Kontejner
| Kontejner Container | |
|---|---|
 | |
Kontejner (od engleskog: container) je za Engleze svaka vrsta spremnika, košara, boca, kutija i sve tome slično, ali se na našim prostorima pod tim podrazumjeva veliki metalni spremnik, namjenjen prvenstveno brodskom transportu a što oni zovu Intermodal container (višenamjenski kontejner).
Zahtjev za nekim višenamjenskim robusnim spremnikom, pogodnim za korištenje u raznim vrstama transporta, osjetio se nakon Drugog svjetskog rata u Sjedinjenim Američkim Državama, a prvi put je korišten kod transporta do Puerto Rica. Ideja o metalnom kontejneru rodila se u glavi američkog prijevoznika Malcolma McLeana 1956. godine, dok je beskonačno čekao na ukrcaj robe u svoj kamion, pa je pomislio nebi li bilo pametnije da umjesto tog polakog ukrcaja komad po komad tereta jednostavno nekako montiraju čitav stražnji dio kamiona sa svim potrebnim teretom.
Najrašireniji tip kontejnera su oni po ISO standardu, To je metalni paralelepiped čije su mjere utvrđene na međunarodnoj razini 1967. Svi su široki 8 stopa (244 cm) i jednako visoki 8 stopa i 6 palaca (259 cm), a najčešće imaju dvije standardne dužine od 20 i 40 stopa (610 i 1220 cm).[1]
Svaki standardni kontejner je tipski označen i registriran sa jedanaest brojčanih i slovnih znakova, u formi: 4 slova (od kojih su prva 3 odgovaraju inicijalima vlasnika firme) i 6 brojeva, nakon čega slijede posljednji kontrolni brojevi (zvani "check-digit") , koji se dobijaju računskim algoritmom od 10 predhodnih slova i brojki, tako da svako slovo ima odgovarajuću brojčanu vrijednost.
Pored ISO standarda ima i drugih, dolje je tablica sa najraširenijim tipovima kontejnera danas u svijetu.
| 20′ kontejner | 40′ kontejner | 40′ kontejner | 45′ kontejner | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| imperijalni | metrični | imperijalni | metrični | imperijalni | metrični | imperijalni | metrični | ||
| vanjske dimenzije |
dužina | 19′ 10 1/2″ | 6.058 m | 40′ 0″ | 12.192 m | 40′ 0″ | 12.192 m | 45′ 0″ | 13.716 m |
| širina | 8′ 0″ | 2.438 m | 8′ 0″ | 2.438 m | 8′ 0″ | 2.438 m | 8′ 0″ | 2.438 m | |
| visina | 8′ 6″ | 2.591 m | 8′ 6″ | 2.591 m | 9′ 6″ | 2.896 m | 9′ 6″ | 2.896 m | |
| unutrašnje dimenzije |
dužina | 18′ 8 13/16″ | 5.710 m | 39′ 5 45/64″ | 12.032 m | 39′ 4″ | 12.000 m | 44′ 4″ | 13.556 m |
| širina | 7′ 8 19/32″ | 2.352 m | 7′ 8 19/32″ | 2.352 m | 7′ 7″ | 2.311 m | 7′ 8 19/32″ | 2.352 m | |
| visina | 7′ 9 57/64″ | 2.385 m | 7′ 9 57/64″ | 2.385 m | 8′ 9″ | 2.650 m | 8′ 9 15/16″ | 2.698 m | |
| širina vrata | širina | 7′ 8 ⅛″ | 2.343 m | 7′ 8 ⅛″ | 2.343 m | 7′ 6" | 2.280 m | 7′ 8 ⅛″ | 2.343 m |
| visina | 7′ 5 ¾″ | 2.280 m | 7′ 5 ¾″ | 2.280 m | 8′ 5″ | 2.560 m | 8′ 5 49/64″ | 2.585 m | |
| unutrašnji volumen | 1,169 ft³ | 33.1 m³ | 2,385 ft³ | 67.5 m³ | 2,660 ft³ | 75.3 m³ | 3,040 ft³ | 86.1 m³ | |
| maksimalna masa |
66,139 lb | 30,400 kg | 66,139 lb | 30,400 kg | 68,008 lb | 30,848 kg | 66,139 lb | 30,400 kg | |
| masa praznog | 4,850 lb | 2,200 kg | 8,380 lb | 3,800 kg | 8,598 lb | 3,900 kg | 10,580 lb | 4,800 kg | |
| masa punog | 61,289 lb | 28,200 kg | 57,759 lb | 26,600 kg | 58,598 lb | 26,580 kg | 55,559 lb | 25,600 kg | |
Kontejnerizacija (engleski: containerization) je izraz za suvremeni način transporta tereta, tako da se sva pošiljka stavi u veliki metalni spremnik tj. kontejner.[2] Kontejnerizacija je važna tehnika transporta razvijena u 20. vijeku. Istina i ranije, još od početka 20. vijeka postojali su veliki spremnici, standardiziranih veličina, namjenjeni željezničkom i cestovnom transportu, ali tog oblika transporta nije bilo sve do 1960-ih.[2] Od tad su kontejneri postali glavni element u prekooceanskom brodskom transportu. Čitav taj proces omogućili su brodovi nove generacije specijalno dizajnirani za prijevoz kontejnera. Veliki i brzi, kontejnerski brodovi prevoze svu silu kontejnerskih jedinica naslaganih od utrobe do palube, ali ono što je najvažnije, vrlo ih brzo ukrcavaju i iskrcavaju, tako da skraćuju vrijeme provedeno po lukama na minimum, pa su stoga puno efikasniji, jer više radnih dana plove.[2] Lučka postrojenja za brzo manipuliranje kontejnerima, su prilično komplesna i skupa, pa je ulaganje u njih opravdano jedino ukoliko postoji veliki teretni promet u oba pravca. Kontejneri se pune (i prazne) po tvorničkim skladištima, nakon tog se transportiraju do luka kamionima ili željezničkim vagonima, gdje se zatim ukrcavaju na brodove, sve to zahtjevalo bi puno više vremena, truda i novaca u slučaju, komadno rasutih tereta.[2]
- ↑ „Standard Containers” (engleski). APL. Pristupljeno 19. 9. 2014.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 „Containerization” (engleski). Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 19. 9. 2014.
