Altı İmparator Yılı
| |||||
Altı İmparator Yılı, Aynı yıl içerisinde Roma İmparatorluğu tahtında hak iddiasında bulunmuş altı Roma İmparatoru'na atfen 238 yılı için kullanılan isim.
238 yılı başında İmparator, 235 yılından beri bu görevde olan Maximinus Thrax'tı. Zalim bir Tiran olarak tasvir edilen İmparatora karşı Ocak 238'de Kuzey Afrika'da bir isyan patlak verdi. Historia Augusta'nın Maximinius hakkındaki ifadesi şöyledir:
" Roma'lılar onun barbarlıklarına daha fazla katlanamazlardı — onun Romalılara hatırlattığı şeyler ispiyoncular ve kışkırtıcı ithamlar, uydurulmuş yalan saldırılar, öldürülmüş masum insanlar, suçlanarak yargılanmış herkes, en zengin adamı bile tam bir fakir haline getirme ve diğerlerinin yıkıntılarında asla bulunamayan paralar, haklarında hiçbir suçlama olmaksızın öldürülmüş pek çok general ve Konsül, arabalarda aç susuz taşınan ve hapse atılan başka insanlar, kısaca zalimliğin etkisini denemek için ihmal edilmemiş hiçbir şey— bunlara karşı sabretmek artık mümkün değildi ve (Romalılar) isyan içerisinde ayağa kalktılar." [1]
İsyan sırasında bazı genç aristokratlar İmparatorluk vergi toplayıcılarını öldürdüler ve sonra bölge valisi Gordian'a giderek kendisini imparator ilan etmesi için ısrar ettiler. Gordian bu talebi isteksizce kabul etti ancak kendisi 80 yaşında olduğu için oğlunu eşit yetkilerle müşterek imparator yapmaya karar verdi. Roma Senatosu baba ve oğlu, I. Gordian ve II. Gordian olarak saygıyla imparator olarak tanıdı.
Yönetimleri sadece 20 gün sonra sona erdi. Komşu Numidya eyaleti valisi Cappellianus, Gordian'lara kin beslemeye başlamıştı. Onlara karşı yönettiği ordu ile Kartaca'da savaştı ve onları kesin olarak bozguna uğrattı. Gordian II savaşta öldürüldü ve bu haberi duyan Gordian I kendini astı.
Bu arada Devlet Düşmanı ilan edilen Maximinus, başka bir ordu ile Roma'ya doğru yürümeye başlamıştı. Senatonun önceki adayları Gordian'lar onu durdurmakta başarısız olmuşlardı ve Senatörler eğer Maximinus başarılı olursa, öleceklerini biliyorlardı. Roma Senatosu'nun onu durdurmak için yeni bir imparatora ihtiyacı vardı, bu yüzden görünürde başka aday olmaması nedeniyle yaşlı senatörler Pupienus ve Balbinus 22 Nisan 238'de (her ikisi de daha önce Maximinus'la anlaşmak için gönderilen bir senatörler komisyonunda bulunmuşlardı) müşterek İmparator olarak seçildiler. Aslında bu seçim insanların gözünde hiç de popüler değildi ve ayak takımı yeni imparatorlara taş ve sopalar fırlattılar. Bu sebeple Gordian III, Gordian I'in 13 yaşındaki torunu, halkın hala Gordian'lara sadık olması nedeniyle halkın tepkisini yumuşatmak için önemsiz yetkilerle imparator ilan edildi.
Pupienus, Maximinus'la yüz yüze gelmek için ordunu başını ona gönderdi, Balbinus Roma'da kaldı. Bu arada, Maximinus'un da bazı problemleri vardı. Şubat başlarında, üç düşmanından biri ilan ettiği Aquileia şehrine ulaştı. Maximinus şehri kuşattı ama başarısız oldu. Nisanla birlikte, bu başarısızlık yüzünden hoşnutsuzluk baş gösterdi, savaşın genelindeki başarısızlığa ilave olarak ikmal başarısızlığı ve senato'daki güçlü muhalefet, lejyonları sadâkatlarını yeniden düşünmeye sevk etti. Lejyon II "Parthica"'ya bağlı askerler Maximinus'u oğlu Maximus'la birlikte çadırında öldürdüler ve Haziran sonunda Pupienus'a teslim oldular. Maximinus ve oğlunun cesetlerinin başları kesildi ve Roma'ya götürüldü. Roma'yı bir halk düşmanından kurtardıkları için askerler affedildiler ve eyaletlerine gönderildiler.
Roma'ya dönen diğer imparator Pupienus, karmaşa içinde bir şehir buldu. Balbinus durumu kontrol altına alamadı ve isyan sonucu çıkan bir yangında şehir yandı. Her iki imparatorun bahşişleriyle ortam sakinleşti ama huzursuzluk geçmedi.
Kısa saltanatları sırasında basılan sikkelerin bir yüzünde portreleri, diğer yüzünde ise müşterek imparatorluklarını ifade etmek için (başlangıçta henüz ilişkileri birbirlerinden suikast bekleme şüpheleriyle bulutlanmadan) tokalaşan iki el vardır. Pupienus Perslere, Balbinus ise Karpat kabilelerine karşı büyük bir savaş planladılar. (Grant sırasıyla Gotlar ve Perslere karşı der), ancak sık sık kavga ettiler ve bir birlerine karşı olan güvenlerini kaybettiler. Bu şiddetli tartışmalardan birisine başladıkları 29 Mayıs ya da Temmuz tarihinde Praetorian muhafızlar bu anlaşmazlığa müdahil olmaya karar verdiler. İmparatorların bulunduğu odaya zorla girdiler ve ikisini de yakalayarak, soyundurdular, caddeler boyunca çıplak olarak sürüklediler, işkence ettiler ve sonunda her ikisini birden öldürdüler. Aynı gün, Gordian III 238-244 arası sürecek tek başına imparatorluğunu ilan etti. İşin gerçeği, yetkilerinin büyük bir kısmı danışmanları tarafından kullanılıyordu. Pupienus ve Balbinus birlikte sadece 99 gün yönetimde kaldılar.
Gordians I ve II Senato tarafından tanrılaştırıldı.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Dört İmparator Yılı (69)
- Beş İmparator Yılı (193)
Biyografi
[değiştir | kaynağı değiştir]- Historia Augusta, İngilizce
- Michael Grant, Roma İmparatorları (1985), İngilizce
