1651
godina
- Ovo je članak o godini 1651.
Godina 1651 (MDCLI) bila je redovna godina koja počinje u nedjelju po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u srijedu po 10 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.
| Milenijum: | 2. milenijum |
|---|---|
| Vjekovi: | 16. vijek – 17. vijek – 18. vijek |
| Decenija: | 1620-e 1630-e 1640-e – 1650-e – 1660-e 1670-e 1680-e |
| Godine: | 1648 1649 1650 – 1651 – 1652 1653 1654 |
| Gregorijanski | 1651. (MDCLI) |
| Ab urbe condita | 2404. |
| Islamski | 1061–1062. |
| Iranski | 1029–1030. |
| Hebrejski | 5411–5412. |
| Bizantski | 7159–7160. |
| Koptski | 1367–1368. |
| Hindu kalendari | |
| • Vikram Samvat | 1706–1707. |
| • Shaka Samvat | 1573–1574. |
| • Kali Yuga | 4752–4753. |
| Kineski | |
| • Kontinualno | 4287–4288. |
| • 60 godina | Yin Metal Zec (od kineske Ng.) |
| Holocenski kalendar | 11651. |
| Podrobnije: Kalendarska era | |
Događaji
urediJanuar/Siječanj – Mart/Ožujak
uredi- 1. 1. - Čarls II Stjuart krunisan u Škotskoj (prvi put).
- siječanj - veljača - U Zagrebu vijeća veliki "oktavalni sud", prvi put poslije 15 godina[1].
- 31. 1. - Ruski car Aleksej darovnom poveljom odobrava lepavinskim kaluđerima da svake sedme godine dolaze po milostinju[2][3].
- februar - Turci (Alaga Šabanović) poharali selo Bani na padinama Bjelotine i Vitaljinu u Boki Kotorskoj[4].
- februar - Girolamo Foscarini je novi generalni providur u Zadru. Leonardo Foscolo je izabran za komandanta na Kritu, kuda je otišao sa 600 dalmatinskih morlaka[5].
- 22. 2. i 4/5. 3. - Poplava svetog Petra - pogođena prvo Nemačka, zatim Holandija, poplavljen Amsterdam.
April/Travanj – Jun/Lipanj
uredi- proljeće - Sukob između bana Nikole Zrinskog i tasta grofa Gašpara Draškovića, koji mu traži natrag grad Trakošćan i dvorac Klenovnik koji su bili miraz umrle Nikoline supruge Euzebije[1].
- maj - Crnogorski i brdski glavari obećali paši u Skadru da će ga služiti[6].
- 8. 6. - Desetogodišnji Tokugawa Ietsuna je novi japanski šogun (do 1680); tokom godine nezadovoljni ronini digli neuspešnu Keiansku pobunu.
- 12. 6. - U Rimu predstavljena Berninijeva Fontana dei Quattro Fiumi ("Fontana četiri reke").
- 28 - 30. 6. - Velika Bitka kod Berestečka: poljsko-litvanska pobeda nad Bogdanom Hmeljnickim i njegovim krimskotatarskim saveznicima.
Jul/Srpanj – Septembar/Rujan
uredi- 3. 7. - Hrvatski sabor u Zagrebu, između ostalog odlučeno da će se na sabore pozivati i grad Senj; izabrani i povjerenici za "glavnu komisiju" u Beču povodom vlaškog pitanja ali ova se nije sastala[1].
- 10. 7. - Kandijski rat: mletačka flota pobedila tursku između Parosa i Naksosa[7].
- jul - Katalonski ustanak: počinje 15-mesečna španska Opsada Barcelone koju drže Katalonci i Francuzi.
- jul - Bosanski paša poslao 5.000 vojnika na Ravne kotare - Ilija Smiljanić i Janko Mitrović ih porazili kod Biljana i Kožlovca da bi kasnije tokom meseca opustošili nekoliko turskih sela u Lici[5].
- 26. 7. - Jaka oluja u Zagrebu, izlio se potok Medvešćak - 52 utopljenih[1].
- leto - Turci i Crnogorci na čelu sa skadarskim sandžakom Jusufbegovićem poharali Grbalj[8].
- kolovoz - Pohod Zrinskog do Kostajnice, na povratku pobijedio Turke kod potoka Moševnice i na još jednom mjestu[1].
- 21. 8. - Pod pritiskom trgovaca i zanatlija smenjen veliki vezir Melek Ahmed-paša koji je smanjio količinu srebra u novcu (koji se kovao u Beogradu, Albaniji i Bosni)[9].
- 3. 9. - Ubijena Kösem Sultan[10], baka sultana Mehmeda IV - njegova majka Turhan Hatice Sultan postaje uticajna.
- 3. 9. - Bitka kod Worcestera je odlučujuća pobeda parlamentaraca nad Čarlsom II i poslednja veća bitka Trećeg Engleskog građanskog rata. Čarls u oktobru beži u Francusku.
- 27. 9. - Ferdinand Maria je novi izborni knez Bavarske (do 1679).
- 27. 9. - Veliki vezir Abaza Sijavuš-paša I je već smenjen i poslat u Bosnu, nasleđuje ga evnuh Gürcü Mehmed-paša.
- 28. 9. - Ugovor iz Bile Cerkve: mir između Poljaka i Kozaka.
Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac
uredi- oktobar - Cromwellovo osvajanje Irske: engleski parlamentarci zauzeli Limerick.
- 19. 10. - Engleski parlament donosi Navigacijski akt (ili Plovidbeni zakon): engleska trgovina će se voditi engleskim brodovima; kratkoročno dovodi do neprijateljstva sa Holandijom a dugoročno do britanske dominacije morima.
Kroz godinu
uredi- Thomas Hobbes napisao Leviathana (društveni ugovor i apsolutna vlast).
- Ilija Smiljanić pobijedio Turke kraj Korlata.
- Petar Zrinski pobijedio Turke kod Široke Kule u Lici[1].
- Dotiskano "Blago jezika slovinskoga..." Jakova Mikalje.
- Nikola VII. Zrinski napisao knjigu lirike Adriai tengernek syrenaia ("Sirena Jadranskoga mora").
- U Čabru otvorena ljevaonica željeza i kovnica.
- Vasilije Ostroški prelazi s čela Trebinjske na Onogošku (nikšićku) eparhiju (tj. spojenu zapadno- i istočnohercegovačku eparhiju[11])[12].
- Patrijarh srpski Gavrilo I Rajić određuje budimljanskog episkopa Pajsija za izaslanika papi, ali ovaj bude ubijen od Turaka nakon što ga je odao pridvorni kaluđer[13] (znak opozicije patrijarhovoj politici među sveštenstvom[14]).
- Diego Velázquez završio sliku Venera sa ogledalom.
- Luj XIV (13 godina) proglašen punoletnim.
- Umro ujedinitelj Butana Shabdrung Ngawang Namgyal - lokalni guverneri (penlopi) kriju to sledećih 54 godine da se zemlja ne raspadne.
- Rojalistički guverner Barbadosa Francis Willoughby osnovao koloniju u Surinamu.
Rođenja
uredi- 23. 7. - Ivan Tanzlingher Zanotti, leksikograf († 1732)
- 6. 8. - François Fénelon, nadbiskup i književnik († 1715)
- 1. 9. - Natalija Nariškina, majka Petra Velikog († 1694)
- septembar - William Dampier, istraživač († 1715)
- Ivan Antun Zrinski, hrvatski plemić († 1703)
- ? - Mustafa Ejubović, književnik († 1707)
Smrti
uredi- 7. 4. - Lennart Torstensson, švedski vojnik (* 1603)
- 8. 6. - Tokugawa Iemitsu, japanski šogun (* 1604)
- 3. 9. - Kösem Sultan, baka sultana Mehmeda IV (* ca. 1589)
- 27. 9. - Maximilian I., izborni knez Bavarske (* 1573)
- 7. 11. (28. 10. po j.k.) - Jov Počajivski, ukrajinski svetac (* ca. 1551)
- 20. 11. - Mikolaj Potocki, poljski vojnik (* 1595)
- ? - Nil Mirotočivi, pravoslavni svetac (* ca. 1601)
Reference
uredi- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Horvat, Ban Nikola Zrinski mladji
- ↑ Istorija s. n., 477
- ↑ Dr. Aleksa Ivić (1922), О српском и хрватском имену, rastko.rs
- ↑ Dr Goran Ž. Komar, Planinska sela Dračevice pod vlašću Venecije 1687-1797, rastko.rs
- ↑ 5,0 5,1 Istorija s. n., 369
- ↑ Istorija s. n., 375
- ↑ Setton, 163
- ↑ Istorija s. n., 376
- ↑ Setton, 162
- ↑ Setton, 165-6
- ↑ Velibor V. Džomić, Golgota Mitropolita Crnogorsko-primorskog Joanikija - Poslanice, besjede..., rastko.rs
- ↑ Justin Popović, Život svetog Vasilija Ostroškog čudotvorca, rastko.rs
- ↑ Vladimir Ćorović, Verski pokreti, rastko.rs
- ↑ Historija n. J., 569
- Literatura
- Rudolf Horvat, Ban Nikola Zrinski mladji (hr Wikisource)
- Kenneth Meyer Setton. Venice, Austria, and the Turks in the Seventeenth Century. American Philosophical Society; 1991. ISBN 978-0-87169-192-7.
- Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
- Istorija srpskog naroda, Treća knjiga, prvi tom, Srbi pod tuđinskom vlašću 1537-1699, SKZ Beograd 1993, ISBN 86-379-0383-5