Kazımeyn

Öncelik: a, kalite: c
linksiz
resimsiz
kategorisiz
yönlendirmesiz
wikishia sitesinden


Kazımeyn
Kazımeyn'in uydu görüntüsü

Kâzımeyn (Arapça:الكاظمية); Bağdat’ın kuzeyinde ve Dicle nehrinin batısında yer almaktadır. Irak'ın şehirlerinden biri olan “Kâzımeyn” şehri, masum imamlardan ikisi; İmam Kâzım (a.s) ve İmam Cevad’ın (a.s) türbelerinin varlığından dolayı Şiilerin kutsal mekanlarından sayılmaktadır. Bu şehrin Şialar açısından önemi, bazılarının bu bölgeyi müstakil bir şehir olarak kabul etmesine yol açmıştır.

Şeyh Mufid ve Hacı Nasıruddin Tusi gibi Şii âlimlerinden bazıları bu şehirde defnedilmişlerdir.

İsimlendirilme Nedeni

“Kâzımeyn”, Şiaların iki imamı; yani İmam Kâzım (a.s) ve İmam Cevad’ın (a.s) türbesinin varlığı nedeniyle bu isimle adlandırılmıştır.[1] “Kâzımiyye”, “Beldetu’l Kâzımi” ve “el-Meşhedu’l Kâzımi” bu bölgenin diğer isimlerinden bazılarıdır.[2]

Coğrafi Konumu ve İklimi

Bağdat’a komşu olan Kâzımeyn şehri, günümüzde kentsel gelişimi nedeniyle Bağdat şehrine bağlanmıştır. Bu şehir, Dicle nehrinin batısında yer almakta ve bundan dolayı bahar ayı gibi yılın bazı yağışlı dönemlerinde sağanak yağışlıdır.[3] Bu iklim şartları nedeniyle Abbasiler döneminde, Bağdat ve çevresindeki verimli bölgeler Abbasi hükümdarlarının başkenti veya dinlenme yeri olmuştur.[4]

Tarihçesi

Kâzımeyn şehri, sahip olduğu özel coğrafi konumundan dolayı geçmişten beri ilgi odağı olmuştur. Bu şehrin geçmişini Mesih’in (a.s) doğumu öncesine nispet vermişlerdir. Sasaniler döneminde “Tesuc” adında İran’lı bir padişahın bahçesi olan bu bölge, bu adla da tanınmıştır.[5] Nehrevan savaşında, savaş şehitleri İmam Ali’nin (a.s) emriyle bu bölgede toprağa verilmiş ve böylece bu bölge “Makberetu’ş-Şuheda” olarak adlandırılmıştır.

Abbasiler zamanında Bağdat’ın ihyası, gelişimi ve başkent olarak seçilmesi döneminde “Şunizi” olarak bilinen bu mezarlık, Halife Mansur Devaniki tarafından Abbasi hanedanı ve ileri gelenlerinin defin mahalli yapılmış ve o günden sonra da “Mekabir-i Kureyş” olarak tanınmıştır.[6]

İmam Kâzım (a.s) Harun Reşit’in emriyle Sindi b. Şahik tarafından şehit edilince, İmam’ın (a.s) mübarek bedeni “Kureyş” kabristanlığında toprağa verildi. İmam’ın (a.s) toprağa verilmesinin ardından kabri “Meşhedu Babu’t-Teben” olarak meşhur oldu. Hicri kameri 220 / 835 yılında da İmam Cevad (a.s) ceddinin kabri yanına defnedildi.[7]

Tahrip ve Restorasyonları

Sel, deprem, iç savaş ve mezhep çatışmaları nedeniyle birçok kez tahrip edilen ve ateşe verilen bu bölge defalarca onarılmış ve restorasyonlara uğramıştır.[8] Bağdat’ta hükumet eden Al-i Buveyh yöneticileri şehrin ve İmamların türbesinin yenilenmesi ve restore edilmesine özel ilgi göstermişlerdir.[9] Bağdat valilerinden Alaaddin Cuveyni de, Hülagu Han’ın hicri kameri 651 / 1253-1254 yılında Bağdat’a yaptığı saldırısından ve tahribinden sonra, şehrin ve İmamların türbesinin restoresini yapmıştır.[10]

Kâzımeyn’deki Merkez ve Mekânlar

  • İmam Ali'nin (a.s) Nehrevan savaşından dönüşünde namaz kıldığı Mescid-i Berasa, Berasa mahallesinde yer almaktadır.
  • Kendine has güzelliklere sahip olan Mescid-i Safevi’yi ise, Şah İsmail Safevi yapmıştır.
  • Bu bölgede yer alan Mescidu’l Mıntıka ise “Mescidu’l Atika” olarak da bilinmektedir.[11]

Kâzımeyn’de Defnedilenler

İmamlar

Ana Madde: Kâzımeyn Türbesi
Kâzımeyn'de Seyyed Morteza'ya atfedilen türbe

Ehlibeyt İmamlarının yedincisi olan Hz. İmam Musa Kâzım (a.s) ve yine Ehlibeyt İmamlarının dokuzuncusu olan Hz. İmam Muhammed Taki’nin (a.s) kutsal türbeleri burada bulunmaktadır.

Devlet Büyükleri ve Önemli Şahsiyetler

  • Ebu Hanife
  • Muizzu’d-Devle Deylemi – Al-i Buveyh padişahlarından (945 - 967)
  • Fahru’d-Devle Deylemi
  • Muşerrefu’d-Devle 1021-1025
  • İbn-i Hamdun
  • Celalu’d-Devle
  • Ziyau’d-din İbnu’l Esir
  • İbnu’n-Nakıd
  • İbnu’l Alkami
  • Ebu Muhammed Hasan Mehlebi (Muizzu’d-Devle Deylemi’nin veziri)
  • Abbasi halifesi Emin
  • Cafer b. Mansur Devaniki
  • Ferhad Mirza Mutemedu’d-Devle (Nasıruddin şahın amcası)
  • Behlul Kufi (Harun Reşit’in amca oğlu) [12]

Din Âlimleri

  • Şia’nın büyük mütekellim ve fakihlerinden Şeyh Mufid
  • Şia ulemasının ileri gelenlerinden Hacı Nasıruddin Tusi
  • “Kamilu’z-Ziyarat” kitabının yazarı ve Şia muhaddis ve fakihlerinden İbn-i Kovluveyh
  • Seyyid Razi ve Seyyid Murtaza’ya atfedilen kabirler ve onların ilk defin yerleri bu bölgededir.
  • Ebu Sebhe Musa b. İbrahim Askar b. Musa el-Kâzım (El-Murtaza)
  • İmam Ali’nin (a.s) evlatlarından Avn ve Abdullah
  • El-Emir Seyyid Ebu’l-Hasan Ali b. el-Murtaza b. Ali Alevi Hasani
  • Ehlisünnet'in ünlü âlim ve fakihlerinden ve Ebu Hanife’nin öğrencilerinden “Kaziyu’l Kuzat” lakaplı Kadı Ebu Yusuf.
  • Ayetullah Seyyid Hasan Sadr
  • Seyyid Hibetu’d-Din Şehristani.[13]

Kaynakça

  1. ↑ Emakin-i Ziyaret ve Seyahati Irak, s. 55.
  2. ↑ Rahnema-i Emakin-i Ziyaret ve Seyahati der Irak, s. 262.
  3. ↑ El-Cografiyyetu’l İctimaiyye li Medineti’l Kâzımiyyeti’l Kubra, s. 19.
  4. ↑ Tarih-i Kâzımeyn ve Bağdat, s. 115 - 120.
  5. ↑ Movsuatu’l Atabati’l Mukaddese, c. 9, s. 11 – 12 ve 38.
  6. ↑ Tarih-i Bağdat, c. 1, s. 306.
  7. ↑ Atarudi, Ferhengi Horosan, c. 1, Payiz 1381, s. 48.
  8. ↑ Tarih-i Kâzımeyn ve Bağdat, s. 97 – 100; Atabat-ı Aliyat-ı Irak, s. 161.
  9. ↑ Tarih-i Kâzımeyn ve Bağdat, s. 115 - 120.
  10. ↑ Covletun fi’l-Emakini’l Mukaddese, s. 110.
  11. ↑ Emakin-i Ziyareti ve Seyahatiyi Irak, s. 57 - 60.
  12. ↑ Atabati Aliyati Irak; Emakin-i Ziyareti ve Seyahatiyi Irak, s. 57 - 60.
  13. ↑ Emakin-i Ziyareti ve Seyahatiyi Irak, s. 57 - 60.

Bibliyografi

  • Emakin-i Ziyareti ve Seyahatiyi Irak
  • Rahnemayi Emakini Ziyareti ve Seyahati der Irak
  • El-Cografiyyetu’l İctimaiyye li Medineti’l Kâzımiyyeti’l Kubra
  • Tarih-i Kâzımeyn ve Bağdat
  • Movsuatu’l Atabati’l Mukaddese
  • Tarih-i Bağdat
  • Mucemu’l Buldan
  • Covletun fi’l-Emakini’l Mukaddese, s. 110.


"https://tr.wikishia.net/w/index.php?title=Kazımeyn&oldid=91713" sayfasından alınmıştır