Vikipedi

Baykar Bayraktar TB2

Baykar Savunma tarafından geliştirilen orta-düşük irtifa insansız hava aracı
(Bayraktar TB2 sayfasından yönlendirildi)

Baykar Bayraktar TB2 (Taktik Blok 2),Türkiye merkezli Baykar Savunma tarafından üretilen silahlı insansız hava aracıdır. 14 Haziran 2014 tarihinde tam yüklü olarak gerçekleştirilen uçuş testinde 27.030 fit (8.240 m) irtifaya çıkmış, 5-6 Ağustos'ta gerçekleştirilen uçuş testinde ise tam yüklü olarak 18.000 fit (5.500 m) feet irtifada 4.040 km yol kat ederek 24 saat, 34 dakikalık uçuş gerçekleştirmiştir.[7][8][9][10][11] 17 Aralık 2015'te iki adet Roketsan MAM-L güdümlü füzesi yüklü şekilde yapılan atış testinde %100 isabet ile hedefleri vurabilmiştir.[12][13]

Bayraktar TB2
Türü Silahlı insansız hava aracı (SİHA)
Ulusal köken Türkiye
ÜreticiBaykar Savunma
TasarımcıÖzdemir Bayraktar
Baykar Savunma AR-GE
İlk uçuş29 Nisan 2014
Hizmete giriş2014–günümüz
DurumuKullanımda
Ana kullanıcı
Diğer kullanıcılarTüm kullanıcıları gör
Üretim aralığı2014-
Üretim sayısı500+ (Haziran 2023)[1]
Birim maliyeti$5,37 milyon (2022)[a]

Baykar Savunma Ar-Ge ekibi tarafından askerî ve sivil havacılık standartlarına uygun olarak tasarlanan Baykar Bayraktar TB2'nin tüm altyapısı Türkiye merkezli olarak üretilmiştir.[8] Sistem ilk olarak 2014'te Türk Silahlı Kuvvetleri envanterine girmiştir.[14][15]

Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından gerçekleştirilen Pençe Operasyonları'nda, Suriye İç Savaşı'na müdahalesi süresince yaptığı askerî operasyonlarda ve İkinci Libya İç Savaşı'nda aktif olarak kullanıldı. Ayrıca Azerbaycan Hava Kuvvetleri tarafından 2020 Dağlık Karabağ Savaşı'nda da etkin rol oynadı. Bu operasyonda Azerbaycan Ordusu tarafından etkisiz hale getirilen 772 hedeften 535'i Bayraktar TB2'ler tarafından etkisiz hale getirilmiştir.[16] Dağlık Karabağ Savaşı'nda Bayraktar TB2'nin Ermenistan'a verdiği toplam hasar 1 milyar doları aşmıştır.[17]

Bayraktar TB2'nin kullanıldığı yoğun sayıda savaş ve operasyonlardaki uçuş saati toplamı 500.000'i geçmiştir.[18] Böylelikle Bayraktar TB2 gökyüzünde en uzun süre görev yapan Türk yapımı İHA, SİHA, genel olarak hava aracı olmuştur.[18][19]

Bayraktar TB2; Türk ordusunun yanı sıra Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri, Katar Silahlı Kuvvetleri, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri, Türkmenistan Silahlı Kuvvetleri, Fas Silahlı Kuvvetleri ve Kırgızistan Silahlı Kuvvetleri envanterine dâhil edildi. Mayıs 2021'de ise Polonya Türkiye'den 24 adet Bayraktar TB2 satın alacağını açıkladı. Ekim 2022'de siparişin ilk partisinin ulaşması ile ilk kez bir NATO ve Avrupa Birliği üyesi ülke Bayraktar TB2 silahlı insansız hava aracı satın almış oldu. Ağustos 2021'de Irak ile, Ocak 2022'de ise Pakistan Silahlı Kuvvetleri ile bilinmeyen sayıda TB2'nin satışı için anlaşma sağlandığı açıklandı.[20]

Gelişim

değiştir

Savunma Sanayi Müsteşarlığı tarafından 2007'de rekabet usulü dâhilinde (herhangi bir Ar-Ge desteği olmaksızın[21]) "Taktik İnsansız Hava Aracı Sistemi Geliştirme Programı" başlatıldı. Bu program dahilinde Özdemir Bayraktar tarafından "Çaldıran" (Bayraktar TB1) tasarlandı.[22] Eylül–Ekim 2009'da Bayraktar TB1'in tam otomatik taksi, kalkış, uçuş, iniş, frenleme ve tekrar hangara dönüş testleri yapıldı. Bayraktar TB1 İHA'sı hedeflenen tüm performans ölçütlerini başarıyla tamamladı.[23][24][25]

Test aşamalarının ardından Ocak 2010'da Savunma Sanayii İcra Komitesi 12 tane Taktik İHA alımı için Savunma Sanayii Müsteşarlığı'nı görevlendirdi.[26] Böylelikle Baykar ile SSM arasında sözleşme görüşmelerine başlandı, Aralık 2011'de sözleşmenin imzalanmasının ardından Taktik İHA Geliştirme Projesi programının takvimi çıkarılarak takvime uygun olarak çalışmalara başlandı. Sözleşmenin imzalanmasının ardından seri üretim için temeller atılmış oldu. Ancak Bayraktar TB1 için imza atılmış olsa da Bayraktar TB1'ler hiçbir zaman seri üretime girmedi.[26] TB1'in yerine daha farklı kuyruk tasarımı, daha uzun kanat açıklığı ve daha fazla kalkış ağırlığına sahip Bayraktar TB2 geliştirilerek seri üretime sokuldu.[26] TB2'nin ilk uçuşu 2014 yılında gerçekleşti.[27] İlk etapta 6 adet TB2 22 Kasım 2014'te teslim edilerek hizmete girdi.[26]

 
Yer Kontrol İstasyonu Sistemi

2020 yılında SATCOM entegre edilen ve yer kontrol istasyonundan bağımsız uydu kontrollü yeni bir versiyon olan TB2S SİHA geliştirildi ve ilk uçuşunu yaptı.[28]

Gelişim kronolojisi

değiştir
 
Baykar ekibi ile birlikte Bayraktar TB2'ler
  • 8 Haziran 2009 tarihinde Bayraktar Blok A (Bayraktar TB1) ilk otomatik uçuş testi Keşan Askeri Havalimanı'nda tamamlandı.[29][30]
  • 3 Ekim 2009 tarihinde Bayraktar Blok A resmi heyet huzurundaki uçuş testlerini Sinop Havalimanı'nda gerçekleştirdi.
  • 6 Ocak 2010 Savunma Sanayi İcra Kurulu Kararı ile 2 Adet Taktik İHA Sistemi için Baykar ile sözleşme görüşmelerine başlanması kararı alındı.[31]
  • 20 Aralık 2011 tarihinde icra kurulu kararından iki sene sonra sözleşme imzalandı.[32]
  • 6 Ocak 2012 tarihinde Taktik İHA Geliştirme Projesi başladı.
  • 29 Nisan 2014 tarihinde Bayraktar Blok B (Bayraktar TB2) ilk otomatik uçuş testi tamamlandı.[33][34][35]
  • 14 Haziran 2014 tarihinde Bayraktar Blok B tam yüklü olarak 27.030 feet irtifaya çıkarak Türkiye'deki irtifa rekorunu kırdı.[36]
  • 5-6 Ağustos 2014 tarihinde Bayraktar Blok B tam yüklü olarak 18.000 feet irtifada 4.040 km yol katederek toplam 24 saat 34 dakika havada kalarak Türkiye rekorunu kırdı.[37][38]
  • 11 Eylül 2014 tarihinde gerçekleştirilen otomatik uçuş testinde azami hız testleri gerçekleştirildi.[39]
  • 25-28 Eylül 2014 tarihlerinde İstanbul Airshow 2014'te ilk halka açık tanıtımı gerçekleştirildi.[40][41][42]
  • Kasım 2014 içerisinde teslimat hazırlıkları tamamlandı.[43][44][45]
  • 17-22 Kasım 2014 tarihlerinde yürütülen kabul faaliyetleri tamamlandı.[46][47][48][49][50][51][52]
  • Bayraktar TB2 2015 yılında ilk kez Denizkurdu tatbikatına katıldı.[53]
  • Bayraktar TB2'lerin 2. paket teslimatı gerçekleştirildi.[54]
  • Emniyet Genel Müdürlüğü Bayraktar TB2 siparişi için talepte bulundu.[55][56][57][58]
  • 9 Aralık 2015 tarihi itibarıyla ilk 1000 uçuş saati kırımsız bir şekilde tamamlandı.[59]
  • 17 Aralık 2015 tarihinde Roketsan MAM-L milli anti tank güdümlü bombasıyla (cansız mühimmat) tam isabet olan ilk atışını gerçekleştirdi.[12][60][61][62][63][64][65]
  • Haziran 2019'da Baykar Bayraktar TB2, 300.000 uçuş saatine ulaşan Türkiye üretimi ilk İHA ve SİHA oldu.[66][67]
  • 4 Aralık 2020'de SATCOM entegreli uydu ile haberleşme özelliğine ve TB2'ye göre daha uzun menzile sahip olan TB2S ilk uçuşunu gerçekleştirdi.[68]
  • 26 Kasım 2021'de Bayraktar TB2, 400.000 uçuş saatini geride bırakarak en fazla uçuş saatine ulaşan Türkiye yapımı SİHA olma rekorunu ilerletti.[19]
  • 25 Ağustos 2022'de TB2, 500.000 uçuş saatini geçerek en fazla uçuş saati rekorunu ilerletti.[18]

Operasyonel geçmiş

değiştir

Türkiye'nin teröre karşı harekâtları

değiştir

TB2'nin medya ve halk tarafından tanınmaya başlaması, Türkiye'nin özellikle PKK ve YPG'ye karşı gerçekleştirdiği terör karşıtı operasyonlar ile oldu. Silahlı TB2 hava araçları 2016'daki Fırat Kalkanı Harekâtı'nda, 2018'deki Zeytin Dalı Harekâtı'nda, 2019'daki Barış Pınarı Harekâtı'nda ve 2020'deki Bahar Kalkanı Harekâtı'nda aktif olarak kullanıldı. Sadece Zeytin Dalı Harekâtı'nda TB2 SİHA'lar yardımıyla etkisiz hale getirilen terörist sayısı 449 oldu.[69]

TB2'lerden alınan verilerin topçu birliklerine aktarılmasıyla PKK ve PKK'nın Suriye kolu olarak bilinen YPG hedefleri etkisiz hale getirildi. İnsansız hava araçlarının Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından hem konvansiyonel savaşta hem de konvansiyonel olmayan savaşlarda efektif olarak kullanılması, SİHA'ların "oyun değiştirici" olarak adlandırılmasına yardımcı oldu.[70] Hem Hava Kuvvetleri'nin hem de Kara Kuvvetleri'nin TB2'lerden aldığı verileri birlikte kullanması, aynı zamanda SİHA'ların sürü olarak harekâta dahil edilmesi ise dünya orduları tarafından bir ilki ortaya koydu.[71]

TB2, 2019 sonrasında Millî İstihbarat Teşkilatı'nın ülke dışındaki operasyonlarında TUSAŞ Anka ile kullanılmaya başlandı.[72]

Libya ve İkinci Libya İç Savaşı

değiştir

Bayraktar TB2'ler İkinci Libya İç Savaşı'nda 2019 ve 2020 yıllarında Birleşmiş Milletler'in tanıdığı Ulusal Mutabakat Hükûmeti tarafından aktif olarak kullanıldı ve savaş boyunca Libya Ulusal Ordusu'nda olan hava üstünlüğünü Ulusal Mutabakat Hükûmeti'nin lehine değiştirerek büyük ölçüde ilerlemesine yardımcı oldu.[73]

Dünyaca ünlü Oryx sitesine göre Bayraktar TB2'ler savaş boyunca en az 1 T-55 tankı, 2 zırhlı savaş aracı, 6 BM-21 Grad çok namlulu roketatar sistemi, 9 Pantsir-S1 hava savunma sistemi, 44 çeşitli aracı ve askerî üslerde duran 3 Su-22 savaş uçağı, 2 İl-76 nakliye uçağı, 1 An-32 nakliye uçağı imha etti.[74] Ayrıca Oryx tarafından Libya'daki TB2'lerden çok az görüntü kamuoyuna yansıtıldığı için savaş boyunca imha edilen platform sayısının daha fazla olduğu açıklandı.[74]

Savaş boyunca kaybedilen TB2'lerin gerçek sayısı hakkında farklı söylemler ortaya atıldı. Hafter komutasındaki Libya Ulusal Ordusu herhangi bir model vermeden savaş boyunca toplam 27 S/İHA düşürdüğünü iddia etti.[75] Rus medyası ise Libya Ulusal Ordusu'nun toplam 54 TB2 düşürdüğünü iddia etti.[75] Bazı kaynaklar 23 TB2'nin düştüğünü iddia ederken,[76] fotoğraflarla kanıt sunan dronewars veritabanı savaş boyunca 11 TB2'nin düştüğünü, 23 sayısının ise Nisan 2022 itibarıyla dünya çapında düşen tüm TB2'lerin toplamı olduğunu kanıtladı.[77]

Azerbaycan ve 2020 Dağlık Karabağ Savaşı

değiştir
 
2020 Bakü Zafer Geçidi sırasında bir Bayraktar TB2, Azerbaycan.

Haziran 2020'de Azerbaycan Savunma Bakanı Zakir Hasanov, Azerbaycan'ın Türkiye'den Bayraktar TB2 alacağını duyurdu.[78] 2020 Dağlık Karabağ Savaşı sırasında Bayraktar TB2'ler Ermenistan Silahlı Kuvvetleri'ne karşı büyük bir başarı ile kullanıldı. Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri, Ermenistan Silahlı Kuvvetleri'nin D-44, D-30, D-20 ve D-1 olmak üzere toplam 118 adet topçusunu, bilinmeyen sayıda piyadelerini, 85 kadar T-72 tanklarını, 17 civarı 2S1 Gvozdika kundağı motorlu obüsünü, 3 adet BM-30 Smerç balistik füze sistemini, 56 kadar BM-21 Grad, 1 adet TOS-1 çok namlulu roketatar sistemini, 12 BMP-1, 5 BMP-2 zırhlı savaş araçlarını, pek çok zırhlı personel taşıyıcılarını, toplam sayıları ortalama 178 olan askeri kamyon ile jipi, öz hava savunma sistemlerini, yaklaşık 16 9K33 Osa ve 3 Strela-10 hava savunma sistemini Bayraktar TB2'ler ile etkisiz hale getirdi. Etkisiz hale getirilen 772 hedeften 535'i Bayraktar TB2 ile etkisiz hale getirildi.[16][79] Savaş sonrasında TB2'lerin Ermenistan'a verdiği toplam zarar 1 milyar doları geçti.[17]

5 Ekim 2020'de Kanada Dışişleri Bakanı François-Philippe Champagne, savaş sırasında TB2'lerde Kanada üretimi sistemlerin kullanılması sebebiyle Türkiye'ye yapılan satışın durdurulduğunu duyurdu.[80] Daha sonrasında Bombardier Recreational Products'a fason üretim yapan Rotax şirketi, motorların sadece sivil kullanıma yönelik olması gerektiğini belirtti ve "kullanımı belirsiz olan ülkelere" ifadelerinde bulunarak Baykar Savunma'ya motor ve yedek parça satışını durdurdu.[81] Benzer bir tepki Bayraktar TB2'ye tek yönlü valf ile su tutucu parçaları sağlayan İngiliz Andair şirketinden geldi, şirket 11 Ocak 2021'de Baykar Savunma'dan gelen tüm siparişleri iptal ettiğini ve tedarikin durdurulduğunu açıkladı.[82][83][84] Türkiye bu ambargolara karşı olarak TEI PD170 motorunu ve ASELSAN CATS elektro-optiğini kullanıyor.[85][86]

Ukrayna ve 2022 Rusya'nın Ukrayna'yı işgali

değiştir
 
Ukrayna Hava Kuvvetleri'ne ait bir Bayraktar TB2, Eylül 2020

Ukrayna Silahlı Kuvvetleri, askerî modernizasyon programının bir parçası olarak 2019'da iki partiden oluşan toplam 6 adet Bayraktar TB2 ve 3 adet yer kontrol istasyonu satın aldı.[87] Hava araçlarının başarıyla kullanılmasının ardından Ukrayna Deniz Kuvvetleri 5 Bayraktar TB2 siparişi verdi ve ilk TB2'yi Temmuz 2021'de teslim aldı.[88][89] Ukrayna Genelkurmay Başkanı Zaluzhny, Report'a verdiği bir röportajda Ukrayna Silahlı Kuvvetleri envanterinde 12 adet TB2 bulunduğunu ve 24 adet daha Bayraktar TB2 almak istediklerini açıkladı.[90]

9 Nisan 2021 tarihinde Ukrayna tarafından Bayraktar TB2 keşif ve gözlem amacıyla Donbas üzerinde kullanıldı. Bu uçuşla birlikte Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Bayraktar TB2'yi ilk kez aktif bir çatışma bölgesinde kullanmış oldu.[91][92] Ekim 2021'de Bayraktar TB2, Rus ayrılıkçı kuvvetlerine ait bir D-30 obüsünü etkisiz hale getirdi. Böylelikle Ukrayna ilk kez Bayraktar TB2 kullanarak bir hedefi vurmuş oldu.[93]

Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında TB2'ler aktif olarak rol oynadı. Savaşın ilk gününde Rusya Savunma bakanlığı 4 TB2 SİHA'yı imha ettiklerini iddia etti.[94] Ancak bu iddia ne Ukrayna tarafından ne de bağımsız kaynaklar tarafından doğrulanmadı. Ayrıca imha edildiği TB2’lere ait herhangi bir video ya da fotoğraf yayınlanmadı. 27 Şubat 2022'de Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Twitter'dan Herson bölgesinde Bayraktar TB2 tarafından vurulan bir Rus askerî konvoyunun videosunu paylaştı.[95][96] Silahlı kuvvetler tarafından yayımlanan video görüntülerine göre, TB2 insansız hava araçları, bir tank ve karadan havaya füze sistemleri de dahil olmak üzere Rus askerî araçlarını başarıyla imha etti. Ayrıca TB2'nin iki Rus yakıt trenini de imha ettiği bildirildi.[97] Çatışma sırasında TB2 SİHA özellikle hava savunma sistemlerine odaklandı. TB2, 13 Mart itibarıyla 1 adet Pantsir-S1, 1 adet 9K330 Tor, 5 adet 9K37 Buk dahil olmak üzere 8 adet hava savunma sistemini imha etmiştir. Bunun yanı sıra TB2, 5 kundağı motorlu top, 2 lojistik malzeme taşıyan tren, 2 komuta kontrol merkezi, 1 çok namlulu roketatar, 24 askerî araç, kamyon ve cipi imha etmiştir.[98] 7 Mayıs’ta Yılan Adası’na asker indiren bir Rus Mi-8 helikopterini, bir Tor hava savunma sistemini ve iki Raptor sınıfı devriye botunu imha etmiştir.[99]

Bayraktar TB2'lerin Ukrayna'daki popülaritesi bir şarkıya neden oldu, SİHA hakkında yazılan 'Bayraktar' isimli şarkı Rus ordusuna ve istilaya hakaretler yağdırdı.[100]

13 Nisan 2022'de Ukrayna tarafından batırılan Rus kruvazörü Moskva'nın savunma sistemlerinin TB2'ler tarafından aldatıldığı iddia edildi.[101]

Savaş devam ederken Ukrayna'ya TB2 hibe etmek üzere Litvanya, Norveç, Polonya, Kanada ve Letonya'da[102][103][104] halk tarafından çeşitli bağış kampanyaları düzenlendi. Litvanya'da 3 adet TB2'yi hibe etmek için başlatılan kampanyada üç günde bir TB2'nin fiyatından daha fazla olan 6 milyon avro toplandı.[102] Baykar yapılan kampanyalara karşı 3 adet TB2'yi herhangi bir ücret almadan Ukrayna'ya hibe etti ve toplanan paraların Ukrayna'ya bağışlanmasını istedi.[102][105] Aynı şekilde Polonya'da başlatılan kampanyada da 1 adet TB2 için hedeflenen para toplandı.[106] Baykar yine hiçbir ücret almadan 1 adet TB2'yi Ukrayna'ya hibe ederek toplanan paranın Ukrayna için yardım kuruluşlarına bağışlanmasını istedi.[107]

Bayraktar TB2’lerin Ruslar hava savunma sistemlerini etkili bir şekilde kullanmaya başladıklarında etkinlikleri düşmeye başladı. Ukrayna'nın elinde kaç tane aktif Bayraktar kaldığı bilinmemektedir. Ocak 2023 itibarıyla görsel olarak 14 Bayraktar TB2'nin imha olduğu doğrulanmıştır.[108] 20 Ocak 2023’te bir Bayraktar TB2 Ukrayna üzerinde FCKPTN2 (Fuck Putin 2'nin kısaltması) koduyla keşif faaliyeti yapmıştır.[109] 6 gün sonra Ukrayna Güvenlik Servisi Baykar firmasından iki adet Bayraktar TB2'yi ücretsiz aldıklarını açıklamıştır.[110]

Ağustos 2023'e kadar genelde Bayraktar TB2 keşif faaliyeti için kullanıldı ancak Rusya'nın hava savunmasının zayıflaması üzerine Bayraktar TB2’ler tekrar sahneye çıktı. 3 Eylül’de Ukrayna Savunma Bakanlığı Bayraktar TB2'nin bir KS-701 Devriye botunu ve bir ikmal kamyonunu imha ettiği görüntüler yayımladı.[111]

Verdiği toplam zayiat

değiştir
Ana madde: Bayraktar TB2 zayiat listesi

Uçuşa başladığı günden bugüne Bayraktar TB2'ler; Suriye, Irak, Libya, Karabağ ve Ukrayna'da toplam değeri milyar doları geçen ekipmanlar imha etmiştir. Bunlar arasında 134 ana muharebe tankı, 54 zırhlı muharebe aracı,148 obüs ve daha birçok ekipman ve araç bulunmaktadır. Ayrıntılı bilgi içi Bayraktar TB2 zayiat listesi sayfasına bakınız.

Varyantlar

değiştir

Bayraktar TB2S

değiştir

2020 yılının Ekim ayında Selçuk Bayraktar tarafından sosyal medya hesabında paylaşılan gönderiyle Bayraktar TB2S ilk kez görüntülendi. Gönderide Bayraktar TB2 SİHA'dan farklı olarak yeni Bayraktar TB2S'in uydu iletişimi için gövdesinin üstünde çıkıntı ve burnunda bir anten olduğu görüldü. Eklenen uydu iletişimi (SATCOM) özelliği sayesinde TB2S'ye, TB2'den farklı olarak 150–300 km (bazı kaynaklara göre 150–200 km[112]) olan kontrol menzili yerine TÜRKSAT uydusu tarafından daha uzun kontrol menzili avantajı sağlanmakta.[112][113] SATCOM entegreli TB2S ilk uçuşunu 4 Aralık 2020 tarihinde gerçekleştirdi.[114]

Teknik özellikler

değiştir

Bilgi kaynağı: Baykar Savunma[115]

 
Bayraktar TB2 teknik resmi
 
Bayraktar Taktik İHA Saroz Körfezi üzerinde güneşin doğusu esnasında 18.000 feet irtifada kuyruk kamerasında alınmış görüntü

Genel özellikler

değiştir
  • Mürettebat: yok
  • Gövde uzunluğu: 6.5 m
  • Kanat açıklığı: 12 m
  • Toplam Kalkış Ağırlığı: 700 kg
  • Faydalı Yük Ağırlığı: 150 kg
  • Motor: 1× Rotax 912 105 hp[115] / 1× Baykar BM100 100 hp (geliştirilme aşamasında)[116]
  • Yakıt Kapasitesi / Tipi: 300 Litre / Benzin

Performans

değiştir
  • Azami hız: 120 Knot 222 km/h
  • Olağan Seyir Hızı: 70 knot 130 km/h
  • Servis irtifası: 27.000 feet
  • Havada Kalış Süresi: 27 Saat
  • Harekât yarıçapı: <300 km, uydu kontrollü TB2S varyantı ile daha uzun hâle getirildi.[113]

Silahlar

değiştir

Bayraktar TB2, kanat altında lazer güdümlü mühimmatların taşınması için 4 tane yükleme noktasına sahiptir. Yükleme noktalarında toplam 150 kg faydalı yük taşıyabilir;

Aviyonikler

değiştir
 
Bayraktar TB2 için Baykar Ar-Ge ekibi tarafından geliştirilen aviyonik sistemler

Bayraktar TB2 üç yedekli aviyonikler ve sensörler ile donatılmıştır.

  • Uçuş kritik görev bilgisayarı
  • Yardımcı görev bilgisayarı
  • Güç kontrol ünitesi
  • Sistem bataryası
  • Hassa IMU (İnersiyal Ölçme Ünitesi)
  • Baykar IMU
  • Pitotstatik ünitesi
  • Pitot tüpü
  • Manyetometre ünitesi
  • Sensör ölçüm ünitesi
  • GNSS ünitesi (Uydu navigasyon sistemi)
  • Hava veri kayıt cihazı
  • ASELSAN CATS elektro-optiği (Kanada ambargosu sonrası Wescam MX-15D elektro-optiğinin yerine kullanılmaya başlandı.[128])
  • Kuyruk kamerası

Yorumlar ve eleştiriler

değiştir
  • Birleşik Krallık Savunma Bakanı Ben Wallace yaptığı bir açıklamada, Bayraktar TB2'lerin Suriye, Libya ve başka yerlerde yüzlerce zırhlı aracın ve hatta hava savunma sistemlerinin imhasından sorumlu olduğunu, söylenen kayıp rakamlarının yarısının bile doğru olduğu kabul edilirse Türk İHA'larının 'oyunu değiştirdiği'ni söyledi.[129][130]
  • IHS Markit'te analistlik yapan Emre Çalışkan Türk İHA'larının Suriye, Libya ve Dağlık Karabağ'daki Rus savunma sistemlerine karşı kendilerini takdire şayan bir şekilde kanıtladığını ve 'game-changer' (oyun değiştirici) olduğunu söyledi.[131]
  • The Guardian'daki bir haberde TB2'lerin bölgedeki askeri dengeyi hızla değiştirdiği söylendi.[132]
  • Ortadoğu Enstitüsü Terörizm ve Aşırılıkla Mücadele Programı'nın kıdemli bir üyesi ve yöneticisi olan Charles Lister, Türk insansız hava araçlarının Suriye rejiminin hava savunma sistemlerini imha etmesinin 'emsalsiz' olduğunu söyledi.[133]
  • Avrupa Dış İlişkiler Konseyi Kıdemli Politika Üyesi Gustav Gressel, Türkiye ve Azerbaycan tarafından Karabağ Savaşı'ndaki insansız hava araçlarının kullanımının Avrupa'ya endişe vermesi ve onu düşündürmesi gerektiğini söyledi.[134]
  • Petrimazepa bir yazısında TB2'lerin başarılı profilini çizdi ve Karabağ savaşındaki taktiklerin Ukrayna için de faydalı olabileceğini söyledi.[135]
  • Rus uzman A. Goodwin bir röportajda “Bayraktarların savunmasızlığı, 2. Dünya Savaşı'nın başındaki uçakların kırılganlığı ile karşılaştırılabilir, bu yüzden onları vurmak zor değil” dedi.[136]

Kullanıcılar

değiştir

Eylül 2023 itibarıyla Bayraktar TB2, 31 ülkeye ihraç edilmiştir.[137] Bunların tamamı bilinmemekte olup, kullanıcı ülkelerden bilinenleri aşağıda sıralanmıştır:[138][139]

 
  Bayraktar TB2 kullanan ülkeler ve sipariş veren ülkeler
  Potansiyel alıcılar ve ilgi duyduğunu açıklayan ülkeler

[173][174]

Gelecekteki kullanıcılar

değiştir

Potansiyel

değiştir

Fotoğraf galerisi

değiştir
  •  
    Baykar Ar-Ge Ekibi
  •  
    Bayraktar Taktik TB2 Kullanıcı Arayüzü Yazılımı
  •  
    Teknofest 2021'de Bayraktar TB2
  •  
    Bayraktar TB2'nin alttan görünümü, Teknofest 2021
  •  
    Bayraktar TB2'nin önden görünümü, Teknofest 2019
  •  
    2023 İstanbul'da sergilenen Mini Akıllı Seyir Füzesi Bayraktar Kemankeş 1 yüklü Bayraktar TB2

Ayrıca bakınız

değiştir

Dış bağlantılar

değiştir
 
Wikimedia Commons'ta Baykar Bayraktar TB2 ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Notlar

değiştir
  1. ^ Silahlı klasik versiyon bir TB2 yer kontrol istasyonu olmadan 2022 yılı fiyatı ile 5 milyon dolar değerindedir.[2][3] Ancak fiyat donanıma göre yer kontrol istasyonu olmaksızın 1 ila 6 milyon dolar arasında değişebilmektedir.[4][5] Ayrıca kontrol istasyonu da 2022 yılı fiyatıyla yaklaşık 5 milyon dolara mal olmaktadır.[6] Her hava aracının kendi kontrol istasyonu olması gerekmez.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "Bayraktar TB2'nin 500'üncüsü üretim hattından çıktı". aa.com.tr. Anadolu Ajansı. 23 Haziran 2023. 23 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2023. 
  2. ^ "Lithuanians Join Together to Buy Drone for Ukraine". voanews.com. Amerika'nın Sesi. 28 Mayıs 2022. 28 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2022. 
  3. ^ "Bayraktar TB2 fiyatı belli oldu!". shiftdelete.net. 26 Mayıs 2022. 26 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2022. 
  4. ^ "Romania wants to buy 18 Turkish Bayraktar TB2 UCAVs for $300M". dailysabah.com (İngilizce). 1 Eylül 2022. 2 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2022. 
  5. ^ "The cheap, slow, and bulky drones taking down Russian armored tanks for Ukraine". fortune.com (İngilizce). 4 Mart 2022. 4 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2022. 
  6. ^ "'Famous' Bayraktar TB2 drones have a 3-year waiting list, company says". interestingengineering.com (İngilizce). 16 Ağustos 2022. 16 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2022. 
  7. ^ "Bayraktar Taktik İHA rekorlara doymuyor!". 12 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2016. 
  8. ^ a b "Cumhuriyet tarihinde bir ilk!". 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2016. 
  9. ^ "Yerli Pilotsuz Uçak Havada 24 Saat 34 Dakika Kaldı". Doğan Haber Ajansı. Haberler. 6 Ağustos 2014. 5 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2014. 
  10. ^ "Yerli İHA'dan uçuş rekoru!". Doğan Haber Ajansı. Gazete Vatan. 7 Ağustos 2014. 12 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2014. 
  11. ^ "İnsansız Hava Aracı'nda Türkiye irtifa rekoru!". 25 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2016. 
  12. ^ a b Akgüngör, İlker (18 Aralık 2015). "Milli İHA'ya yerli füze!". Gazete Vatan. 21 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2015. 
  13. ^ "Milli İHA'ya yerli füze!". Milliyet. 18 Aralık 2015. 5 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2015. 
  14. ^ "Istihbaratin resmi hesabından attığı tweer". millisavunma.com. 15 Mayıs 2016. 22 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2022. 
  15. ^ "Bayraktar TB2 200 bin uçuş saatini başarıyla tamamladı". globalsavunma.com.tr. 10 Haziran 2020. 2 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2022. 
  16. ^ a b "The Fight For Nagorno-Karabakh: Documenting Losses On The Sides Of Armenia And Azerbaijan". Stijn Mitzer. 27 Eylül 2020. 28 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2021. 
  17. ^ a b c "Dağlık Karabağ: İHA ve SİHA'ların rolü ne oldu, Azerbaycan'a nasıl avantaj sağladı?". bbc.com. 12 Kasım 2020. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2021. 
  18. ^ a b c "Bayraktar TB2 SİHA 500.000 Uçuş Saatini Tamamladı". savunmasanayist.com. 25 Ağustos 2022. 25 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2022. 
  19. ^ a b "Bayraktar TB2 SİHA'dan 400 bin uçuş saati". defenceturk.net. 26 Kasım 2021. 27 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2021. 
  20. ^ a b Kurunç, Kamer (8 Ocak 2022). "Pakistan'ın Bayraktar TB2 SİHA Tedarik Ettiği İddiası". Savunma Sanayi ST. savunmasanayist.com. 15 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2022. 
  21. ^ Bayer, Yalçın (3 Ekim 2009). "'Çaldıran'ın yapım öyküsü". Hürriyet. Hürriyet. 12 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2014. 
  22. ^ USTANIN BİR GÜNÜ: SELÇUK BAYRAKTAR (2009) (YouTube). Baykar. 25 Mayıs 2020. 3 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2022. 
  23. ^ "'Heron'a karşı 'Çaldıran'". 1 Ekim 2009. 12 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2022. 
  24. ^ "Türk Heron'lar Gabar'da doğdu". 12 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  25. ^ "Bayraktar Çaldıran Taktik İHA" (PDF). e-dergi.tubitak.gov.tr. 28 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2022. 
  26. ^ a b c d "Türk SİHA'larının Gelişim Serüveni". m5dergi.com. 3 Eylül 2021. 14 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2022. 
  27. ^ Bayraktar Taktik İHA Tarihi Uçuş - Keşan - 03 Mayıs 2014 (YouTube). Baykar. 4 Mayıs 2014. 3 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2022. 
  28. ^ "Bayraktar TB2 (Taktik Blok 2) S/İHA Yusufçuklar – I". defenceturk.net. 18 Ekim 2021. 1 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2022. 
  29. ^ İlk uçuş testi video çekim (YouTube). 11 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  30. ^ Airport TV Röportaj (Youtube). 1 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  31. ^ "Savunma Sanayi İcra Kurulu Kararı". 12 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  32. ^ "Savunma Sanayi Müsteşarlığı Proje Sayfası". 12 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  33. ^ "Bayraktar Taktik İHA Sistemi ilk otomatik uçuş testi görüntüleri". 16 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2014. 
  34. ^ "Dünyanın en gelişmiş İHA'sını Türkler yaptı". 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  35. ^ "Türkler bunu da yaptı". 12 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  36. ^ "Bayraktar yüksekten uçuyor!". 12 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  37. ^ "Bayraktar havada bir günü devirdi!". 11 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  38. ^ 05-06 Ağustos 2014 İrtifa Rekoru Uçuş Testi Görüntüleri. 21 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2014. 
  39. ^ Azami hız testi (Youtube). 2 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2014. 
  40. ^ "TRT Teknoloji Kanalı Röportaj". 18 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2014. 
  41. ^ TRT Haber 2 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Kanalı Röportaj
  42. ^ "Ulusal Kanal TV Çekimi". 31 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2014. 
  43. ^ "Bayraktar İHA teslimata hazırlanıyor". 9 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  44. ^ "Gece uçan ne?". 12 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  45. ^ "İlk milli İHA'lar teslime hazır". 9 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  46. ^ "Milli İHA kabul testlerini geçti". 4 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  47. ^ "Bayraktar'a TSK'dan kabul". 27 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  48. ^ "Ve karar verildi!". 27 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  49. ^ "Türk malı insansız hava aracı Bayraktar'a tam not". 27 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  50. ^ "Bayraktar Taktik İnsansız Hava Aracı kabul edildi". 27 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  51. ^ "Bayraktar İHA'ya tam not". 19 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  52. ^ "Göreve hazır!". 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  53. ^ "Göçmenleri ölümden İHA'lar kurtaracak". 29 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  54. ^ "Kara Kuvvetleri'ne Bayraktar İHA teslimatları tamamlandı". kokpit.aero. 23 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2015. 
  55. ^ "Emniyet Genel Müdürlüğü İnsansız Hava Aracı alıyor!". 22 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2015. 
  56. ^ "Emniyete yerli İnsansız Hava Aracı". 25 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  57. ^ "Emniyete yerli İnsansız Hava Aracı". 22 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  58. ^ "Emniyete İHA takviyesi". 10 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  59. ^ "1000 saat tamamlandı!". 12 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  60. ^ "Yerli İHA yerli roket attı". 21 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  61. ^ "Milli İHA Bayraktar silahlandı". 21 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  62. ^ "Bayraktar TB2 Roketsan'ın UMTAS Füzesi'ni attı". 20 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  63. ^ "Milli İHA'ya yerli füze!". 21 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  64. ^ "Yerli İHA Bayraktar, ilk roketli denemesini yaptı". 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  65. ^ "Yerli İHA Bayraktar yerli roket attı". 21 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  66. ^ "Milli SİHA Bayraktar TB2 100 bin uçuş saatini tamamladı". aa.com.tr. Anadolu Ajansı. 21 Haziran 2019. 27 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2019. 
  67. ^ "Bayraktar TB2 300 Bin Uçuş Saatini Tamamladı". SavunmaSanayiTR. 22 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2021. 
  68. ^ "SATCOM entegre edilen Bayraktar TB2S SİHA uçuş gerçekleştirdi". defenceturk.net. 4 Aralık 2020. 4 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2021. 
  69. ^ "Turkey's Bayraktar TB2 drones enable swift, precise victory against YPG/PKK in Syria's Afrin". dailysabah.com (İngilizce). Daily Sabah. 19 Nisan 2018. 12 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2022. 
  70. ^ "ABD basını, Türk SİHA'larının oyun değiştirici rolünü konuşuyor". savunmatr.com. Savunma TR. 4 Haziran 2021. 12 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2022. 
  71. ^ "Bayraktar TB2 SİHA'lardan dünyada ilk! SİHA nedir, özellikleri nelerdir, ilk kullanımı ne zamandır?". gazetevatan.com. Gazete Vatan. 29 Şubat 2020. 12 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2022. 
  72. ^ "MİT silahlı insansız hava aracı TB2 aldı". yenisafak.com. Yeni Şafak. 25 Haziran 2019. 12 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2022. 
  73. ^ "Bayraktar TB2 Libya'nın güney sınırında". savunmatr.com. savunmatr. 22 Nisan 2021. 21 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2022. 
  74. ^ a b "An Unmanned Interdictor: Bayraktar TB2s Over Libya". oryxspioenkop.com (İngilizce). Oryx. 22 Kasım 2021. 22 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2022. 
  75. ^ a b "Rus medyası: Pantsir- S1 Libya'da Bayraktar TB2'nin şöhretine ciddi zarar verdi". defenceturk.net. DefenceTurk. 26 Mayıs 2020. 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2022. 
  76. ^ "LNA Downs Another Turkish Bayraktar Drone Loaded at Mitiga Airbase". almarsad.co (İngilizce). Almarsad. 31 Mart 2020. 8 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2022. 
  77. ^ "Drone Crash Database". dronewars.net (İngilizce). Drone Wars. 13 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2022. 
  78. ^ "Azerbaycan Türkiye'den SİHA alacak". aa.com.tr. 22 Haziran 2020. 25 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2021. 
  79. ^ "Azerbaijan used TB2 dron to destroy twelve 9K33 Osa short-range anti-aircraft systems of Armenia". globaldefensecorp.com. 27 Eylül 2020. 27 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2021. 
  80. ^ "İHA'larda kullanılan kamera sisteminin satışı Türkiye'ye durduruldu". haber.aero. 6 Ekim 2020. 12 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2021. 
  81. ^ "İHA'ların motorunu üreten şirketten Türkiye'ye ambargo". sozcu.com.tr. 26 Ekim 2020. 29 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2021. 
  82. ^ "Cessation-of-supply-to-Baykar-Makina.pdf" (PDF). 14 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 12 Aralık 2021. 
  83. ^ "Kanada'nın ardından İngiliz şirket de Türkiye'ye SİHA parçası vermeyi durdurdu". kronos34.news. 13 Ocak 2021. 13 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2021. 
  84. ^ "Andair ambargosu Bayraktar TB2'yi ne kadar etkiler?". savunmasanayist.com. 15 Ocak 2021. 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2021. 
  85. ^ "Özel Haber... Kanada ambargosuna yerli çözüm: ASELSAN Cats seri üretime geçti". cnnturk.com. 15 Mart 2021. 15 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2021. 
  86. ^ "Türk İHA'larına Kanadalı şirketten motor ambargosu!". shiftdelete.net. 26 Ekim 2020. 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2021. 
  87. ^ "Ukrayna 48 adet Bayraktar TB2 SİHA tedarik etmek istiyor". defenceturk.net. 5 Ekim 2020. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2021. 
  88. ^ "Ukrayna Donanması ilk Bayraktar TB2 İHA'yı teslim aldı". defenceturk.net. 15 Temmuz 2021. 15 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2021. 
  89. ^ "Ukrainian Navy to receive Turkey's Bayraktar TB2 UAVs this year" (İngilizce). ukrinform.net. 27 Ocak 2021. 27 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2021. 
  90. ^ a b "Bloomberg: Türkiye, Ukrayna'ya Açıklanandan Daha Fazla SİHA Sattı". savunmasanayist.com. 3 Aralık 2021. 3 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2021. 
  91. ^ "Ukraine flies its first Turkish-made armed drone over Donbas" (İngilizce). aerotime.aero. 14 Nisan 2021. 18 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2021. 
  92. ^ "Ukraine flies first Turkish-made strike drone over Donbas" (İngilizce). unian.info. 15 Mart 2021. 15 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2021. 
  93. ^ "Ukrayna'ya Ait Bayraktar TB2 SİHA Rus Yanlısı Güçleri Vurdu". savunmasanayist.com. 26 Ekim 2021. 27 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2021. 
  94. ^ "Российские военные уничтожили 74 наземных объекта инфраструктуры ВСУ". 28 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  95. ^ @UkrArmyBlog (27 Şubat 2022). "Байрактари в роботі. Наші оператори ювелірно криють колони ворожих військ" (X gönderisi). Erişim tarihi: 14 Mart 2022 – X vasıtasıyla. 
  96. ^ "Rusya-Ukrayna Savaşında Bayraktar TB2 SİHA Kullanılıyor Mu?". savunmasanayist.com. 27 Şubat 2022. 28 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022. 
  97. ^ "A cheap drone is giving Ukraine's military an edge against Russia" (İngilizce). qz.com. 2 Mart 2022. 10 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022. 
  98. ^ "Defending Ukraine - Listing Russian Army Equipment Destroyed By Bayraktar TB2s". 16 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  99. ^ "Bayraktar TB2 Rus helikopterini imha etti". 25 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2023. 
  100. ^ "The Military Weapon That Has Become a Musical Touchstone in Ukraine" (İngilizce). theatlantic.com. 10 Mart 2022. 11 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022. 
  101. ^ Hambling, David. "Ukraine's Bayraktar Drone Helped Sink Russian Flagship Moskva". Forbes (İngilizce). 3 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2022. 
  102. ^ a b c "Batı'da 'Bayraktar TB2' alımı için başlatılan bağış kampanyaları yayılıyor". aa.com.tr. Anadolu Ajansı. 20 Temmuz 2022. 20 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2022. 
  103. ^ "Letonya'daki hayır kurumu Ziedot, Ukrayna ordusuna Türk yapımı Bayraktar TB2 SİHA bağışlamak için kampanya başlattı". mepanews.com. 17 Ağustos 2022. 17 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2022. 
  104. ^ "Letonya'dan Ukrayna için Bayraktar kampanyası". qha.com.tr. 17 Ağustos 2022. 6 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2022. 
  105. ^ @BaykarTech (27 Haziran 2022). "Baykar'dan duyuru!" (X gönderisi) – X vasıtasıyla. 
  106. ^ "Polonya'da Bayraktar TB2 alımı için başlatılan kampanyada istenilen rakama ulaşıldı". tr.euronews.com. 24 Temmuz 2022. 24 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2022. 
  107. ^ "Baykar'dan kampanya düzenleyen Polonyalılara jest: Ukrayna'ya Bayraktar TB2 bağışlanacak". cumhuriyet.com.tr. Cumhuriyet gazetesi. 28 Temmuz 2022. 28 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2022. 
  108. ^ "Russians-finally-managed-to-destroy-some-ukrainian-drone". 25 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2023. 
  109. ^ "Bayraktar TB2 FCKPTN2". 
  110. ^ "Ukrayna istihbaratı hesabından atılan tweet". 25 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2023. 
  111. ^ "Bayraktarlar geri döndü". 4 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2023. 
  112. ^ a b "Selçuk Bayraktar: "Uydu haberleşmesine sahip Bayraktar TB2/S SİHA'lar görevde"". tolgaozbek.com. 20 Şubat 2021. 26 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2021. 
  113. ^ a b "SATCOM'lu Bayraktar TB2 ilk kez görüntülendi". savunmasanayist.com. 10 Kasım 2020. 10 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2021. 
  114. ^ "SATCOM entegre edilen Bayraktar TB2S SİHA uçuş gerçekleştirdi". defenceturk.net. 4 Aralık 2020. 4 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2021. 
  115. ^ a b "BAYKAR İnsansız Hava Aracı Sistemleri Bayraktar TB2". baykartech.com. 28 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2021. 
  116. ^ "Haluk Bayraktar: Bayraktar KIZILELMA'nın motoru dört yıla yerli olur". 20 Haziran 2024. 23 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2024. 
  117. ^ Yerli, Yüzde 100 (18 Aralık 2015). "Milli İHA Bayraktar ile Roketsan UMTAS füze atış testleri yapıldı". yüzde 100 yerli. 7 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2021. 
  118. ^ millisavunma (3 Haziran 2016). "ROKETSAN MAM-L ve MAM-C". Millisavunma.com. 28 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2021. 
  119. ^ KUNT, Rasim Anıl (25 Mayıs 2017). "CİRİT 2.75" Lazer Güdümlü Füze". DefenceTurk. 8 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2021. 
  120. ^ Alemdar, Ahmet (14 Ocak 2021). "Bayraktar TB2 SİHA yerli akıllı mühimmat BOZOK ile uçtu". DefenceTurk. 14 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2021. 
  121. ^ millisavunma (31 Mart 2019). "TOGAN Havadan Bırakılan Güdümsüz/Düşük Profil Güdümlü Mühimmat". Millisavunma.com. 4 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2021. 
  122. ^ "Türkiye İHA mühimmatlarını çeşitlendiriyor". Anadolu Ajansı. 3 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2021. 
  123. ^ "Kuzgun Modular Joint Ammunition Developed by TÜBİTAK SAGE Displayed". RayHaber | RaillyNews (İngilizce). 25 Eylül 2020. 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2021. 
  124. ^ Mehmet, Fatih (3 Mayıs 2019). "Kuzgun Modüler Müşterek Mühimmat". DefenceTurk. 14 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2021. 
  125. ^ "KUZGUN Mühimmatlarının menzilleri açıklandı". 7 Mayıs 2021. 7 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2021. 
  126. ^ "Bayraktar TB2 SİHA'ya Pakistan mühimmatı entegrasyonu". defenceturk.net. Defence Turk. 17 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2024. 
  127. ^ https://web.archive.org/web/20240117143832/https://www.instagram.com/reel/C2M-buZNJIC/?igsh=c3dteGd4b2w1ZXhw. 17 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi.  Eksik ya da boş |başlık= (yardım)
  128. ^ "Kanada Ambargosuna ASELSAN CATS Cevabı". savunmasanayi.org. 8 Mayıs 2021. 17 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2022. 
  129. ^ "Defence Secretary Ben Wallace gives a speech at the Air and Space Power Conference". GOV.UK (İngilizce). 15 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2021. 
  130. ^ "Turkish drones real threat to enemies: UK defense chief". Anadolu Ajansı. 12 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2021. 
  131. ^ "After Big Wins, Interest in Turkish Combat Drones Soars – The Defense Post" (İngilizce). 19 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2021. 
  132. ^ "UK wants new drones in wake of Azerbaijan military success". the Guardian (İngilizce). 29 Aralık 2020. 29 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2021. 
  133. ^ "US security expert: Capabilities of Turkey's drones 'unprecedented'". Middle East Monitor (İngilizce). 5 Mart 2020. 6 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2021. 
  134. ^ Gressel, Gustav (24 Kasım 2020). "Military lessons from Nagorno-Karabakh: Reason for Europe to worry – European Council on Foreign Relations". ECFR (İngilizce). 24 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2021. 
  135. ^ "Ukraine Looks for Applicable Lessons in Latest Karabakh War". Jamestown (İngilizce). 9 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2021. 
  136. ^ "Despite its success, the Turkish Bayraktar TB2 is as vulnerable as a WWII aircraft" (İngilizce). 24 Ekim 2020. 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2021. 
  137. ^ "BAYKAR'ın AKINCI ve TB2 ihraç ettiği ülke sayısı açıklandı". savunmasanayist.com. Savunma Sanayi ST. 15 Eylül 2023. Erişim tarihi: 15 Eylül 2023. 
  138. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; üretim-ve-ihraç-eylül-2022 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  139. ^ Mitzer, Stijn (23 Aralık 2022). "An International Export Success: Global Demand For Bayraktar Drones Reaches All Time High". oryxspioenkop.com. Oryx. 3 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2022. 
  140. ^ Aka, Mert Can (24 Haziran 2022). "Yeni TB2'ler Kara Kuvvetleri envanterine girdi! Sayısı kaça çıktı?". shiftdelete.net. ShiftDelete. 24 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2022. 
  141. ^ "Ukraine received Bayraktar TB2 UAVs bought from Turkey". 30 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2019. 
  142. ^ "Deniz Kuvvetleri'nde ANKA ve Bayraktar TB2 dönemi". defenceturk.net. 26 Nisan 2018. 29 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2021. 
  143. ^ "BAYRAKTAR (Taktik) - Deniz Kuvvetleri Komutanlığı". dzkk.tsk.tr. 24 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2021. 
  144. ^ a b "Turkish army reinforces air support capability with 8 new armed drones". dailysabah.com. DailySabah. 22 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2018. 
  145. ^ "6 adet SİHA 7 ay erken TSK'ya teslim edildi drones". airporthaber.com. Airporthaber. 1 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2018. 
  146. ^ Karakoç, Emre (19 Temmuz 2020). "Bayraktar TB2 İHA'lar Orman Genel Müdürlüğü ile görevde". DefenceTurk. 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2021. 
  147. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2023. 
  148. ^ "Sahil Güvenlik Komutanlığı'nda Bayraktar TB2 Dönemi". savunmasanayist.com. Savunma Sanayi ST. 20 Ekim 2022. 20 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2022. 
  149. ^ Ayyıldız, Muhammed (30 Haziran 2022). "Ukrayna'ya 50 adet Bayraktar TB2 Teslimatı". savunmasanayist.com. SavunmaSanayiST. 30 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2022. 
  150. ^ "Türkmenistan'a Bayraktar TB2 İhracatı". savunmasanayist.com. SavunmaSanayiST. 27 Eylül 2021. 27 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2021. 
  151. ^ "Bayraktar TB2 SİHA Fas Semalarında". savunmasanayist.com. 5 Kasım 2021. 5 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2021. 
  152. ^ "Morocco receives first Turkish Bayraktar TB2 Unmanned Aerial Vehicle" (İngilizce). airrecognition.com. 23 Eylül 2021. 23 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2021. 
  153. ^ "Etiyopya'ya Bayraktar TB2 teslim edildiği iddiası". savunmasanayist.com. 19 Kasım 2021. 23 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2022. 
  154. ^ "Kırgızistan Türkiye'den Bayraktar TB2'lerini teslim aldı". tr.sputniknews.com. Sputnik. 19 Aralık 2021. 19 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2021. 
  155. ^ "Bayraktar TB2 SİHA'ların Yeni Alıcısı Kırgızistan Oldu". savunmasanayist.com. SavunmaSanayiST. 21 Ekim 2021. 21 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2021. 
  156. ^ "Kırgızistan, Bayraktar TB2'lerini teslim aldı". trthaber.com. TRT Haber. 18 Aralık 2021. 18 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2022. 
  157. ^ Aliyev Tayfur, Nazir (18 Aralık 2021). "Kırgızistan Türkiye'den Bayraktar TB2'lerini teslim aldı". aa.com.tr. Anadolu Ajansı. 18 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2021. 
  158. ^ Aliyev Tayfur, Nazir (31 Mart 2022). "Kırgızistan, Bayraktar TB2 SİHA'larını ilk kez tatbikatta kullandı". aa.com.tr. Anadolu Ajansı. 27 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2022. 
  159. ^ "PAKISTAN AIR FORCE Officially Deploys TURKISH Bayraktar TB2". pakdefense.com (İngilizce). PAKDEFENSE. 8 Ocak 2022. 9 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2022. 
  160. ^ Kurunç, Kamer (11 Mart 2022). "Pakistan'dan AKINCI TİHA ve Bayraktar TB2 Mesajı". Savunma Sanayi ST. savunmasanayist.com. 13 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2022. 
  161. ^ Çetkin, Bora (27 Haziran 2022). "Cibuti CATS'li Bayraktar TB2 SİHA'ları Kullanıma Aldı". savunmasanayist.com. Savunma Sanayi ST. 27 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2022. 
  162. ^ "Défilé Militaire Célébration du 45 ème anniversaire /Xuskii 45aad Xornimadda Jabuuti 2022". youtube.com. 27 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  163. ^ "Afrika basını duyurdu: Burkina Faso 5 adet Bayraktar TB2 satın aldı". haber7.com. haber7com. 10 Eylül 2022. 10 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2022. 
  164. ^ "Togo, Türkiye'den bir parti Bayraktar TB2 teslim aldı". haber.aero. haber.aero. 14 Temmuz 2022. 14 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2022. 
  165. ^ "Togo sınır güvenliği için Bayraktar TB2 aldı". airporthaber.com. AirportHaber. 14 Temmuz 2022. 14 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2022. 
  166. ^ "Afrika ülkelerinin Türk Bayraktar İHA'larına ilgisi neden arttı?". bbc.com. BBC Türkçe. 25 Ağustos 2022. 25 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2022. 
  167. ^ "Polonya'nın Bayraktar TB2 Tedarikinde Yeni Detaylar". savunmasanayist.com. Savunma Sanayi ST. 7 Temmuz 2021. 7 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2021. 
  168. ^ “Bayraktar TB2’ye farklı Avrupa ülkelerinden ciddi talepler var” (YouTube). Savunma Sanayii Dergilik. 5 Eylül 2022. 7 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2022. 
  169. ^ "BAYKAR'dan Polonya'ya Bayraktar TB2 SİHA Teslimatı". savunmasanayist.com. SavunmaSanayiST. 28 Ekim 2022. 28 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2022. 
  170. ^ "Mali'ye Bayraktar TB2 SİHA teslimatı". defenceturk.net. DefenceTurk. 22 Aralık 2022. 22 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2022. 
  171. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2024. 
  172. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2024. 
  173. ^ a b "Bangladesh to purchase Turkish fighter drone". en.prothomalo.com (İngilizce). Prothamalo English. 24 Temmuz 2022. 7 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2022. 
  174. ^ "Bayraktar TB2'nin yeni adresi Bangladeş". defenceturk.net. DefenceTurk. 27 Temmuz 2022. 27 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2022. 
  175. ^ "Bayraktar TB2, Kuveyt semalarında uçacak". Hürriyet. Hürriyet. 18 Ocak 2023. 18 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2023. 
  176. ^ Durdak, Abdulselam (14 Haziran 2023). "Türkiye'den Kuveyt'e milli SİHA Bayraktar TB2 ihracatı". aa.com.tr. Anadolu Ajansı. 13 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2023. 
  177. ^ "Japonya Bayraktar TB2 SİHA'yı deneyecek". trthaber.com. TRT Haber. 7 Nisan 2023. 15 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2023. 
  178. ^ "Japonya, Bayraktar TB2'yi tercih listesine ekledi". ensonhaber. ensonhaber. 29 Aralık 2022. 29 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022. 
  179. ^ "Irak'tan Bayraktar TB2, T129 ATAK ve EH Sistemleri Açıklaması". savunmasanayist.com. Savunma Sanayi ST. 28 Ağustos 2021. 28 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2021. 
  180. ^ "Japonlar, Türk SİHA'larını almayı düşünen 5 ülkeyi açıkladı". haber7.com. Haber7. 28 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2021. 
  181. ^ Yılmaz, Cengizhan (19 Mart 2021). "Suudi Arabistan Türkiye'den SİHA talep ediyor". defenceturk.net. DefenceTurk. 19 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2021. 
  182. ^ "Kazakistan da Türk İHA'sı satın alıyor: Sevkiyat için görüşme gerçekleştirildi". yenisafak.com. Yeni Şafak. 6 Şubat 2021. 6 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2021. 
  183. ^ "Bosna Hersek Genelkurmay Başkanı Mašović, Baykar Savunma'yı ziyaret etti". defensehere.com. Defense Here. 23 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2022. 
  184. ^ "Macaristanlı heyet SİHA alımı için Türkiye'ye geliyor". yenisafak.com. Yeni Şafak. 17 Mayıs 2021. 17 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2021. 
  185. ^ "Artis Pabriks TB2 Tweeti". Twitter (İngilizce). 7 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2021. 
  186. ^ "Litvanya da Türk İHA'sı alacak". haber.aero. Haber Aero. 15 Haziran 2021. 15 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2021. 
  187. ^ "Finlandiya, Bayraktar TB2 almayı planlıyor". haber.aero. Haber Aero. 2 Haziran 2022. 23 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2022. 
  188. ^ "Sırbistan Cumhurbaşkanı Vučić: Türkiye'den Bayraktar Alacağız". savunmasanayist.com. SavunmaSanayiST. 9 Nisan 2022. 9 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2022. 
  189. ^ "Slovakya, Bayraktar TB2 İHA'ları satın almayı planlıyor". tr.euronews.com. Euronews. 14 Nisan 2022. 14 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2022. 
  190. ^ "Romanya, Türkiye'den İHA almak istiyor". Sözcü. 1 Eylül 2022. 1 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2022. 
  191. ^ "Romania to buy drones from Turkey's Baykar as part of military endowment". Reuters (İngilizce). 1 Eylül 2022. 1 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2022. 
  192. ^ Soylu, Ragıp (8 Eylül 2022). "Bayraktar TB2: UAE in talks to buy large number of armed drones from Turkey". middleeasteye.net (İngilizce). Middle East Eye. 8 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2022. 
  193. ^ "Avrupa devi Bayraktar TB2 için sıraya girdi!". shiftdelete.net. ShiftDelete. 16 Eylül 2022. 16 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2022. 
  194. ^ Şahin, Anıl (19 Kasım 2022). "İtalya Türkiye'den SİHA Talep Etti". savunmasanayist.com. SavunmaSanayiST. 19 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2022. 
  195. ^ "Bayraktar TB2 SİHA'ya yeni talip: Bulgaristan Savunma Bakanı duyurdu". yenisafak.com. Yeni Şafak. 25 Kasım 2022. 25 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2022. 
  196. ^ "Bakan Çavuşoğlu ortak basın toplantısında duyurdu: BAYKAR ile Portekiz arasında görüşmelerin başlamış olduğunu öğrendim". SonDakika.com. sondakika.com. 30 Ocak 2023. 30 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2023. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Baykar_Bayraktar_TB2&oldid=34132706" sayfasından alınmıştır