ბეჭდების მბრძანებელი: მეფის დაბრუნება

„ბეჭდების მბრძანებელი: მეფის დაბრუნება“
ჟანრი	ეპიკური ფენტეზი
რეჟისორი	პიტერ ჯექსონი
პროდიუსერი	პიტერ ჯექსონი ბარი ოსბორნი ფრენ უოლში
სცენარის ავტორი	ფრენ უოლში ფილიპა ბოიენსი პიტერ ჯექსონი
ეფუძნება	მეფის დაბრუნება — ჯ.რ.რ. ტოლკინი
როლებში	ელაიჯა ვუდი იენ მაკ-კელენი შონ ესტინი ენდი სერკისი ვიგო მორტენსენი დომინიკ მონაგანი ბილი ბოიდი ჯონ რის-დეივისი ორლანდო ბლუმი ლივ ტაილერი ბერნარდ ჰილი ჯონ ნოუბლი დევიდ უენჰემი სელა ბეიკერი ლოურენს მაკოური ჰიუგო უივინგი მირანდა ოტო კარლ ურბანი კეიტ ბლანშეტი
კომპოზიტორი	ჰოვარდ შორი
ოპერატორი	ენდრიუ ლესნი
მონტაჟი	ჯეიმი სელკირკი ენი კოლინზი
მხატვარი	ჯონ ბლეიკლი საიმონ ბრაიტი დენ ჰენა ფილიპ აივი მარკ რობინსი ალან ლი ჯონ ჰაუ
სტუდია	WingNut Films The Saul Zaentz Company
დისტრიბუტორი	New Line Cinema
გამოსვლის თარიღი	1 დეკემბერი, 2003 (2003-12-01) (ველინგტონი (პრემიერა)) 17 დეკემბერი, 2003 (2003-12-17) (აშშ) 18 დეკემბერი, 2003 (2003-12-18) (ახალი ზელანდია)
ხანგრძლივობა	201 წთ.
ქვეყანა	გაერთიანებული სამეფო
ენა	ინგლისური
ბიუჯეტი	94 მილიონი აშშ დოლარი
შემოსავალი	1.120.000.000 აშშ დოლარი
წინა	ორი ციხე-კოშკი
საიტი	ოფიციალური საიტი

ბეჭდების მბრძანებელი: მეფის დაბრუნება (ინგლ. The Lord of the Rings: The Return of the King) — 2003 წლის ეპიკური ფენტეზის ჟანრის ფილმი. მისი რეჟისორია პიტერ ჯექსონი. ფილმი ეფუძნება ჯ.რ.რ. ტოლკინის რომანის „ბეჭდების მბრძანებელი“ მესამე წიგნს, „მეფის დაბრუნება“.

სიუჟეტი

ყურადღება!  ქვემოთ მოყვანილია სიუჟეტის და/ან დასასრულის დეტალები.

ბრძოლა გონდორისათვის და არაგორნი

ფილმის დასაწყისში ნაჩვენებია სმეაგოლის მიერ დეაგოლის მკვლელობა, ბეჭდის მითვისების ამბავი და ის, თუ როგორ იქცა სმეაგოლი გოლუმად.

არაგორნი, ლეგოლასი, განდალფი, თეოდენი და სხვები იზენგარდის ნანგრევებზე ხვდებიან პიპინსა და მერის. ენტების მიერ დანგრეული იზენგარდის მიდამოებში ისინი პოულობენ პალანტირს. ღამით პიპინი მასში იხედება და ხედავს თეთრ ხეს. ამით განდალფი მიხვდება, რომ საურონი აპირებს იერიშის მიტანას მინას ტირითზე. პიპინთან ერთად იგი მინას ტირითში ეწვევა მოურავ დენეთორს, რომელიც დაღუპული ბორომირის მამაა. შვილის სიკვდილით დამწუხრებული მმართველის წინაშე პიპინი აცხადებს, რომ მზად არის სიცოცხლის ბოლომდე ემსახუროს, ვინაიდან მისი შვილი სწორედ მისი და მერის დაცვისას მოკლეს. განდალფი აფრთხილებს დენეთორს, რომ საურონი აპირებს მინას ტირითის აღებას და სთავაზობს როჰანის ძალების შემოერთებას. დენეთორი უბრძანებს უმცროს ვაჟ ფარამირს, უხელმძღვანელოს ოსგილიათის ციხესიმაგრის დაცვას.

მინას ტირითში პიპინი ანთებს შუქურას, რითაც ედორასი მიიღებს სიგნალს. როჰირიმები მიემართებიან დუნჰაროუსკენ, რათა გონდორის ჯარს შემოუერთდნენ. მაგრამ მათი ძალები მწირია. მოულოდნელად მოდის ელრონდი, რომელიც ეუბნება არაგორნს, რომ არუენი კვდება და მისი ბედი მხოლოდ ბეჭდის ბედს უკავშირდება. იგი გადასცემს არაგორნს გადაჭედილ ხმალ ანდურილს. ამ ხმლით არაგორნი, გიმლი და ლეგოლასი მიემართებიან მკვდართა ბილიკზე, სადაც უნდა შეხვდნენ ფიცის გამტეხთა ურიცხვ ჯარს - ერთ დროს ისილდურის წინაშე შეფიცულებს, რომლებმაც დაპირება არ შეასრულეს და სულების სახით დაეხეტებიან. მხოლოდ ისილდურის მემკვიდრეს შეუძლია მათი დათანხმება და ასეთია არაგორნი. სამეული, მკვდართა დახმარებით, აჩერებს და იპყრობს საურონის დასახმარებლად მოსულ უმბარელ მეკობრეთა ფლოტს. მეფე თეოდენი ამასობაში მიემართება საბრძოლო ველზე და არც იცის, რომ მასთან ერთად ასევე არიან გადაცმული ეოვინი და მერი.

გონდორის ალყის დროს ორკებს წინ მიუძღვებიან ანგმარის გრძნეული მეფე (მთავარი ნაზგული) და გოთმოგი. განდალფი გონდორელებს ხელმძღვანელობს. კატაპულტების დახმარებით ორკები ანგრევენ ქალაქის კედლებს. მიმდინარეობს ბრძოლა. ქალაქის კარი დანგრეულია და მასში ორკები შედიან. ამასობაში სასოწარკვეთილი დენეთორი აპირებს დაჭრილი ფარამირის (რომელიც მას მოკლული ჰგონია) და საკუთარი თავის აკლდამაში დაწვას. განდალფი ასწრებს გონს მოსული ფარამირის გადარჩენას, მაგრამ დენეთორი იღუპება.

საურონის ჯარებს უერთდებიან მუმაკებზე ამხედრებული ჰარადრიმებიც. ეომერი მათ მეთაურს კლავს. გრძნეული მეფე ამასობაში სასიკვდილოდ დაჭრის თეოდენს. ეოვინი, მერის დახმარებით, ანადგურებს ნაზგულს. ამის შემდეგ საბრძოლო ველზე ჩნდებიან არაგორნი და მისი მეგობრები, მკვდართა ურიცხვ ჯართან ერთად, რომელიც ანადგურებს საურონის ძალებს. ასე სრულდება ბრძოლა პელენორის მინდვრებზე.

განდალფი ხვდება, რომ კირით უნგოლთან და ბედისწერის მთასთან 10.000 ორკიანი ჯარი ფროდოს მოგზაურობაში ხელს შეუშლის. ბრძოლაში გადარჩენილი ყველა ადამიანი არაგორნის მეთაურობით გადაყვანილია მორდორის კარიბჭესთან. იწყება გადამწყვეტი ბრძოლა, თუმცა ბეჭდის განადგურება მოვლენებს კიდევ უფრო აჩქარებს.

ფროდო და სემი, გოლუმის მეგზურობით, მიემართებიან მინას მორგულისკენ. სემი შემთხვევით მოისმენს გოლუმისგან (რომელიც საკუთარ თავს ესაუბრება), რომ იგი აპირებს ბეჭდის მითვისებას და ჰობიტების მოკვლას. ფროდო მას არ უჯერებს. გოლუმი იყენებს ამ ფაქტს, რათა ფროდო და სემი ერთმანეთს დაუპირისპიროს.

კირით უნგოლზე გადასვლა იწყება გიგანტური კიბით. ამ დროს მორგულს ტოვებენ საურონის ჯარები ნაზგულთა მეთაურობით. სანამ ჰობიტებს სძინავთ, გოლუმი იპარავს ლემბასის უკანასკნელ ნარჩენებს და გადაყრის მათ, ხოლო რამდენიმე ნამცეცს დააყრის სემს. შემდეგ იგი დაარწმუნებს ფროდოს, რომ სემმა შეჭამა უკანასკნელი ნამცეცები. დაღლილ და გონებადაბნელებულ ფროდოს ეჩვენება, რომ სემი ბეჭდის მითვისებას აპირებს და მეგობარს მოსთხოვს, უკან დაბრუნდეს და გზას გოლუმთან ერთად განაგრძობს. თუმცა კიბის ძირამდე ჩასული გულგატეხილი სემი ამჩნევს ლემბასის ნამცეცებს და კიდევ ერთხელ დარწმუნდება გოლუმის მზაკვრობაში.

გოლუმი ფროდოს შეიყვანს ბაბაჭუას, გიგანტური ობობის ბუნაგში, სადაც ტოვებს მას, იმ იმედით, რომ შემდეგ ბეჭედს წაართმევს. ობობა ფროდოს ნესტარით აბრუებს, მაგრამ უეცრად ჩნდება სემი, რომელიც გალადრიელის ფიალით და ფროდოს ხმლით ობობას ებრძვის. იგი მას ღრმა ჭრილობით გაისტუმრებს, შემდეგ კი, ესმის რა მოახლოებულ ორკთა ხმები, თავის ბატონს ხსნის ბეჭედს. ფროდო მიჰყავთ იქვე მდებარე კოშკში.

სემი გონს მოსულ ფროდოს გადაარჩენს და ჰობიტები განაგრძობენ მოგზაურობას ბნელ ქვეყანაში. საბოლოოდ დაღლილ მოგზაურებს ბედისწერის მთასთან თავს ესხმის გოლუმი, მაგრამ ისინი მას თავს დააღწევენ. ფროდო პირველი შერბის მთის გამოქვაბულში, სადაც ბეჭედი უნდა გადააგდოს. მაგრამ მოულოდნელად იგი გადაწყვიტავს, დაიტოვოს იგი. გოლუმი, რომელიც ადვილად არ ნებდება, მივარდება მასთან და მოაჭამს ბეჭდიან თითს. ფროდო ებრძვის გოლუმს და არსება, ბეჭედთან ერთად, ვულკანის გულში ეშვება. საურონი და მისი სამეფო ნადგურდება. ფროდოსა და სემს ნანგრევებიდან გადაარჩენენ განდალფი და არწივები.

ფროდო გონს მოდის. იგი მინას ტირითშია, სადაც მოგვიანებით არაგორნის მეფობის ხანა იწყება. არაგორნი და არუენი ქორწინდებიან. ყველა ქედს იხრის ჰობიტების წინაშე, ვინაიდან სწორედ მათ ითამაშეს გადამწყვეტი როლი ბეჭდის ომში. ჰობიტები შინ ბრუნდებიან. სემი თავის შეყვარებულ როზი კოტონზე ქორწინდება. მაგრამ ფროდო, რომელიც ძველ ცხოვრებას ვერ ეგუება, ტოვებს შუახმელეთს განდალფის, ბილბოს, ელრონდის, კელებორნისა და გალადრიელის თანხლებით. სემი შაირში, ოჯახს უბრუნდება. ფილმის უკანასკნელ კადრში იგი წარმოთქვამს: „დავბრუნდი“.

როლები

• ელაიჯა ვუდი — ფროდო ბეგინსი: ჰობიტი, რომელსაც მორდორში ძალაუფლების ბეჭედი მიაქვს.
• იენ მაკ-კელენი — განდალფი: ჯადოსანი, რომელიც ეხმარება შუახმელეთის ხალხს საურონის დამარცხებაში.
• შონ ესტინი — სემუაიზ გემჯი: სემი, ფროდოს მეგობარი.
• ვიგო მორტენსენი — არაგორნი: გონდორის სამეფოს მემკვიდრე.
• დომინიკ მონაგანი — მერიადოკ ბრენდიბაკი: მერი, ფროდოს მეგობარი, რომელიც როჰანის ჯარებთან ერთად იბრძვის.
• ბილი ბოიდი — პერეგრინ ტუკი: პიპინი, ფროდოს მეგობარი, დენეთორის მსახურობაში მყოფი ჰობიტი.
• ორლანდო ბლუმი — ლეგოლასი: ელფი უფლისწული და გამოცდილი მშვილდოსანი.
• ჯონ რის-დეივისი — გიმლი: მებრძოლი ჯუჯა, რომელიც ეხმარება არაგორნსა და ლეგოლასს.
• ენდი სერკისი — სმეაგოლი/გოლუმი (გახმოვანება და შესრულება): არსება, რომელსაც იმედი აქვს, რომ დაკარგულ ბეჭედს დაიბრუნებს.
• ლივ ტაილერი — არუენი, ელრონდის ასული, არაგორნის საყვარელი.
• ბერნარდ ჰილი — თეოდენი: როჰანის მეფე. ეომერისა და ეოვინის ბიძა.
• მირანდა ოტო — ეოვინი: თეოდენის დისშვილი, რომელიც მზად არის თავი გასწიროს ბრძოლაში. უყვარდება ფარამირი.
• კარლ ურბანი — ეომერი: ეოვინის ძმა, როჰანის მეთაური.
• დევიდ ვენჰემი — ფარამირი: დენეთორის უმცროსი ვაჟი, ბორომირის ძმა.
• ჯონ ნოუბლი — დენეთორი: გონდორის მოურავი, ბორომირისა და ფარამირის მამა.
• ჰიუგო უივინგი — ელრონდი: ნახევარელფი.
• იენ ჰოლმი — ბილბო ბეგინსი: ფროდოს ბიძა, რომელმაც შორეული მოგზაურობიდან თან ძალაუფლების ბეჭედი მოიტანა.
• კეიტ ბლანშეტი — გალადრიელი: ლორიენის ელფი ქალბატონი.

ჯილდოები

ფილმმა მიიღო „ოსკარის“ 11 ჯილდო. მან გაიმარჯვა ყველა კატეგორიაში, რომელშიც წარდგენილი იქნა. ფენტეზის ჟანრის ფილმების ისტორიაში ეს არის პირველი ჯილდო საუკეთესო ფილმის კატეგორიაში.

• ოსკარი საუკეთესო სურათისთვის
• ოსკარი საუკეთესო რეჟისორისთვის
• ოსკარი საუკეთესო ადაპტირებული სცენარისთვის
• ოსკარი საუკეთესო მხატვრული გაფორმებისთვის
• ოსკარი საუკეთესო მონტაჟისთვის

რესურსები ინტერნეტში

• „ბეჭდების მბრძანებელი: მეფის დაბრუნება“ — Allmovie-ზე
• „ბეჭდების მბრძანებელი: მეფის დაბრუნება“ — Rotten Tomatoes
• „ბეჭდების მბრძანებელი: მეფის დაბრუნება“ — Box Office Mojo-ზე