Gaan na inhoud

Praseodimium

Wysig skakels
in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
59 serium ← praseodimium → neodimium
-
↑
Pr
↓
Pa
Algemeen
Naam, simbool, getal praseodimium, Pr, 59
Chemiese reeks lantaniede
Groep, periode, blok 3, 6, f
Atoommassa 140,90755[1] (1) g/mol
Elektronkonfigurasie [Xe] 4f36s2
Elektrone per skil 2, 8, 18, 21, 8, 2
Fisiese eienskappe
Toestand vastestof
Digtheid (naby k.t.) 6,77 g/cm³
Vloeistof digtheid teen s.p. 6,50 g/cm³
Smeltpunt 1 208 K
(935 °C)
Kookpunt 3 403 K
(3 130 °C)
Smeltingswarmte 6,89 kJ/mol
Verdampingswarmte 331 kJ/mol
Warmtekapasiteit (25 °C) 27,20 J/(mol·K)
Atoomeienskappe
Kristalstruktuur dubbelheksagonaal diggepak
Strukturbericht-kode A3'
Oksidasietoestande 4, 3, 2,
(matige basiese oksied)
Elektronegatiwiteit 1,13 (Skaal van Pauling)

Praseodimium is 'n chemiese element met simbool Pr en atoomnommer 59.

Praseodymium is 'n sagte, silwerwit, pletbare en smeebare metaal in die lantaniede-groep. Dit word vir sy magnetiese, elektriese, chemiese en optiese eienskappe gewaardeer.[2] Dit is te reaktief om dit in sy gedeë vorm te vind, en aan die lug blootgestel ontwikkel dit stadig 'n groen oksiedlaag.

Die element is vernoem na die kleur van sy primêre oksied Pr2O3. In 1841 skei die Sweedse chemikus Carl Gustav Mosander uit serium-soute 'n residu af wat hy "lantana" noem. Uit lantana skei hy 'n seldsame aardoksied af wat hy "didimium". Eers word aangeneem dat dit 'n oksied van 'n nuwe element is. In 1885, het die Oostenrykse chemikus baron Carl Auer von Welsbach egter didimium in twee soute van verskillende kleure geskei, wat hy praseodimium en neodimium genoem het. Die naam praseodimium is afkomstig van die Griekse prasinos (πράσινος), wat "groen" beteken, en Didimus (δίδυμος) beteken "tweeling".

Soos die meeste seldsame aardelemente vorm praseodimium gewoonlik trivalente Pr(III) ione. Dit ioon is geel-groen in waterige oplossing, en het verskillende skakerings van geel-groen wanneer dit in glase opgeneem word. Praseodimium word industrieel veral gebruik om geel lig van ligbronne te filter.

Kenmerke

[wysig | wysig bron]

Fisiese eienskappe

[wysig | wysig bron]

Praseodimium is 'n sagte, silwerwit, smeebare, en rekbare metaal in die lantaniede groep. Dit het 'n bietjie meer weerstand teen oksidasie in die lug as europium, lantaan, serium, of neodimium, hoewel dit 'n groen oksiedlaag ontwikkel wat loskom wanneer dit aan lug blootgestel word. Daardeur word meer metaal aan oksidasie blootgestel – 'n sentimeter-grootte monster van Pr sal binne 'n jaar heeltemal oksideer [3] Om hierdie rede word praseodimiummetaal gewoonlik onder 'n lig mineraalolie gestoor of in glas verseël.

In teenstelling met ander seldsame-aarde metale, wat by lae temperature antiferromagnetiese of / en ferromagnetiese ordening ondergaan, bly Pr paramagneties by enige temperatuur bo 1 K.[4]

Chemiese eienskappe

[wysig | wysig bron]

Praseodimiummetaal verdof stadig in die lug en brand geredelik by 150 °C. Dit vorm praseodimium(III,IV)oksied:

12 Pr +11 O 2 → 2 Pr 6 O 11

Praseodimium is nogal elektropositief en reageer stadiger met koue water en redelik vinnig met warm water onder vorming van praseodimiumhidroksied:

2 Pr (s) + 6 H 2 O (l) → 2 Pr (OH) 3 (aq) + 3 H 2 ( g)

Praseodimiummetaal reageer met al die halogene:

2 Pr (s) + 3 F 2 (g) → 2 PrF 3 (s) [groen]
2 Pr (s) + 3 Cl 2 (g) → 2 PrCl 3 (s) [groen]
2 Pr (s) + 3 Br 2 (g) → 2 PrBr 3 (s) [groen]
2 Pr (s) + 3 I 2 (g) → 2 PrI 3 (s) [groen]

Praseodimium los geredelik in verdunde swaelsuur op en vorm oplossings met groen Pr(III)-ione, wat bestaan as [Pr(OH2)9]3+ komplekse:[5]

2 Pr (s) + 3 H 2 SO 4 (aq) → 2 Pr 3 + (aq) + 3 SO2−4 (aq) + 3 H 2 (g)

Verbindings

[wysig | wysig bron]

In sy verbindings kom praseodimium in oksidasietoestande 2, 3 en/of 4 voor. Praseodimium(IV) is 'n sterk oksidant wat onmiddellik water sal oksideer tot suurstof (O2), en uit soutsuur die element chloor sal vrystel. In 'n waterige oplossing sal mens net die +3 oksidasietoestand teëkom. Praseodimium(III)soute is geel-groen en die oplossings besit 'n redelik eenvoudige absorpsiespektrum in die sigbare gebied, met 'n band in die geel-oranje by 589-590 nm (wat saamval met natrium se emissiedoeblet), en drie bande in die blou /persgebied, by ongeveer 444, 468 en 482 nm. Hierdie posisies wissel effens met die teen-ioon. Praseodimiumoksied, soos dit verkry word deur van die soute soos die oksalaat of karbonaat in die lug te verbrand, is in wese swart in kleur (met 'n sweem van bruin of groen) en bevat Pr3+ en Pr4+ in 'n ietwat veranderlike verhouding, na gelang van die omstandighede van die vorming. Die formule word gewoonlik as Pr6O11 geskryf.

Ander praseodimiumverbindings sluit in:

Isotope

[wysig | wysig bron]

Die praseodimium wat in die natuur voorkom het net een stabiele isotoop praseodimium-141. [7] Die isotoop word gebruik in KMR- en EPR-spektroskopie.[8] Daar is 38 radioisotope. Daarvan is praseodimium-143 met 'n halfleeftyd van 13,57 dae en praseodimium-142 met 19,12 ure die stabielste isotope.[7] Die orige radioaktiewe isotope het 'n halfleeftyd van minder as ses uur.[7] Die element besit ook 15 nukleêre isomere. Die langstlewende isotoop is praseodimium-138m, praseodimium-134m, and praseodimium-142m.[7]

Die isotope besit massas van 121 tot 159.[7] Die isotope wat 'n laer massas besit as die stabiele isotoop verval gewoonlik met 'n β+-proses en vorm gewoonlik serium-isotope.[7] Isotope swaarder as 141 ondergaan gewoonlik 'n β--proses en vorm neodimiumisotope.[7]

Toepassings

[wysig | wysig bron]
Praseodymium-colored glass
  • Saam met neodimium word praseodimium toegepas in baie sterk magnete.[2]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ Standard Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights
  2. ↑ 2,0 2,1 Rare Earth Elements 101 Geargiveer 22 November 2013 op Wayback Machine, IAMGOLD Corporation, April 2012, pp. 5, 7.
  3. ↑ "Skaars-aard metaal Lang Termyn Air Blootstelling toets" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Mei 2020. Besoek op 8 Augustus 2009.
  4. ↑ Jackson, M. (2000). "Magnetism of Rare Earth" (PDF). The IRM quarterly. 10 (3): 1.
  5. ↑ "Chemical reactions van Praseodymium" (in Latyn). Webelements. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Mei 2020. Besoek op 6 Junie 2009.
  6. ↑ "Praseodymium(III) carbonate hydrate 99.99%". Sigma-Aldrich Co. LLC. Besoek op 18 Desember 2014.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 NNDC contributors (2008). Alejandro A. Sonzogni (Database Manager) (red.). "Chart of Nuclides" (in Engels). Upton (NY): National Nuclear Data Center, Brookhaven National Laboratory. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Oktober 2018. Besoek op 13 September 2008. {{cite web}}: |author= has generic name (hulp)
  8. ↑ http://www.nyu.edu/cgi-bin/cgiwrap/aj39/NMRmap.cgi

Bronne

[wysig | wysig bron]
  • R. J. Callow, The Industrial Chemistry of the Lanthanons, Yttrium, Thorium and Uranium, Pergamon Press, 1967.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]


H He
Li Be B C N O F Ne
Na Mg Al Si P S Cl Ar
K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr
Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe
Cs Ba La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn
Fr Ra Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og
Alkalimetale Aardalkalimetale Lantaniede Aktiniede Oorgangsmetale Hoofgroepmetale Metalloïde Niemetale Halogene Edelgasse Chemie onbekend


Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Praseodimium&oldid=2625861"