Przejdź do zawartości

Wikipedysta:Bielsko/brudnopis/Premierzy Polski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Prezesi Rady Ministrów III Rzeczypospolitej (od 1989)

[edytuj | edytuj kod]
Godło Polski

W III Rzeczypospolitej obowiązywały trzy akty rangi konstytucyjnej regulujące procedurę wyłaniania nowego rządu:

  • od 7 kwietnia 1989 do 7 grudnia 1992 Konstytucja PRL z 1952 (od 31 grudnia 1989 jako Konstytucja RP) w wersji po noweli kwietniowej, wedle której proces powołania nowego rządu oparty był na stosownych uchwałach Sejmu (podejmowanych samoistnie bądź na wniosek Prezydenta RP) w sprawie odwołania urzędującego Prezesa Rady Ministrów z jednoczesnym powołaniem nowego Prezesa Rady Ministrów z misją składania wniosków co do składu Rady Ministrów. Do wyłącznej kompetencji Sejmu należało dymisjonowanie urzędującego rządu i jednoczesne powierzanie mu dalszego sprawowania obowiązków do czasu wyłonienia nowego składu Rady Ministrów. Misja kompletowania składu nowego rządu przez premiera kończyła się z chwilą podjęcia przez Sejm uchwały wyrażającej nowemu gabinetowi wotum zaufania w składzie przedstawionym przez premiera. Uchwały te publikowane w Monitorze Polskim wchodziły w życie z chwilą ich podjęcia. Poszczególni ministrowie byli odwoływani uchwałami Sejmu.
Nowo powołany Prezes Rady Ministrów do czasu skompletowania własnego składu Rady Ministrów stał na czele dotychczasowej Rady Ministrów.
  • od 17 października 1997 Konstytucja RP reguluje proces powołania rządu w tzw. systemie trzech kroków oraz konstruktywnym wotum nieufności. Do powołania nowej Rady Ministrów niezbędne jest postanowienie Prezydenta RP. Wotum zaufania udzielane jest przez Sejm i jest warunkiem niezbędnym do dalszego sprawowania władzy przez Radę Ministrów.


Lp. Zdjęcie Imię i nazwisko Desygnacja[1] Objęcie
urzędu[2] 		Wotum
zaufania 		Dymisja lub
wotum nieufności 		Złożenie
urzędu[3] 		Długość
urzędowania 		Urzędujący
Prezydenci RP
1. Tadeusz
Mazowiecki (KO „S”) 		20 VIII 1989[4]
24 VIII 1989[5] 		24 VIII 1989[6] 12 IX 1989[7] 25 XI 1990[8],
14 XII 1990[9] 		4 I 1991[10] 498 dni Wojciech
Jaruzelski[11]
Lech
Wałęsa
– Jan
Olszewski (PC) 		nie objął urzędu[12]
2. Jan Krzysztof
Bielecki (KL-D) 		4 I 1991 4 I 1991 12 I 1991[13] 5 XII 1991[14] 6 XII 1991 336 dni
– Bronisław
Geremek (UD) 		nie objął urzędu[15]
3. Jan
Olszewski (PC) 		6 XII 1991[16] 6 XII 1991 23 XII 1991 5 VI 1992[17] 5 VI 1992 182 dni
4. Waldemar
Pawlak[18] (PSL) 		5 VI 1992[19] 5 VI 1992 brak wniosku
o wotum zaufania 		7 VII 1992[20]
10 VII 1992[21] 		10 VII 1992 35 dni[22]
5. Hanna
Suchocka (UD) 		10 VII 1992[23] 11 VII 1992[24] 11 VII 1992 28 V 1993 25 X 1993 471 dni
6. Waldemar
Pawlak (PSL) 		18 X 1993 26 X 1993 10 XI 1993 1 III 1995 6 III1995 496 dni[22]
7. Józef
Oleksy (SLD) 		1 III 1995 7 III 1995[25] 4 III 1995 26 I 1996 7 II 1996 337 dni
Aleksander
Kwaśniewski
8. Włodzimierz
Cimoszewicz (SLD) 		— 7 II 1996 15 II 1996 17 X 1997[20] 31 X 1997 632 dni
9. Jerzy
Buzek (AWS) 		17 X 1997 31 X 1997 11 XI 1997 19 X 2001[26] 19 X 2001 1449 dni
10. Leszek
Miller (SLD) 		4 X 2001[27] 19 X 2001 26 X 2001
13 VI 2003[28] 		2 V 2004[20] 2 V 2004 926 dni
11. Marek
Belka (SLD) 		2 V 2004 2 V 2004 14 V 2004[29] 14 V 2004[30] 11 VI 2004 40 dni[31]
– Marek
Belka (SLD)
(ponownie) 		11 VI 2004 11 VI 2004 24 VI 2004
15 X 2004[28] 		5 V 2005[32]
19 X 2005[26] 		31 X 2005 507 dni[31]
12. Kazimierz
Marcinkiewicz (PiS) 		19 X 2005 31 X 2005 10 XI 2005 10 VII 2006[20] 14 VII 2006 256 dni
Lech
Kaczyński
13. Jarosław
Kaczyński (PiS) 		10 VII 2006 14 VII 2006 19 VII 2006 5 XI 2007[20] 16 XI 2007 490 dni
14. Donald
Tusk (PO) 		9 XI 2007 16 XI 2007[33] 24 XI 2007 - - 6205 dni
brak - p.o.
Bronisław
Komorowski, Bogdan
Borusewicz, Grzegorz
Schetyna[34]
Bronisław Komorowski
Stan na 11 listopada 2024
  1. ↑ Desygnacja aktem prezydenta lub uchwałą Sejmu RP.
  2. ↑ Objęcie urzędu – pierwszy dzień urzędowania – zaprzysiężenie.
  3. ↑ Złożenie urzędu – ostatni dzień urzędowania.
  4. ↑ akt desygnowania na Prezesa Rady Ministrów podpisany przez Prezydenta PRL Jaruzelskiego i przedstawiony Sejmowi PRL do zatwierdzenia na mocy art. 32f ust. 1 pkt 6 Konstytucji PRL.
  5. ↑ uchwała Sejmu PRL powołująca na urząd Prezesa Rady Ministrów .
  6. ↑ jako nowo mianowany Prezes Rady Ministrów do czasu zgłoszenia wniosków co do składu własnej Rady Ministrów i ich zaakceptowania uchwałą Sejmu PRL kieruje Radą Ministrów w dotychczasowym składzie osobowym t.j. gabinetem M. Rakowskiego.
  7. ↑ uchwała Sejmu PRL wyrażająca wotum zaufania dla rządu w składzie zaproponowanym przez premiera Mazowieckiego .
  8. ↑ Prezes Rady Ministrów podał się do dymisji.
  9. ↑ Uchwała Sejmu odwołująca rząd i powierzająca mu pełnienie obowiązków do czasu powołania nowego rządu .
  10. ↑ rząd pełnił obowiązki bez premiera Mazowieckiego do czasu powołania rządu Bieleckiego 12 I 1991.
  11. ↑ od 19 lipca 1989 jako Prezydent PRL; od 31 grudnia 1989 jako Prezydent RP.
  12. ↑ Kandydat, któremu Prezydent RP Lech Wałęsa 2 grudnia 1990 powierzył misję tworzenia rządu; kilka tygodni później Olszewski zrezygnował nie godząc się z polityką Wałęsy i jego współpracowników - Falstart Olszewskiego. W: Antoni Dudek: Historia polityczna Polski 1989-2005. Kraków: Wydawnictwo ARCANA, 2007, s. 132-134. ISBN 83-89243-29-6.
  13. ↑ uchwała Sejmu udzielająca wotum zaufania i powołująca nowy składu Rady Ministrów.
  14. ↑ Uchwała Sejmu RP z dnia 5 grudnia 1991 r. w sprawie przyjęcia ustąpienia Rządu. (M.P. z 1991 r. nr 45, poz. 313), uchwała przyjmująca ustąpienie rządu Bieleckiego i powierzająca mu pełnienie obowiązków do czasu powołania nowego składu Rady Ministrów.
  15. ↑ Kandydat, któremu Prezydent RP Lech Wałęsa 8 XI 1991 powierzył misję tworzenia rządu; 13 XI 1991 Geremek zrezygnował - Antoni Dudek: Historia polityczna Polski 1989-2005. Kraków: Wydawnictwo ARCANA, 2007, s. 178. ISBN 83-89243-29-6.
  16. ↑ Uchwała Sejmu RP z dnia 6 grudnia 1991 r. w sprawie powołania Prezesa Rady Ministrów. (M.P. z 1991 r. nr 45, poz. 315), uchwała powołująca Jana Olszewskiego (w trybie art. 32f ust. 1 pkt 6 w zw. z art. 37 ust. 1 Konstytucji RP) na stanowisko Prezesa Rady Ministrów z misją przedstawienia składu nowej Rady Ministrów.
  17. ↑ Uchwała Sejmu z dnia 5 czerwca 1992 r. w sprawie odwołania Rady Ministrów. (M.P. z 1992 r. nr 17, poz. 125), w trybie art. 32f ust. 1 pkt 6 w zw. z art. 37 ust. 1 Konstytucji RP o odwołaniu Jana Olszewskiego z urzędu Prezesa Rady Ministrów i powierzeniu mu sprawowania obowiązków do czasu powołania następcy.
  18. ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie gabinet
  19. ↑ Powołany uchwałą Sejmu RP z dnia 5 czerwca 1992 r. w sprawie powołania Prezesa Rady Ministrów. (M.P. z 1992 r. nr 17, poz. 126), na Prezesa Rady Ministrów z misją przedstawienia Sejmowi RP składu Rady Ministrów (tryb art. 32f ust. 1 pkt 6 w zw. z art. 37 ust. 1 Konstytucji RP).
  20. ↑ a b c d e Prezes RM zrezygnował z urzędu w trybie art. 162 ust. 2 pkt 3 Konstytucji RP.
  21. ↑ Uchwała Sejmu RP z dnia 10 lipca 1992 r. (M.P. z 1992 r. nr 23, poz. 166), uchwała odwołująca Prezesa Rady Ministrów i powierzająca mu sprawowanie obowiązków od czasu powołania następcy (tryb art. 32f ust. 1 pkt 6 w zw. z art. 37 ust. 1 Konstytucji RP).
  22. ↑ a b Waldemar Pawlak urzędował łącznie jako premier w dwóch gabinetach 531 dni (stan na 11 listopada 2024).
  23. ↑ Powołana Uchwałą Sejmu RP z dnia 10 lipca 1992 r. w sprawie powołania Prezesa Rady Ministrów. (M.P. z 1992 r. nr 23, poz. 167) na Prezesa Rady Ministrów z misją przedstawienia Sejmowi składu Rady Ministrów (tryb art. 32f ust. 1 pkt 6 w zw. z art. 37 ust. 1 Konstytucji RP).
  24. ↑ Skład Rady Ministrów Hanny Suchockiej powołany uchwałą Sejmu RP z dnia 11 lipca 1992 r. w sprawie powołania Rady Ministrów. (M.P. z 1992 r. nr 23, poz. 168).
  25. ↑ Rada Ministrów powołana zarządzeniem Prezydenta RP z dnia 6 marca 1995 r.
  26. ↑ a b Dymisja na pierwszym posiedzeniu nowo wybranego Sejmu w trybie art. 162 ust. 1 Konstytucji RP.
  27. ↑ Postanowienie Prezydenta RP z dnia 4 października 2001 r. nr 113-12-01 o desygnowaniu Prezesa Rady Ministrów. (M.P. z 2001 r. nr 34, poz. 560). Było to rozwiązanie precedensowe (dotychczas powyborcze desygnowanie premiera następowało w dniu dymisji poprzedniego gabinetu), ale – zdaniem części doktryny prawa konstytucyjnego – w tamtej sytuacji, konstytucyjnie dopuszczalne i pozwalające na szybsze utworzenie nowego rządu. (Lech Garlicki, Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, wyd. 9., Warszawa 2005, s. 294).
  28. ↑ a b wotum zaufania na wniosek Prezesa Rady Ministrów udzielone przez Sejm w trybie art. 160 Konstytucji RP .
  29. ↑ Nie uzyskał wotum zaufania.
  30. ↑ Dymisja w trybie art. 162 ust. 2 pkt 2 Konstytucji RP.
  31. ↑ a b Marek Belka urzędował łącznie jako premier w dwóch kolejnych gabinetach 547 dni (stan na 11 listopada 2024).
  32. ↑ Dymisja nie została przyjęta przez Prezydenta RP w trybie art. 162 ust. 2 pkt 3 w związku z art. 162 ust. 4 Konstytucji RP.
  33. ↑ postanowienie Prezydenta RP Kaczyńskiego (Monitor Polski z 2007 r. Nr 87 poz. 945).
  34. ↑ W oparciu o przepisy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku, od dnia śmierci prezydenta Lecha Kaczyńskiego, Marszałek Sejmu sprawuje tymczasowo obowiązki Prezydenta Rzeczypospolitej. W razie niemożności wykonywania tych obowiązków przez Marszałka Sejmu, funkcja ta przypada Marszałkowi Senatu.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedysta:Bielsko/brudnopis/Premierzy_Polski&oldid=73622734”