Mont d’an endalc’had

Stankenn darzh

Eus Wikipedia
The printable version is no longer supported and may have rendering errors. Please update your browser bookmarks and please use the default browser print function instead.
Lec'hioù distagañ
Gweuz
Diweuz
Gweuz-gouel
Gweuz-drek-logigoù
Gweuz-logigoù
Gweuz-dent
Kurunenn an teod
Teod-gweuz
Etredent
Dent
Logigoù
Beg an teod
Lavnenn an teod
Logigoù-staon
Drek-logigoù
Rak-staon
Kilbleg
Kein an teod
Staon
Gweuz-staon
Gouel
Hugenn
Hugenn-ankoue
Gwrizienn an teod
Gargadenn
Ankoue-gargadenn
Ankoue
Tarzh
An arouezenn implijet gant al LFE
An arouezenn implijet gant al LFE

Er yezhoniezh e vez implijet an termen stankenn darzh pe taol tarzh (saoz: glottal stop) evit komz eus ur stankenn darzh divouezh treuzskrivet /ʔ/ gant Lizherenneg Fonetikel Etreboadel hervez ha /?/ hervez reolennoù treuzskrivañ X-SAMPA

Talvezout a ra an taol tarzh da fonem evel n'eus forzh peseurt sonenn all e meur a yezh hag implijet e vez gant meur a hini all evel alofonenn, da lâret eo ne dalvez ket da sonenn leun implijet evit diforc'hañ gerioù, da skouer:

Implijet evel alofonenn
Alamaneg

Estreget degouezhioù yezhadurel resis, en alamaneg e vez lakaet un taol tarzh e dibenn pep morfem gantañ ur vogalenn en he fenn, da skouer:

die Entehrung ("an dizenor") [diː ʔεnt'ʔeːʁʊŋ]

Ne gaver hiatus ebet neuze mag en alamaneg, nag en izelvroeg damheñvel e mont-en-dro er c'heñver-mañ ivez.


Mandarineg ha vietnameg

Hervez dielfennadur fonologel yezhonourion/ezed 'zo e rank pep silabenn kregiñ gant ur gensonenn atav e sinaeg mandarinek hag e vietnameg ha pa n'eus kensonenn ebet all e krog ur silabenn dre ret gant un taol troc'h-avel. N'eo ket ur fonem er yezhoù-mañ nueze dre ma ne degouezh nemet el lec'h-se pa vank ur gensonenn all, da skouer:

sinaeg mandarinek: 愛 ài ("karout") = /ài/ = [ʔài].
vietnameg: ô ("disglavier") = /ō/ = [ʔōː].


Saozneg

E meur a rannyezh saoznek e talvez an taol tarzh da alofonenn evit fonemoù all er pausa (pe e dibenn ur ger) ha/pe dirak ur gensonenn all pe c'hoazh etre vogalennoù, dreist-holl /t/ met ivez a-wezhioù /k/, da skouer habit ("boaz") ha cat ("kazh"), bottle ("bouteilh") ha fatter ("druzoc'h"; "tevoc'h") a c'hell bezañ distaget:

['hæbɪt], ['hæbɪt¬] pe ['hæbɪʔ]
[kæt], [kæt¬] pe [kæʔ].
['bɒtl̩] pe ['bɒʔl̩]
['fætə] pe ['fæʔə].


Implijet evel fonem

Setu un nebeud skouerioù eus ar yezhoù a ra gant an taol tarzh evel ur fonem:

yezhoù semitek:
arabeg: شَيْء šayʾ [ʃajʔ] ("tra")
hebraeg: אַל [ʔal] ("nac'h")
malteg (skrivet q): triq [triʔ] ("hent")
amhareg: ስብአ säbʾä [sɜbʔɜ] ("pobl")
Yezhoù zo komzet en Afrika, da skouer:
haousaeg: ā’ā̀ [áːʔàː] ("nann")
ngbakaeg: [ʔõ̀ʔṍõ̀] ("krapat")
perseg: دعوا [dæʔ'vɒ] ("tabutal")
taieg: ขณะที่ [kʰā'nàʔtʰî] ("tra ma")
Meur a yezh polinezek, da skouer
hawaieg: Hawai‘i, ("Hawaii")
nahouatleg: pâhzotl [paːʔzotɬ͡] ("biskoulenn")
cheyeneg: ma’eno [maʔɪno̥] ("baot")
peuleg: fiʼi [fiʔi] ("skoas")
tsalagieg: ᏔᎵᏁ taline [tʰaʔliːne] ("eil")


Gwelit ivez:


  Kensonennoù Gwelit ivez: Lizherenneg fonetik etrebroadel, Vogalenn  
Skeventel Diweuz Gweuz-dent Dent Logigoù Drek-logigoù Kilbleg Rak-staon Staon Gouel Hugenn Gargadenn Ankoue Tarzh Nann-skeventel hag arouezennoù all
Dre fri m ɱ n ɳ ɲ ŋ ɴ Klikoù  ʘ ǀ ǃ ǂ ǁ
Dre serriñ p b t d ʈ ɖ c ɟ k ɡ q ɢ ʡ ʔ Entarzh.  ɓ ɗ ʄ ɠ ʛ
Dre daravat  ɸ β f v θ ð s z ʃ ʒ ʂ ʐ ɕ ʑ ç ʝ x ɣ χ ʁ ħ ʕ ʜ ʢ h ɦ Dre strakal 
Dre dostaat  β̞ ʋ ð̞ ɹ ɻ j ɰ A-gostez all  ɺ ɫ
Dre froumal ʙ r ʀ Kendistaget dre dostaat ʍ w ɥ
Dre stlakat ⱱ̟ ɾ ɽ Kendistaget dre daravat ɧ
A-gostez dre daravat ɬ ɮ Dre fic'hal  ʦ ʣ ʧ ʤ
A-gostez dre dostaat l ɭ ʎ ʟ Kendistaget dre serr.  k͡p ɡ͡b ŋ͡m
An arouezennoù a-zehoù e pep par mar bez a ra dave d'ur gensonenn mouezhiet. E gris emañ ar sonioù ma kreder dibosubl o c'havout.