Sün Yat-sen
| Sün Yat-sen qıtayça 孫逸仙, pinyin Sūn Yìxiān  | |||
| Sün Yat-sen | |||
| |||
|---|---|---|---|
| aña qädär: | nigezlänä | ||
| däwamçısı: | Yuän Şikay | ||
| Tuu: | 12 noyäber 1866 | ||
| Tuu urını: | Qıtay | ||
| Ülem: | 12 mart 1925 (58 yäş) | ||
| Ülem urını: | Xanbalıq, Qıtay | ||
.svg)
Sün Yat-sen (qıtayça 孫逸仙, pinyin Sūn Yìxiān, ädäbi quşımta Sün Ven) (1866-1925) - Qıtay inqıylabçısı, Gomindan firqäsenä nigez saluçı.
Qıtayda iñ xörmätlängän säyäsät eşlekleläreneñ berse. 1940 yılda (ülgäç) "millät atası" atamasına layıq bula.
Eşçänlek
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]1895-1911 yıllarda Sün belän iptäşläre 10 uñışsız kütäreleş oyıştıra.
Sinhay inqıylabınnan soñ 1911 yılda Qıtay Cömhüriäte iğlan itelä, Sün Yat-sen anıñ prezidentı itep saylana.
1912 yılnıñ 1 ğinwarında Sün waqıtlı prezident wazifasına kerä, bu Qıtay Cömhüriätenä nigez salu datası bulıp sanala.
Läkin Yuän Şikay xärbi yanawı säbäple Sün Yaponiägä qaçarğa mäcbür bula, anda ul Gomindan firqäse tärtiben üzgärtä.
1921 yılda Gomindan Sün tuğan töbäge Guandunda xäkimiätne ala.
1924 yılda Sün üz ğäskärenä sovetlar xärbi belgeçlären çaqıra.
1925 yılda bawırnıñ yaman şeşe awırtuınnan ülgän. Nankin şähärendä törbädä kümelgän.
Ädäbiät
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Матвеева Г. С. Отец республики: Повесть о Сунь Ят-сене. — М.: Политиздат, 1975. — (Пламенные революционеры) — 398 с, ил.
- И. Ермашев Сунь Ят-сен. — М.: Молодая гвардия, 1964. — (Жизнь замечательных людей)
- Сунь Ят-сен. 1866—1966. К столетию со дня рождения. *Сборник статей, воспоминаний и материалов. — М.: Гл. редакция восточной литературы, 1966.
- Сунь Ятсен. Избранные произведения. — М. Наука, 1985.
- Тихвинский С. Л. Завещания китайского революционера: Сунь *Ятсен: жизнь, борьба и эволюция политических взглядов. — М.: Политиздат, 1986. — 224 с.