ناول
ناول (Novel) بیانیہ فِکشن دا اک توسِیعی کَم اے جیہڑا نثر وچ لِکھیا جان٘دا اے تے کتاب دے طَور اُتے شائع ہُن٘دا اے۔ اطالوی زبان دے لفظ "ناولا" (Novella) توں نِکݪیا اے۔ ناویلا دا مطلب اے "نواں"۔ لُغوی لحاظ ناݪ ناول دے مَِعنی "انوکّھی تے نوِيں گَل" دے نيں۔ صنفِ ادب وچ ایہدی تعرِیف بنیادی زِندگی دے حقائق بیان کرنا اے۔ جے ناول دی جامع تعرِیف کِيتی جاوے تاں اوہ کچھ ایداں ہوئے گی کہ “ناول اک نثری قِصّہ اے جیہدے وچ پوری اک زِندگی بیان کيتی جان٘دی اے”۔ ناول دے عناصر ترکیبی وچ کہاݨی، پلاٹ، کردار، مکالمے، زماں و مکاں، اسلُوب، نُکتہ نظر تے موضُوع وغیرہ شامل نيں۔
ناول دے اجزاء
[سودھو]- کہاݨی
- پلاٹ
- کردار
- انداز نظر
- زبان و بیان
- منظر نگاری
تاریخ
[سودھو]ناول سارِیاں ادبی صنفاں وچ نوِیں صنف اے، بھاویں قدِیم دَور وچ ایہدی مثال موجُود اے، ایہنے قرون وسطی تک اپݨے آپ نُوں مُستحکم تے مُنفرد انداز وچ قائم کرن دا اِنتظام نئِیں کِیتا۔
ناول دِیاں قِسماں
[سودھو]1۔ معاشرتی ناول :۔ جیہڑے ناول بنیادی طور اُتے معاشرے دے کِسے مسئلے یا مسائل نوں اجاگر کردے ہوݨ، اوہناں نوں معاشرتی ناول کہیا جان٘دا اے۔
2۔ واقعاتی ناول :۔ جیہناں ناولاں وچ پلاٹ اُتے زیادَہ زور ہُندا اے، یعݨی جیہناں وچ واقعات دی بَھرمار ہُندی اے، اوہناں ناولاں نوں واقعاتی ناول کہیا جان٘دا اے۔
3۔ کرداری ناول :۔ جیہناں ناولاں دا مرکزی تاثّر کِسے خاص کردار دی خصوصِیات توں تشکیل پاوے، اوہناں نوں کرداری ناول توں موسوم کیتا جان٘دا اے۔
4۔ نظریاتی ناول :۔ جیہناں ناولاں وچ نظریہ یا مقصد زیادَہ اُبھریا ہویا ہُن٘دا اے، اوہناں نوں نظریاتی ناول قرار دِتا جان٘دا اے۔
5۔ تاریخی ناول :۔ جیہناں ناولاں وچ تریخ کِسے خاص دور، کِسے مشہور شخصیئت نوں ناول دا موضُوع بݨایا گیا ہووے، اوہناں نوں تاریخی ناول قرار دِتا جان٘دا اے۔
6۔ جاسُوسی ناول :۔ جیہناں ناولاں دی بنیاد انوکّھِیاں گلّاں، مافوق الفِطرت کرداراں تے تحیّر و تجسّس اُتے ہووے، اوہناں نوں جاسُوسی ناول کہیا جان٘دا اے۔
7۔ اصلاحی ناول :۔ جیہناں ناولاں وچ معاشرے دی اصلاح کيتی جاوے، اوہناں نوں اصلاحی ناول کہیا جان٘دا اے۔
8۔ رومانوی ناول :۔ رومانوی ناولاں وچ پریم کہاݨی سامݨے آؤن٘دی اے جیہڑی بطور اصول، خوش کُن اِختتام پزیر ہُن٘دی اے۔ ایہناں ناولاں دا مرکزی پلاٹ مرکزی رومانوی کرداراں دے جذبات دی تفصیل ناݪ بھریا ہُن٘دا اے۔
9۔ نفسیاتی ناول :۔ جیہڑے ناول بنیادی طور اُتے کِسے نفسیاتی نُقطے دے گرد گُھمدے نیں یا جیہناں وچ کرداراں دی تحلیل نفسی ہُندی اے، اوہناں نوں نفسیاتی ناول کہیا جان٘دا اے۔
ہور دیکھو
[سودھو]حوالے
[سودھو] |
وکیمیڈیا کامنز چ مورتاں: ناول |