Nôtfink

nôtfink
	mantsje; wyfke
taksonomy
ryk	dieren (Animalia)
stamme	rêchstringdieren (Chordata)
klasse	fûgels (Aves)
skift	moskeftigen (Passeriformes)
famylje	goarsfûgels (Emberizidae)
skaai	goarzen (Emberiza)
soarte
Emberiza hortulana
	Linnaeus, 1758
	IUCN-status: net bedrige
ferspriedingsgebiet
	simmerfûgel; wintergast

De nôtfink of nôtmosk (Emberiza hortulana; Nederlânsk: ortolaan) is lid fan de famylje goarsfûgels (Emberizidae). Yn West-Europa wurdt de fûgel allinne yn de simmer sjoen, omdat er besuden de Sahara oerwintert. De fûgel mei graach oer it lytsskalige agraryske lânskip sa't dat yn Nederlân net mear bestiet, mar noch wol yn Mids- en Súd-Europa.

Beskriuwing

It mantsje ûnderskiedet him fan de oare Goarsfûgels mei in griisgrienige kop, in giele burdstreek en syn oranje ûnderkant. De nôtfink is 15-16 cm lang, hat in spanwiidte fan 22-26 cm en waacht 21-27 gram. Lykas oare lytse fûgels libbet er mar koart, sa'n 2 oant 3 jier. De nôtfink yt foaral ynsekten en rûpen, mar ek sied sa as nôtkerrels.

Yn Nederlân

De nôtfink is suver útstoarn yn Nederlân. Trekfûgels út Sweden wurde fral yn it neijier, mar ek yn april en maaie, noch wol sjoen troch betûfte fûgeltsjeminsken.^[1]
Begjin 20e iuw kaam de nôtfink noch rûnom yn Nederlân foar. Om 1950 hinne wiene der noch 1200-1700 pearkes. Yn 1975 waard it bestân rûsd op 190-225 pear en om 1990 wiene der noch mar 30. It oantal briedpearen nei 2000 giet hinne en wer tusken de 0 (yn 2001, 2005 en 2006) en 2.^[2] De soart stiet (noch) as 'feilich' op de ynternasjonale IUCN-reade list. De soarte is earst yn 2004 as tige bedrige op de Nederlânske reade list set. Sûnt 2016 jildt de nôtfink as ferdwûn.

Beskerming yn de Europeeske Uny

Sûnt septimber 2007 is it fangen fan nôtfinken yn Frankryk ferbean.^[3] De nôtfink stiet yn de bylage III fan de Konvinsje fan Bern.

Ferskaat

De nôtfink wurdt beskôge as de personifikaasje fan de siel fan Frankryk. Dêrom waard in nôtfink servearre by it lêste miel fan François Mitterrand as presidint fan Frankryk .
De Ortolaan is ek de titel fan in novelle fan Maarten 't Hart (boekewikepresint 1984).

Keppelings om utens

SoortenBank.nl beskriuwing, ôfbylden en lûd.
Avionary: Nôtfink yn 50 talen

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

↑ Bijlsma, R.G., F. Hustings & C.J. Camphuysen, 2001. Avifauna van Nederland 2. ISBN 90-74345-21-2
↑ SOVON Verspreiding en aantalsontwikkeling van de ortolaan in Nederland
↑ Telegraph Songbird delicacy is outlawed

[Byl-1] Bijlsma, R.G., F. Hustings & C.J. Camphuysen, 2001. Avifauna van Nederland 2. ISBN 90-74345-21-2

[2] SOVON Verspreiding en aantalsontwikkeling van de ortolaan in Nederland

[Tel-3] Telegraph Songbird delicacy is outlawed

[1]

[2]

[3]