Wiktor Wielkopolanin-Nowakowski
podpułkownik piechoty | |
Data i miejsce urodzenia |
15 października 1882 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
4 kwietnia 1936 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1914–1930 |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Stanowiska |
dowódca pułku piechoty |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
Odznaczenia | |
Wiktor Wielkopolanin-Nowakowski vel Wiktor Pokrywka[a] (ur. 15 października 1882 w Poznaniu, zm. 4 kwietnia 1936 w Warszawie) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Ukończył 6 klas gimnazjum w Poznaniu, maturę zdał w Gimnazjum oo. Zmartwychwstańców w Krakowie. Przez następne dwa i pół roku uczył się w seminarium duchownym. W latach 1904–1905 odbył służbę w niemieckim pułku artylerii polowej[2]. W 1912 roku został członkiem Związku Strzeleckiego w Krakowie. Ukończył kurs oficerski[3] .
W czasie I wojny światowej walczył w szeregach I Brygady Legionów Polskich. Był oficerem 5 pułku piechoty. 2 lipca 1915 roku awansował na porucznika[4]. Po kryzysie przysięgowym w 1917 roku w Polskiej Organizacji Wojskowej na terenie okręgu kieleckiego i lubelskiego[2].
Od listopada 1918 w Wojsku Polskim. Organizował i objął dowództwo I batalionu Chełmskiego Pułku, który później został przemianowany na 35 pułk piechoty. 20 maja 1920 roku przejął od podpułkownika Mieczysława Ryś-Trojanowskiego dowództwo 35 pp.
Po zakończeniu wojny z bolszewikami zweryfikowany został w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 162. lokatą w korpusie oficerów zawodowych piechoty. Obowiązki dowódcy 35 pułku piechoty w Brześciu pełnił ponad pięć lat[5]. 22 grudnia 1925 roku został przydzielony do dowództwa 26 Dywizji Piechoty w Skierniewicach na stanowisko oficera przysposobienia wojskowego[6]. 23 maja 1927 roku otrzymał przydział do Komendy Miasta Lwów na stanowisko komendanta[7]. Z dniem 1 lutego 1928 roku został przeniesiony w stan nieczynny na okres 32 miesięcy[8]. W 1928 roku był komisarzem rządowym w Tarnopolu, a następnie pełnił służbę w Straży Granicznej, w której od 22 stycznia 1929 roku do 7 maja 1930 roku był kierownikiem Wielkopolskiego Inspektoratu Okręgowego w Poznaniu. Z dniem 31 października 1930 roku został przeniesiony w stan spoczynku[3] . Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera A5-6-13)[9].
Awanse[2]
[edytuj | edytuj kod]- podporucznik (1914)
- porucznik (1915)
- kapitan (1918)
- major (1920)
- podpułkownik (1920)
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari – 1921[10]
- Krzyż Niepodległości – 17 września 1932 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[11]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – 27 listopada 1929 „za zasługi na polu pracy niepodległościowej”[12]
- Krzyż Walecznych czterokrotnie (po raz 2, 3 i 4 w 1921[13])
- Odznaka „Za wierną służbę”
- Krzyż Kawalerski francuskiego Orderu Narodowego Legii Honorowej
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ 18 maja 1923 prezydent RP Stanisław Wojciechowski zezwolił ppłk. Wiktorowi Pokrywce na zmianę rodowego nazwiska „Pokrywka” na przybrane nazwisko „Wielkopolanin-Nowakowski”[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 34 z 29 maja 1923, s. 359.
- ↑ a b c Wiktor Nowakowski-Wielkopolanin (ur. 5 października 1882 w Poznaniu, zm. 4 kwietnia 1936 w Warszawie) – podpułkownik piechoty. [online], Instytut Pamięci Narodowej [dostęp 2022-02-17] (pol.).
- ↑ a b Wykaz Legionistów ↓.
- ↑ Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 8.
- ↑ Rocznik oficerski 1923 s. 227, 398. Rocznik oficerski 1924 s. 211, 342.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 135 z 22 grudnia 1925 roku, s. 732.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 23 maja 1927 roku, s. 148.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 28 stycznia 1928 roku, s. 26.
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
- ↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 2646 z 28 lutego 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 11 poz. 328)
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 217, poz. 249.
- ↑ M.P. z 1929 r. nr 278, poz. 644.
- ↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2142 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 71)
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917). Komenda Legionów Polskich, 1917.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Władysław Brzychaczek: Zarys historii wojennej 35-go Pułku Piechoty. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Jerzy Kirszak, Wiktor Wielkopolanin-Nowakowski – oficer I Brygady Legionów, ppłk WP, „Niepodległość” 2006, t. LVI, Towarzystwo Przyjaciół Instytutów Józefa Piłsudskiego Zagranicą, ISBN 21-0272-0280.
- Wiktor Nowakowski. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2018-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-05)].
- Członkowie Polskiej Organizacji Wojskowej
- Członkowie Związku Strzeleckiego
- Dowódcy 35 Pułku Piechoty (II RP)
- Komisarze rządowi miast II Rzeczypospolitej
- Ludzie urodzeni w Poznaniu
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (czterokrotnie)
- Odznaczeni Odznaką „Za wierną służbę”
- Oficerowie 5 Pułku Piechoty Legionów
- Oficerowie piechoty Legionów Polskich 1914–1918
- Oficerowie Przysposobienia Wojskowego
- Oficerowie Wojska Polskiego pełniący służbę w Straży Granicznej II Rzeczypospolitej
- Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie
- Podpułkownicy piechoty II Rzeczypospolitej
- Polacy – Kawalerowie Legii Honorowej
- Urodzeni w 1882
- Wojskowi związani z Brześciem
- Zmarli w 1936
- Żołnierze I Brygady Legionów Polskich