Żyd
Żyd (język polski)
[edytuj]
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
- (1.1) etn. członek narodu najliczniej zamieszkującego państwo Izrael; zob. też Żydzi w Wikipedii
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik Żyd Żydzi dopełniacz Żyda Żydów celownik Żydowi Żydom biernik Żyda Żydów narzędnik Żydem Żydami miejscownik Żydzie Żydach wołacz Żydzie Żydzi
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) być Żydem • żydokomuna
- synonimy:
- (1.1) przest. Izraelita, Hebrajczyk, gw. warsz. mosiek, reg. krak. mosiek; pogard. jewrej; st.pol. Żydowin[1]
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. żydostwo n, żydowskość ż, żyd mos
- przym. żydowski
- czas. zżydzieć, zażydzać, pożydzić, zażydzić, żydzieć, żydzić ndk.
- przysł. po żydowsku
- związki frazeologiczne:
- kochajmy się jak bracia, liczmy się jak Żydzi / kochajmy się jak bracia, rachujmy się jak Żydzi • czekać jak Żydzi Mesjasza
- etymologia:
- prasł. *židъ < wł. giudeo < łac. Iūdaeus < gr. Ἰουδαῖος < hebr. יְהוּדִי (jehudi)[2] lub też forma skrócona od st.pol. Żydowin, a dopiero ta z wł. giudeo itd.[3]
- ogsłow., por. czes. Žid, słc. Žid, dłuż. Žyd, słń. Žid, białor. жыд (rzadkie); zapożyczone z języków słowiańskich: węg. Zsidó[4]
- uwagi:
- Pisze się dużą literą Żyd, jeśli chodzi o członka narodu (tak jak Polak, Niemiec, Japończyk), natomiast małą literą żyd, jeśli chodzi o wyznawcę judaizmu (tak jak katolik, buddysta, protestant).
- zob. też Żydzi w Wikicytatach
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) Jew
- baskijski: (1.1) judu
- białoruski: (1.1) яўрэй m, габрэй m, rzad. жыд m
- bułgarski: (1.1) евреин m
- czeski: (1.1) Žid m
- dolnołużycki: (1.1) Žyd m
- duński: (1.1) jøde w
- dżuhuri: (1.1) ז'אוּהאוּר (dżuhur)
- esperanto: (1.1) judo
- farerski: (1.1) jødi m
- francuski: (1.1) juif m
- hebrajski: (1.1) יהודי m (jehudi)
- hiszpański: (1.1) judío m
- islandzki: (1.1) gyðingur m
- jidysz: (1.1) ייִד m (jid), ישׂראל m (jisroel)
- karaimski: (1.1) раббан
- kazachski: (1.1) яһуди
- kornijski: (1.1) Yedhow m
- niemiecki: (1.1) Jude m
- nowogrecki: (1.1) Ιουδαίος m, Εβραίος m
- polski język migowy: (w zapisie SignWriting)(1.1)
- połabski: (1.1) zaid m
- portugalski: (1.1) judeu m
- rosyjski: (1.1) еврей m
- serbsko-chorwacki: (1.1) židov m, židovin m
- słowacki: (1.1) Žid m
- słoweński: (1.1) gw. židov m
- szwedzki: (1.1) jude w
- ukraiński: (1.1) єврей m
- wilamowski: (1.1) Jud m, Jüd m
- włoski: (1.1) ebreo m
- źródła:
- ↑
Hasło „Żydowin” w: Słownik pojęciowy języka staropolskiego, kier. projektu Bożena Sieradzka-Baziur, Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk, Kraków, ISBN 978-83-64007-23-1.
- ↑ Wiesław Boryś, Słownik etymologiczny języka polskiego, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005, ISBN 83-08-03648-1.
- ↑ Witold Mańczak, Polski słownik etymologiczny, Polska Akademia Umiejętności, Kraków 2017, ISBN 978-83-7676-265-4.
- ↑ Hasło „жид” w: Vasmer's Etymological Dictionary.
