Lord Fluronvdekja
| Lord Fluronvdekja | |
|---|---|
| Personazh nga Harry Potter | |
 | |
| Krijuar nga | J. K. Rowling |
| Luajtur nga | Ralph Fiennes Richard Bremmer (flashback, film 1) Ian Hart (zëri, film 1) Christian Coulson (adoleshent, film 2) Hero Fiennes-Tiffin (fëmijë, film 6) Frank Dillane (adoleshent, film 6) |
| Informacione | |
| Pseudonimi(et) | Ti-E-Di-Kushi |
| Nofkat | Zotëria i Errët Trashëgimtari i Gjarpërblertit |
| Profesioni | Lord Ministër i Magjisë |
| Familja | Tomas Ridëll (gjyshi) Mari Ridëll (gjyshja) |
| Kombësia | Britanez |
Lord Fluronvdekja është një nofkë për Thomas "Tom" Marvolo Riddle, nje personazh imagjinar dhe antagonist kryesor në serinë e romaneve të J. K. Rowling, Harry Potter. Fluronvdekja u shfaq për herë të parë në romanin Harry Potter dhe Guri Filozofal, i cili u publikua në vitin 1997. Fluronvdekja shfaqet ose personalisht ose në formë kujtimesh në secilin libër dhe në përshtatjet filmike në seri përveç të tretit, Harry Potter dhe i Burgosuri i Azkabanit, në të cilin ai vetëm përmendet.
Fluronvdekja është armiku i Harri Poterit, i cili sipas një profecie ka "fuqinë për ta mposhtur Zotërinë e Errët". Ai përpiqet ta vrasë djalin, por në vend të kësaj vret prindërit e tij, Lili dhe Xhejms Poter, dhe e lë Harrin me një vragë në kokë në formën e një vetëtime. Pothuajse asnjë magjistricë ose magjistar nuk guxon ta shqiptojë emrin e tij dhe i referohen atij përkundrazi me monikues të tillë si "Ti-Di-Kushi", "Ai-Që-Nuk-Duhet-Përmendur" ose "Zotëria i Errët". Fiksimi i Fluronvdekjes me pastërtinë e gjakut nënkupton qëllimin e tij për t'i hequr qafe trashëgimtarët e botës së Babanacëve (jomagjistarëve) dhe për të sunduar në të dy botët, të Babanacëve dhe atë të magjistarëve, për të arritur një dominim të pastër të gjakut. Përmes familjes së nënës së tij, ai është pasardhësi i fundit i magjistarit Salazar Gjarpërblerti, një nga katër themeluesit e Shkollës së Magjisë dhe të Shtrigërisë Hoguorts. Ai është udhëheqësi i Hamortëve, një grup magjistarësh të këqij dhe magjistarë të përkushtuar për ta zhdukur Botën e Babanacëve dhe për ta vendosur Fluronvdekjen si sunduesin e saj suprem.
Zhvillimi i personazhit
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Në një intervistë të vitit 1999, Rowling tha që Fluronvdekja ishte shpikur si një armik për Harri Poterin dhe ajo me dashje nuk e nxori fillimisht historinë e Fluronvdekjes. "Ideja themelore [ishte se Harri] nuk e dinte që ai ishte një magjistar... Dhe kështu, atëherë unë punoja prapa nga ai pozicion për të zbuluar se si mund të ishte, që ai nuk do ta dinte se çfarë ishte.... Kur ai ishte një vjeç, magjistari më i keq për qindra e qindra vjet u përpoq ta vriste. Ai vrau prindërit e Harrit dhe pastaj ai u përpoq ta vriste Harrin. Ai u përpoq ta mallkonte atë.... Harri duhet ta zbulojë, përpara se ta zbulojmë. Dhe, kështu, por për ndonjë arsye misterioze mallkimi nuk funksionoi mbi Harrin. Kështu që ai ka mbetur me këtë mbresë në formë vetëtime në ballin e tij dhe mallkimi u kthye mbrapsht mbi magjistarin e ligë, i cili ishte fshehur qysh prej asaj kohe."[1]
Në librin e dytë, Rowling përcakton se Fluronvdekja urren magjistarët me gjak jo të pastër, pavarësisht se është vetë një gjakpërzier. Në një intervistë të vitit 2000 me BBC, Rowling e përshkroi Fluronvdekjen si një ngacmues të vetë-urrejtjes: "Epo unë mendoj se është shpesh rasti që ngacmuesit më të mëdhenj marrin atë që dinë të jenë defektet e tyre, siç e shohin atë, dhe ata i vendosin ato të drejtën e dikujt tjetër dhe pastaj ata përpiqen ta shkatërrojnë tjetrin dhe kjo është ajo që bën Fluronvdekja”.[2] Në të njëjtin vit, Rowling u bë më e saktë në lidhje me Fluronvdekjen. Ajo filloi ta lidhë atë me tiranasit nga jeta reale, duke e përshkruar atë si "një psikopat të tërbuar, pa përgjigje normale njerëzore ndaj vuajtjeve të njerëzve të tjerë". Megjithatë, në vitin 2004, Rowling tha që ajo nuk e bazoi Fluronvdekjen në asnjë person real.[3] Në vitin 2006, Rowling i tha një intervistuesi që Fluronvdekja në thelbin e tij ka një frikë njerëzore: frika nga vdekja. Ajo tha: "Frika e Fluronvdekjes është vdekja, vdekja e padurueshme. Dua të them që ai e konsideron vetë vdekjen si të paditur. Ai mendon se është një dobësi e turpshme njerëzore, siç e dini. Frika e tij më e keqe është vdekja.”[4]
Gjatë gjithë serisë, Rowling vërteton se Fluronvdekja ka aq frikë në botën e magjistareve sa konsiderohet e rrezikshme madje edhe të flasë emrin e tij. Shumica e personazheve në romane i referohen atij si "Ti-E di-Kush" ose "Ai-Që-Nuk-Duhet-Përmendur" në vend që ta thonë emrin e tij me zë të lartë. Në Harry Potter dhe Dhuratat e Vdekjes, një emër magji "tabu" është vendosur, në mënyrë që Fluronvdekja ose pasuesit e tij të mund të gjurmojnë këdo që e shqipton atë. Me këtë mënyrë, ndjekësit e tij përfundimisht e gjejnë dhe e kapin Harrin dhe miqtë e tij Ron Uezlin dhe Hermionë Grenxhërin. Në librin e dytë, Rowling zbulon se I am Lord Voldemort është një anagramë e emrit të lindjes së personazhit, Tom Marvolo Riddle. Sipas autorit, emri i Fluronvdekjes është një fjalë e shpikur.[5] Disa analistë letrarë kanë konsideruar kuptimet e mundshme në emër: Philip Nel beson se Voldemort rrjedh nga frëngjishtja për "fluturim të vdekjes",[6] dhe në një punim të vitit 2002, Nilsen dhe Nilsen sugjerojnë që lexuesit të marrin një "ndjenjë mërzitëse" nga emrin Fluronvdekje, për shkak të fjalës frënge "mort" ("vdekje") brenda saj dhe asaj shoqërie të fjalës me fjalë të njohura anglisht, të rrjedhura nga fjala latine mors.[7]
Paraqitjet
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Harry Potter dhe Guri Filozofal
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Fluronvdekja bën debutimin e tij në Harry Potter dhe The Guri Filozofal. Në këtë histori, Rowling e prezanton atë si Zotërinë e Errët i cili vrau prindërit e Harrit, Xhejms dhe Lili, por si rezultat i dashurisë dhe gatishmërisë së nënës së tij për të sakrifikuar veten për të, fëmija Harri mbijeton kur Fluronvdekja përpiqet ta vrasë atë me një mallkim Vrasës. Fluronvdekja është disoduar, dhe Harri mbart një vragë misterioze në ballin e tij si rezultat. Në libër, Fluronvdekja pa sukses përpiqet të rimarrë trupin e tij të tretur duke vjedhur Gurin titullues Filozofal. Për të arritur objektivin e tij, Fluronvdekja përdor ndihmën e Profesor Grepsit duke u vendosur në pjesën e pasme të kokës së këtij të fundit. Sidoqoftë, në kulmin e librit, Harri arrin ta parandalojë Fluronvdekjen nga vjedhja e gurit.
Harry Potter dhe Dhoma e të Fshehtave
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Harry Potter dhe i Burgosuri i Azkabanit
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Harry Potter dhe Kupa e Zjarrit
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Harry Potter dhe Urdhri i Feniksit
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Harry Potter dhe Princi Gjakpërzier
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Harry Potter dhe Dhuratat e Vdekjes
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Paraqitjet në materiale të tjera
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Harry Potter dhe Fëmija i Mallkuar
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Në Harry Potter dhe Fëmija i Mallkuar, zbulohet se Bellatriks lindi vajzën e Fluronvdekjes, Delfin në Vilën e Mallfonjve para Betejës së Hoguortsit. Njëzet e dy vjet më vonë, Delfi paraqitet si kushërira e Sedrikut dhe manipulon djalin e dytë të Harrit dhe Xhinit Albus Severus Poterin dhe mikun e tij, djalin e Drakos dhe Astoria Gringras, Skorpius Mallfoi, në vjedhjen Kohëkthyesi me të cilin shpreson ta ringjallë babanë e saj. Duke përdorur Kohëkthyesin, Skorpius aksidentalisht krijon një afat kohor alternative, ku Fluronvdekja vrau Harrin në betejë dhe tani sundon botën magjistare. Në përpjekje për të arritur këtë të ardhme, Delfi udhëton për në Gufallën e Godrikut, natën që Fluronvdekja vrau prindërit e Harrit, duke shpresuar të shmangte profecinë që çuan në rrëzimin e babait të saj. Pasi mori një mesazh nga djali i tij, Harri, së bashku me Ronin, Hermionën dhe Drakon (i cili tani është bërë mik me Harrin pasi të bashkohen forcat për të shpëtuar djemtë e tyre përkatës) shpërfytyrohet vetë në Fluronvdekje në mënyrë që të mund ta shpërqendrojë Delfin, duke i lejuar ata ta mposht atë. Fluronvdekja i vërtetë vret prindërit e Harrit ashtu si ishte profetizuar, dhe Delfi dërgohet në Azkaban.
Rolet brenda filmave
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Fluronvdekja shfaqet në shtatë filmat Harry Potter, përkatësisht Harry Potter dhe Guri Filozofal, Harry Potter dhe Dhoma e të Fshehtave, Harry Potter dhe Kupa e Zjarrit, Harry Potter dhe Urdhri i Feniksit, Harry Potter dhe Princi Gjakpërzier, Harry Potter dhe Dhuratat e Vdekjes Pjesa e Parë dhe Harry Potter dhe Dhuratat e Vdekjes Pjesa e Dytë. Disa aktorë e kanë luajtur rolin e tij në epokat e tij të ndryshme.
Nipi i Fiennes, Hero Fiennes-Tiffin, portretizoi Tom Ridllin si një fëmijë në Harry Potter dhe Princi Gjakpërzier. Në kohën e xhirimit të filmit, Christian Coulson ishte 29 vjeç, dhe nuk konsiderohej i përshtatshëm për t'u rikthyer si Ridlli i adoleshencës. Thomas James Longley fillimisht ishte planifikuar ta merrte rolin, por rinegociimet e minutës së fundit panë Frank Dillane të aktronte në vend të tij.[8][9]
Karakterizimi
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Familja
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Pritja
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Në kulturën popullore
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "J.K. Rowling on The Diane Rehm Show" (në anglisht). WAMU Radio Washington, D.C. 20 tetor 1999. Arkivuar nga origjinali më 30 korrik 2007. Marrë më 15 gusht 2007.
- ^ "JK Rowling talks about Book Four" (në anglisht). cBBC Newsround. 4 mars 2004. Marrë më 2 prill 2018.
- ^ "JK Rowling's World Book Day Chat". The Leaky Cauldron (në anglisht). 4 mars 2004.
- ^ Anelli, Melissa (16 korrik 2005). "The Leaky Cauldron and MuggleNet interview Joanne Kathleen Rowling: Part Two". The Leaky Cauldron (në anglisht). Marrë më 2 prill 2018.
- ^ Lydon, Christopher (12 tetor 1999). "J.K. Rowling interview transcript" (në anglisht). The Connection (WBUR-FM). Marrë më 2 prill 2018.
- ^ Nel, Philip (2001). J.K. Rowling's Harry Potter Novels: A Reader's Guide (në anglisht) (bot. illustrated). London, England: Continuum International Publishing Group. fq. 16. ISBN 0-8264-5232-9.
- ^ Pace Nilsen, Alleen; Nilsen, Don L.F. (nëntor 2002). "Lessons in the teaching of vocabulary from September 11 and Harry Potter" (PDF). Journal of Adolescent & Adult Literacy (në anglisht). Hoboken, New Jersey: Wiley-Blackwell. 46 (3): 254–260. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 15 korrik 2010. Marrë më 1 maj 2020.
- ^ "Thomas James Longley" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 27 janar 2012. Marrë më 25 tetor 2011.
- ^ "Harry Potter and the Half-Blood Prince Trivia". Dark Horizons (në anglisht). 15 korrik 2009. Arkivuar nga origjinali më 5 korrik 2009. Marrë më 25 tetor 2011.
Lidhje të jashtme
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Tom Riddle në Harry Potter Wiki, një wiki e jashtme
- Lord Voldemort në Harry Potter Lexicon
- Lord Voldemort në Villains (wiki)
