 na targach motoryzacyjnych we Frankfurcie nad Menem niemieckie przedsiębiorstwo Herpa zaprezentowało model nowego Trabanta w skali 1:10 pod nazwą newTrabi. Przedsiębiorstwo Herpa, które jest właścicielem marki Trabant, planowała wyprodukować serię 1500 takich pojazdów.

nT

Na targach we Frankfurcie nad Menem w 2009 roku przedsiębiorstwo IndiKar – Individual Karosseriebau GmbH (jeden z trzech partnerów projektu) zaprezentowało nowy prototyp samochodu, który miał wejść do produkcji w roku 2012. Był to trzydrzwiowy hatchback o wydłużonym rozstawie osi. Mimo zmiany proporcji podstawowy kształt nadwozia został zachowany.

Dwusuwowy silnik zastąpiony został elektrycznym napędem przednich kół silnikiem asynchronicznym o mocy 45–47 kW. Samochód (według danych podanych przez producenta) mógł osiągać prędkość 130 km/h. Akumulatory litowe zapewniały przejechanie do 160 km.

Wymiary zewnętrzne pojazdu: długość: 3950 mm; szerokość: 1690 mm; wysokość: 1500 mm oraz rozstaw osi 2450 mm.

Nazwy

Potocznie Trabanta nazywano sputnikiem na kółkach, Fordem kartonem, Trabim, Zemstą Honeckera, mydelniczką, trampkiem czy skrzydlakiem.

Bibliografia

• Trabant P50, „Awtolegiendy SSSR i Socstran” nr 173, De Agostini 2015, ISSN 2071-095X (ros.).