Azotsuboksid
| Azotsuboksid | |||
|---|---|---|---|
| |||
| |||
| |||
| Drugi nazivi | Azot(I) oksid | ||
| Identifikacija | |||
| CAS registarski broj | 10024-97-2 | ||
| MeSH | |||
| ATC code | N01 | ||
| |||
| Svojstva | |||
| Molekulska formula | N2O | ||
| Molarna masa | 44.0128 g/mol | ||
| Agregatno stanje | bezbojan gas | ||
| Gustina | 1222.8 kg m-3 (tečnost) 1.8 kg m-3 (gas) | ||
| Tačka topljenja |
-90.86 °C (182.29 K) | ||
| Tačka ključanja |
-88.48 °C (184.67 K) | ||
| Struktura | |||
| Oblik molekula (orbitale i hibridizacija) | linearan | ||
| Dipolni moment | 0.166D | ||
| Termohemija | |||
| Standardna entalpija stvaranja jedinjenja ΔfH |
+82.05 | ||
| Farmakologija | |||
| Načini upotrebe | Inhalacija | ||
| Metabolizam | 0.004% | ||
| Vreme polu-uklanjanja iz organizma | 5 minuta | ||
| Ekskrecija | respiracija | ||
| Opasnost | |||
| NFPA 704 |
 0
2
0
OX
| ||
| R-oznake | R8 | ||
| S-oznake | S38 | ||
| Srodna jedinjenja | |||
| Srodna jedinjenja | Azot (II)-oksid, Azot (III)-oksid, Azot (IV)-oksid, Azot (V)-oksid, Azotna kiselina, Azotasta kiselina | ||
|
| |||
| Infobox references | |||
- Molekulska formula mu je .
- Poznatiji je kao „gas smejavac“, jer izaziva takvu reakciju kod čoveka.
- Azot-suboksid je bezbojan, netoksičan i nezapaljiv gas blago sladunjavog ukusa, teži od vazduha 1,5 puta.
- Na običnoj temperaturi je vrlo stabilan, ali na povišenim temperaturama ima jako oksidaciono dejstvo, jer se na temperaturama iznad 400 °C razlaže na kiseonik i azot.[1][2]
- Osnovna primena azot-suboksida je u medicini kao anestetika, jer je najmanje toksičan od svih poznatih opštih anestetika.
- Obično se primenjuje u oblicima kombinovane inhalacione anestezije.
- Pored osnovne primene u medicini, azot-suboksid se koristi i kao potisni gas (propelant) za aerosol pakovanja u prehrambenoj industriji (šlag, sirup, koncentrat kafe) kao i za farmaceutske i kozmetičke preparate.
- Ima primenu i u auto-trkama. Kod automobila sa motorom sa unutrašnjim sagorevanjem azot-suboksid se koristi kao sredstvo za povećanje performansi motora. On sam po sebi nije zapaljiv, ali se na visokim temperaturama lako raspada i tako u motor unosi više kiseonika, čime omogućava bolje i brže sagorevanje goriva. Međutim, pored toga što pomaže, on i odmaže, jer korišćenje azot-suboksida u običnim motorima može dovesti do njihovog uništenja. Samo dobro ojačani i modifikovani (frizirani) motori mogu podneti snagu koju im daje azot-suboksid.
- ↑ Lide David R., ur. (2006). CRC Handbook of Chemistry and Physics (87th izd.). Boca Raton, FL: CRC Press. 0-8493-0487-3.
- ↑ Susan Budavari, ur. (2001). The Merck Index: An Encyclopedia of Chemicals, Drugs, and Biologicals (13th izd.). Merck Publishing. ISBN 0-911910-13-1.
