Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ten artykuł dotyczy dawnej ligi piłkarskiej w ZSRR. Zobacz też: Wyższa Liga – ujednoznacznienie. Wyższa liga ZSRR (ros. Высшая лига СССР , ukr. Вища ліга СРСР , biał. Вышэйшая ліга СССР ) – najwyższa klasa rozgrywek o Mistrzostwo Związku Radzieckiego w piłce nożnej . W latach 20. i 30. o tytuł mistrzowski grały drużyny miast i republik. Mistrzostwa klubów były rozgrywane od 1936 do końca istnienia ZSRR w 1991. System rozgrywek zmieniał się na przestrzeni lat. Najczęściej turnieje o Mistrzostwo ZSRR toczyły się w formie rozgrywek ligowych (mecz i rewanż) w systemie wiosna-jesień.
W czasie istnienia ligi zmieniała się także jej nazwa. Nazwę Wysszaja Liga nadano jej w sezonie 1971. W latach 1936–1941 nosiła nazwę Grupa A , w 1945-1949 Pierwaja grupa SSSR , w latach 1950-1962 Klasa A SSRR (w niektórych sezonach także Klasa A1 lub Klasa A. Grupa 1 ), w 1963-1969 Pierwaja grupa A SSSR , a w 1970 Wysszaja Grupa A .
Do najbardziej utytułowanych klubów ligi należały Dynamo Kijów , Spartak Moskwa i Dinamo Moskwa . Najpopularniejszymi klubami, obok wyżej wymienionych, były CSKA Moskwa i Dinamo Tbilisi . Pierwszym zespołem, który zdobył 10 mistrzostw było Dinamo Moskwa w 1963 roku, a następnie Spartak w 1979 roku. Dynamo Kijów zdobył je w 1981 roku, ale potem wyprzedził wszystkich, zajmując pierwsze miejsce w ilości zdobytych mistrzostw (13-krotnie). Postrzegana jako liga wyłącznie rosyjska, tak naprawdę była międzynarodowa [potrzebny przypis ] , podczas gdy stronę rosyjską reprezentowały głównie kluby moskiewskie.
Tylko jedenaście klubów uczestniczyło w lidze przez więcej niż 30 sezonów, a prawie połowa z nich (5) to kluby z Moskwy. Tylko Dinamo Moskwa i Dynamo Kijów brały udział we wszystkich sezonach w lidze. Wśród innych znanych klubów są SKA Rostów nad Donem (wojskowa drużyna), Zenit Leningrad i Krylja Sowietow Kujbyszew . Ukraina też była często przedstawiana przez Szachtar Donieck (klub górniczy), później bardzo udanie występował Dnipro Dniepropietrowsk . Po reorganizacji ligi w ostatnich sezonach wzrosła liczba klubów ukraińskich. Wśród klubów z innych republik ZSRR, ligę często reprezentował co najmniej jeden klub z republik bałtyckich, azjatyckich, Kaukazu lub Białorusi. Wśród towarzystw sportowych radzieckich największe sukcesy zdobyły kluby Dynamo oraz Armii (CSKA/SKA), które były również ściśle związane ze stanem agencji egzekwowania.
Sezon
Mistrz
Wicemistrz
III miejsce
Król strzelców
Uwagi
Grupa A mistrzostw ZSRR w piłce nożnej (ros. Группа «А» чемпионата СССР по футболу)
1936 (wiosna)
1
Dinamo Moskwa Dynamo Kijów
Spartak Moskwa
6
Michaił Siemiczastny (Dinamo Moskwa )
7 klubów, 1 runda
1936 (jesień)
1
Spartak Moskwa Dinamo Moskwa
Dinamo Tbilisi
7
Gieorgij Głazkow (Spartak Moskwa )
8 klubów, 1 runda
1937
2
Dinamo Moskwa Spartak Moskwa
Dynamo Kijów
8
Boris Paiczadze (Dinamo Tbilisi ),Leonid Rumiancew (Spartak Moskwa ),Wasilij Smirnow (Dinamo Moskwa )
9 klubów
1938
2
Spartak Moskwa CDKA Moskwa
Mietałłurg Moskwa
20
Makar Honczarenko (Dynamo Kijów )
26 klubów, 1 runda
1939
3
Spartak Moskwa Dinamo Tbilisi
CDKA Moskwa
21
Grigorij Fiedotow (CDKA Moskwa )
14 klubów
1940
3
Dinamo Moskwa Dinamo Tbilisi
Spartak Moskwa
21
Grigorij Fiedotow , (CDKA Moskwa ),Siergiej Sołowjow (Dinamo Moskwa )
13 klubów
1941
nie dokończono[1]
1942–1944
nie rozgrywano[1]
Pierwsza grupa mistrzostw ZSRR w piłce nożnej (ros. Первая группа чемпионата СССР по футболу)
1945
4
Dinamo Moskwa CDKA Moskwa
Torpedo Moskwa
24
Wsiewołod Bobrow (CDKA Moskwa )
12 klubów
1946
1
CDKA Moskwa Dinamo Moskwa
Dinamo Tbilisi
18
Ołeksandr Ponomariow (Torpedo Moskwa )
12 klubów
1947
2
CDKA Moskwa Dinamo Moskwa
Dinamo Tbilisi
14
Wsiewołod Bobrow (CDKA ),Walentin Nikołajew (CDKA Moskwa )
13 klubów
1948
3
CDKA Moskwa Dinamo Moskwa
Spartak Moskwa
25
Siergiej Sołowjow (Dinamo Moskwa )
14 klubów
1949
5
Dinamo Moskwa CDKA Moskwa
Spartak Moskwa
26
Nikita Simonian (Spartak Moskwa )
18 klubów
Klasa A mistrzostw ZSRR w piłce nożnej (ros. Класс «А» чемпионата СССР по футболу)
1950
4
CDKA Moskwa Dinamo Moskwa
Dinamo Tbilisi
34
Nikita Simonian (Spartak Moskwa )
19 klubów
1951
5
CDSA Moskwa Dinamo Tbilisi
Szachtar Stalino
16
Awtandil Gogoberidze (Dinamo Tbilisi )
15 klubów
1952
4
Spartak Moskwa Dynamo Kijów
Dinamo Moskwa
11
Andriej Zazrojew (Dynamo Kijów )
14 klubów, 1 runda
1953
5
Spartak Moskwa Dinamo Tbilisi
Torpedo Moskwa
14
Nikita Simonian (Spartak Moskwa )
11 klubów
1954
6
Dinamo Moskwa Spartak Moskwa
Spartak Mińsk
11
Anatolij Iljin (Spartak Moskwa ),Władimir Iljin (Dinamo Moskwa ),Antonin Soczniew (Trudowyje Riezierwy Leningrad )
13 klubów
1955
7
Dinamo Moskwa Spartak Moskwa
CDSA Moskwa
15
Eduard Strielcow (Torpedo Moskwa )
12 klubów
1956
6
Spartak Moskwa Dinamo Moskwa
CDSA Moskwa
17
Wasilij Buzunow (ODO Swierdłowsk )
12 klubów
1957
8
Dinamo Moskwa Torpedo Moskwa
Spartak Moskwa
16
Wasilij Buzunow (CSK MO Moskwa )
12 klubów
1958
7
Spartak Moskwa Dinamo Moskwa
CSK MO Moskwa
19
Anatolij Iljin (Spartak Moskwa )
12 klubów
1959
9
Dinamo Moskwa Łokomotiw Moskwa
Dinamo Tbilisi
16
Zaur Kałojew (Dinamo Tbilisi )
12 klubów
1960
1
Torpedo Moskwa Dynamo Kijów
Dinamo Moskwa
20
Zaur Kałojew (Dinamo Tbilisi )
22 kluby 2 grupy+finały
1961
1
Dynamo Kijów Torpedo Moskwa
Spartak Moskwa
22
Giennadij Gusarow (Torpedo Moskwa )
22 kluby, 2 grupy+finały
1962
8
Spartak Moskwa Dinamo Moskwa
Dinamo Tbilisi
17
Michaił Mustygin (Biełaruś Mińsk )
22 kluby, 2 grupy+finały
Pierwsza grupa klasy A mistrzostw ZSRR w piłce nożnej (ros. Первая группа класса «А» чемпионата СССР по футболу)
1963
10
Dinamo Moskwa Spartak Moskwa
Dynama Mińsk
27
Oleg Kopajew (SKA Rostów nad Donem )
20 klubów
1964
1
Dinamo Tbilisi Torpedo Moskwa
CSKA Moskwa
16
Władimir Fiedotow (CSKA Moskwa )
17 klubów
1965
2
Torpedo Moskwa Dynamo Kijów
CSKA Moskwa
18
Oleg Kopajew (SKA Rostów nad Donem )
17 klubów
1966
2
Dynamo Kijów SKA Rostów nad Donem
Neftianik Baku
20
Ilja Datunaszwili (Dinamo Tbilisi )
19 klubów
1967
3
Dynamo Kijów Dinamo Moskwa
Dinamo Tbilisi
19
Michaił Mustygin (Dynama Mińsk )
19 klubów
1968
4
Dynamo Kijów Spartak Moskwa
Torpedo Moskwa
22
Birodar Abduraimov (Paxtakor Taszkent ),Georgi Gawaszeli (Dinamo Tbilisi )
20 klubów
1969
9
Spartak Moskwa Dynamo Kijów
Dinamo Tbilisi
16
Nikołaj Osianin (Spartak Moskwa ),Władimir Proskurin (SKA Rostów nad Donem ),Dżemal Cherchadze (Torpedo Kutaisi )
20 klubów, 2 grupy+finały
Wyższa grupa klasy A mistrzostw ZSRR w piłce nożnej (ros. Высшая группа класса «А» чемпионата СССР по футболу)
1970
6
CSKA Moskwa Dinamo Moskwa
Spartak Moskwa
17
Giwi Nodia (Dinamo Tbilisi )
17 klubów
Wyższa liga mistrzostw ZSRR w piłce nożnej (ros. Высшая лига чемпионата СССР по футболу)
1971
5
Dynamo Kijów Ararat Erywań
Dinamo Tbilisi
16
Eduard Małofiejew (Dynama Mińsk )
16 klubów
1972
1
Zoria Woroszyłowgrad Dynamo Kijów
Dinamo Tbilisi
14
Ołeh Błochin (Dynamo Kijów )
16 klubów
1973
1
Ararat Erywań Dynamo Kijów
Dinamo Moskwa
18
Ołeh Błochin (Dynamo Kijów )
16 klubów
1974
6
Dynamo Kijów Spartak Moskwa
Czornomoreć Odessa
20
Ołeh Błochin (Dynamo Kijów )
16 klubów
1975
7
Dynamo Kijów Szachtar Donieck
Dinamo Moskwa
18
Ołeh Błochin (Dynamo Kijów )
16 klubów
1976 (wiosna)
11
Dinamo Moskwa Ararat Erywań
Dinamo Tbilisi
8
Arkadij Andreasjan (Ararat Erywań )
16 klubów, 1 runda
1976 (jesień)
3
Torpedo Moskwa Dynamo Kijów
Dinamo Tbilisi
13
Aleksandr Markin (Zenit Leningrad )
16 klubów, 1 runda
1977
8
Dynamo Kijów Dinamo Tbilisi
Torpedo Moskwa
17
Ołeh Błochin (Dynamo Kijów )
16 klubów
1978
2
Dinamo Tbilisi Dynamo Kijów
Szachtar Donieck
19
Gieorgij Jarcew (Spartak Moskwa )
16 klubów
1979
10
Spartak Moskwa Szachtar Donieck
Dynamo Kijów
26
Witalij Staruchin (Szachtar Donieck )
18 klubów
1980
9
Dynamo Kijów Spartak Moskwa
Zenit Leningrad
20
Siergiej Andriejew (SKA Rostów nad Donem )
18 klubów
1981
10
Dynamo Kijów Spartak Moskwa
Dinamo Tbilisi
23
Ramaz Szengelia (Dinamo Tbilisi )
18 klubów
1982
1
Dynama Mińsk Dynamo Kijów
Spartak Moskwa
23
Andriej Jakubik (Paxtakor Taszkent )
18 klubów
1983
1
Dnipro Dniepropetrowsk Spartak Moskwa
Dynama Mińsk
18
Jurij Gawriłow (Spartak Moskwa )
18 klubów
1984
1
Zenit Leningrad Spartak Moskwa
Dnipro Dniepropetrowsk
19
Siergiej Andriejew (SKA Rostów nad Donem )
18 klubów
1985
11
Dynamo Kijów Spartak Moskwa
Dnipro Dniepropetrowsk
35
Ołeh Protasow (Dnipro Dniepropetrowsk )
18 klubów
1986
12
Dynamo Kijów Dinamo Moskwa
Spartak Moskwa
21
Aleksandr Borodiuk (Dinamo Moskwa )
16 klubów
1987
11
Spartak Moskwa Dnipro Dniepropetrowsk
Žalgiris Wilno
18
Ołeh Protasow (Dnipro Dniepropetrowsk )
16 klubów
1988
2
Dnipro Dniepropetrowsk Dynamo Kijów
Torpedo Moskwa
16
Aleksandr Borodiuk (Dinamo Moskwa ),Jewhen Szachow (Dnipro Dniepropetrowsk )
16 klubów
1989
12
Spartak Moskwa Dnipro Dniepropetrowsk
Dynamo Kijów
16
Siergiej Rodionow (Spartak Moskwa )
16 klubów
1990
13
Dynamo Kijów CSKA Moskwa
Dinamo Moskwa
12
Walerij Szmarow (Spartak Moskwa ),Ołeh Protasow (Dynamo Kijów )
13 klubów
1991
7
CSKA Moskwa Spartak Moskwa
Torpedo Moskwa
18
Igor Koływanow (Dinamo Moskwa )
16 klubów
Lp.
Klub
Miejsca na podium
Zwycięskie sezony
1.
Dynamo Kijów 13
11
3
1961, 1966, 1967, 1968, 1971, 1974, 1975, 1977, 1980, 1981, 1985, 1986, 1990
2.
Spartak Moskwa 12
12
9
1936 (j), 1938, 1939, 1952, 1953, 1956, 1958, 1962, 1969, 1979, 1987, 1989
3.
Dinamo Moskwa 11
11
5
1936 (w), 1937, 1940, 1945, 1949, 1954, 1955, 1957, 1959, 1963, 1976 (w)
4.
CSKA Moskwa 7
4
6
1946, 1947, 1948, 1950, 1951, 1970, 1991
5.
Torpedo Moskwa 3
3
6
1960, 1965, 1976 (j)
6.
Dinamo Tbilisi 2
5
13
1964, 1978
7.
Dnipro Dniepropetrowsk 2
2
2
1983, 1988
8.
Ararat Erywań 1
2
0
1973
9.
Dynamo Mińsk 1
0
3
1982
9.
Zenit Leningrad 1
0
1
1984
10.
Zoria Woroszyłowgrad 1
0
0
1972
10.
Szachtar Donieck 0
2
2
11.
SKA Rostów nad Donem 0
1
0
Łokomotiw Moskwa 0
1
0
13.
Žalgiris Wilno 0
0
1
Czornomoreć Odessa 0
0
1
Neftianik Baku 0
0
1
Sierp i Mołot Moskwa 0
0
1
Sezony Kluby ligi
Zwycięzcy
Inne
Reprezentacje Rozgrywki ligowe Rozgrywki pucharowe Rozgrywki młodzieżowe Nagrody i wyróżnienia
Pozostałe
Krajowe najwyższe ligi w piłce nożnej (
UEFA )
Funkcjonujące
Zlikwidowane
↑ Liga istniała przed powstaniem UEFA.
