Sıcak haçlı çörek
| Sıcak haçlı çörek | |
|---|---|
 Batı Hristiyanların bayram için hazırladıkları geleneksel bir tatlı çörek | |
| Alternatif isim | Hot Cross Buns |
| Ülke(ler) | İngiltere |
| Türü | Tatlı çörek |
Sıcak haçlı çörek (İngilizce: hot cross buns) üstü haç şekliyle suslenmiş kuş üzümü veya kuru üzüm ile yapılan bir tatlı çörekdir. Batı Hristiyanlık geleneğınde Kutsal Cuma bayramı için hazırlanır ve Lent'in sona erdığnı ifade eder.[1] Sıcak haçlı cörekler Noel'den sonra İngiltere, İskoçya, İrlanda, Avustralya ve Yeni Zelanda'da satılıyor ama bazı yerlerde yıl boyunca bulunabilir.[2]
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Sıcak haçlı çöreğin kökeni St Albans olduğuna dair bir teoriye göre 14. yüzyılda St Albans Manastırı'nda rahip olan Brother Thomas Rodcliffe'in 'Alban Bun' adlı benzer bir tarif geliştirmiş ve çörekleri 1361'den itibaren Kutsal Cuma gününde yoksullara dağıtırmış.[3]
İngiltere kralicesi Elizabeth I (1592) döneminde Londra Çarşıların Kâtibî Kutsal Cuma, Noel ve cenaze törenleri hariç sıcak haçlı çöreklerin ve diğer baharatlı ekmeklerin satışını yasaklayan bir kararname çıkardı. Satışın cezası yasaklanan ürünlerin tamamının fakirlere verilmesi idi. Bu kararnameden dolayı bu dönemde sıcak haçlı çörekler genelde ev mutfaklarında yapılıyordu. Bu baskın İngiltere kralı James I (1603-1625) döneminde devam etmiştir.[4]
Sıcak haçlı çöreklerin ilk kesin kaydı bir Londra sokak çığırtkanından geliyor: “İyi Cuma bu ay geliyor, yaşlı kadın koşuyor. Bir ya da iki kuruşa sıcak haçlı çörek ile", bu da 1733 için Zavallı Robin'in Almanakı'nda basıldı.[5] Yemek tarihçisi İvan Day, “Çörekler, 18. yüzyıl boyunca Londra'da yapıldı. Ancak bundan önce kayıtlar veya tarifler aramaya başladığınızda hiçbir şey bulunmıyor.”[2]
İngiliz folklorunda sıcak haçlı çörek ile ilgili birçok batıl inanç vardır. Bu batıl inançlardan biri Kutsal Cuma gününde pişirilmiş ve servis edilen çöreklerin bir yıl küflenmeyeceği. Deniz yolculuğunda gemi enkazına karşı koruduğu söylenirdi. Mutfağa asılırsa, yangına karşı korudukları ve tüm ekmeklerin mükemmel şekilde çıkmasını sağladığını söylenir. Bu asılı cörek her yıl değiştirilir.
İngiltere'de büyük süpermarketler tofi, portakal - kızılcık ve tarçınlı elma gibi çeşitler üretmektedir.[2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Turner, Ina; Taylor, Ina (1999). Christianity. Nelson Thornes. s. 50. ISBN 9780748740871.
To mark the end of the Lent fast Christians eat hot cross buns. These have a special meaning. The cross in the middle shows how Jesus died. Spices inside remind Christians of the spices put on the body of Jesus. Sweet fruits in the bun show that Christians no longer have to eat plain foods.
- ^ a b c Rohrer, Finlo (1 Nisan 2010). "BBC - How did hot cross buns become two a penny?". BBC News. 13 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2014.
- ^ "The City of St Albans Claims the Original Hot Cross Bun". St Albans Cathedral. 16 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2019.
- ^ David, Elizabeth (1980). "Yeast Buns and Small Tea Cakes". English Bread and Yeast Cookery. New York: The Viking Press. ss. 473-474. ISBN 0670296538.
- ^ Charles Hindley (2011). "Londra'nın Ağları Tarihi: Antik ve Modern". s. 218. Cambridge Üniversitesi Yayınları,